مروری بر فراز‌و‌فرود‌های یک‌ساله آی‌تی در جهان

روزنامه ایران -میثم لطفی: تنها چند روز تا پایان سال ۱۳۹۸ هجری شمسی باقی‌مانده است و این روز‌ها اخبار مربوط به شیوع ویروس کرونا از دنیای پزشکی گرفته تا عرصه فناوری را تحت تأثیر قرار داده است. صنعت جهانی فناوری طی یک سال گذشته پستی و بلندی‌های فراوانی را پشت سر گذاشت که هر کدام از آن‌ها روی کاربران جهانی اثر خاص خود را داشت. اکنون با رسیدن به روز‌های پایانی سال زمان آن فرا رسیده است تا مهم‌ترین اتفاقات فناوری در یک سال گذشته را مورد بررسی قرار دهیم و این سؤال را از خود بپرسیم که: «بعد از این چه اتفاقی خواهد افتاد؟»

سه به یک

اوایل سالی که گذشت فیس‌بوک به‌عنوان بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی جهان اعلام کرد برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام داده است تا اپلیکیشن مسنجر، پیام‌رسان واتس‌اپ و شبکه اجتماعی اینستاگرام را ادغام کند و پس از مدتی مشخص شد که خود «مارک زاکربرگ» مدیرعامل فیس‌بوک این طرح را پیشنهاد داده است.

او پس از مدتی این اقدام را توجیه کرد و توضیح داد نزدیک‌تر شدن این سه پلتفرم به یکدیگر باعث می‌شود کاربران بتوانند پیام‌های خود را براحتی بین آن‌ها رد و بدل کنند و میزان رضایتمندی آن‌ها از حضور در شبکه‌های اجتماعی افزایش یابد. بد نیست بدانید این سه پلتفرم در مجموع حدود سه پنجم کل جمعیت جهان را تحت پوشش قرار داده‌اند و هر گونه تصمیم‌گیری در مود آن‌ها می‌تواند روی تعداد زیادی از کاربران اثرگذار باشد.

اوبر عمومی

«اوبر» بزرگ‌ترین شرکت توسعه دهنده خدمات تاکسی‌یاب آنلاین در جهان، طی یک سال گذشته سهام خود را به‌صورت عمومی وارد بازار کرد و همزمان با آن سهام شرکت «لیفت» هم وارد بازار بورس شد. این دو شرکت ارزش چندین میلیارد دلاری دارند و ورود آن‌ها به بازار عمومی بورس این امکان را فراهم کرده تا ارزش سرمایه‌های آن‌ها افزایش یابد و در نهایت بتوانند رقابت گسترده‌تری را با دیگر خدمات مشابه تاکسی‌یاب انجام دهند اوبر با این اقدام موفق شد سرویس‌های دیگر خود از قبیل سفارش آنلاین غذا، سفارش آنلاین دارو، دوچرخه‌های اجاره‌ای الکترونیکی و... را توسعه دهد و پروژه تاکسی پرنده را هم به‌صورت آزمایشی راه‌اندازی کند.

دنیای بازی‌های مجازی

امسال دنیای بازی‌های ویدئویی هم به‌روز شد. تابستان گذشته بود که نخستین اخبار در مورد نسل جدید کنسول بازی «ایکس‌باکس مایکروسافت» و «پلی‌استیشن سونی» در اختیار کاربران قرار گرفت.

ولی اتفاق مهم‌تری که در این عرصه افتاد، ارائه بازی‌های جدید مبتنی بر فضای پردازش ابری بود که در این زمینه شرکت‌های گوگل، مایکروسافت و الکترونیک آرتس بازی‌های ویدئویی پیشرفته در این زمینه عرضه کردند. نسل جدید بازی‌های ساخته شده روی فضای ابری اجرا می‌شود و کاربر روی دستگاه الکترونیکی خود تصاویر ویدئویی را مشاهده می‌کند تا بدون نیاز به سخت افزار‌های پیشرفته بتواند تمام بازی‌های مورد علاقه خود را اجرا کند. گوگل در این زمینه طرح «پراجکت‌استریم» را هدایت می‌کند و مایکروسافت و الکترونیک آترس هم طرح‌های «پراجکت ایکس‌کلود» و «پراجکت اطلس» را در دست دارند.

مایکروسافت به‌جای اپل

شرکت مایکروسافت تحت مدیریت «ساتیا نادلا» توانست با تمرکز ویژه بر خدمات پردازش ابری و سازمانی ارزش مجموع سرمایه‌های خود را افزایش دهد و جایگاه اپل به‌عنوان ثروتمندترین شرکت جهان را از آن خود کند. اگرچه در عرصه رقابتی، خدمات پردازش ابری شرکت آمازون جایگاه نخست را در اختیار دارد، ولی مایکروسافت با مدیریت صحیح و پیشبرد اهداف خود در زمینه‌های مختلف توانست در این سال به‌عنوان باارزش‌ترین شرکت جهان معرفی شود. درآمد مرکز توسعه خدمات ابری Azure مایکروسافت طی یک سال گذشته رشد ۷۶ درصدی را پشت سر گذاشت.

پایان اپل

اشباع بازار جهانی از آیفون موجب شد سرعت رشد درآمد‌های اپل کاهش یابد. در آخرین نظرسنجی‌های جهانی مشخص شد که کاربران تمایلی به خرید مدل‌های جدید گوشی هوشمند آیفون ندارند و بر این باورند معادل صد‌ها دلاری که در این زمینه پرداخت می‌کنند، هیچ گونه فناوری جدید و متمایزی در اختیار نمی‌گیرند. در این میان همزمان با شیوع ویروس کرونا خط تولید گوشی هوشمند آیفون در کشور چین با اختلال مواجه شد و سرانجام شرکت اپل با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد برای نخستین بار در یک دهه گذشته کاهش قابل توجه درآمد‌های خود را در پیش‌رو می‌بیند. گفته می‌شود «تیم کوک» مدیرعامل اپل، ارتباط نزدیکی با «دونالد ترامپ» دارد و پیش‌بینی می‌شود شرکت اپل از این طریق بتواند جلوی سقوط هرچه بیشتر درآمدهایش را بگیرد.

اتهام گوگل

از هم‌اکنون تا زمان انتخابات ریاست جمهوری امریکا مدت زیادی باقی نمانده است و چندی پیش «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری ایالات متحده و دیگر قانونگذاران جمهوری‌خواه در این کشور گوگل را به سرکوب محتوای محافظه کارانه در موتور جست‌وجوی خود متهم کردند.

تئوری‌های توطئه، انتشار اخبار جعلی و عدم دسترسی آسان به محتوای صریح از جمله اتهامات وارد شده به گوگل بود و در پرونده مربوطه اعلام شد سایت ویدئویی یوتیوب تمامی تصاویر مربوط به جمهوری‌خواهان امریکایی را به آسانی در اختیار کاربران قرار نمی‌دهد. در حالی که گوگل و یوتیوب به‌عنوان زیرمجموعه آن تمامی اتهامات وارد شده را رد کردند، ولی این پرونده همچنان درجریان است و ترامپ ادعا می‌کند که از این اتفاق متضرر شده است.

واتس‌اپ خاموش

یکی از بزرگترین اتفاقاتی که طیف گسترده‌ای از کاربران جهانی را در سال گذشته تحت تأثیر قرار داد، اختلال در دسترسی به واتس‌اپ بود. اوایل سالی که گذشت واتس‌اپ با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد وجود مشکلاتی در این اپلیکیشن باعث شده است برخی کاربران به‌صورت ناخواسته مورد حمله بدافزار‌ها قرار بگیرند و بعضی دیگر هم دسترسی خود را به این اپلیکیشن از دست بدهند. این مسأله باعث شد واتس‌اپ برای گروه وسیعی از کاربران جهانی غیرفعال شود و پس از گذشت سه روز سرانجام این ابزار پیام‌رسان مجدد به حالت قبلی باز گشت.

دوربین‌های بیشتر

پاییز گذشته گوشی هوشمند «آیفون ۱۱» وارد بازار شد و همزمان با آن دیگر شرکت‌های بزرگ فعال در این عرصه هم مدل‌های جدید گوشی‌های خود را روانه بازار کردند. آنچه که در تمامی این محصولات توجه کاربران را به خود جلب کرد تعداد بیشتر دوربین‌های دیجیتالی نصب شده در گوشی بود و این مسأله نشان داد رقابت کنونی در عرصه موبایلی در بالاتر رفتن کیفیت تصویربرداری است. آیفون جدید با تعداد بیشتر دوربین‌ها، توانست در اروپای غربی و امریکای شمالی فروش بالایی داشته باشد و دیگر گوشی‌های هوشمند پیشرفته و پردوربین هم موفق شدند گوی سبقت را از رقبا بربایند.

مایکروسافت مقابل آمازون

یکی از مهم‌ترین اتفاقات فناوری در یک سال گذشته مقابله بزرگ مایکروسافت و آمازون در پروژه وزارت دفاع ایالات متحده بود. پنتاگون برای توسعه خدمات پردازش ابری و هوش مصنوعی طرحی را با ارزش ۱۰ میلیارد دلار با نام JEDI مطرح کرد و از شرکت‌های بزرگ خواست با شرکت در مزایده مربوطه بتوانند آمادگی خود را برای پیشبرد این طرح اعلام کنند.

مایکروسافت در پایان این مزایده برنده شد و سپس شرکت آمازون اعلام کرد پیروزی مایکروسافت به‌دلیل تبانی مدیران آن با سیاستمداران امریکایی بوده است. این پرونده قضایی همچنان ادامه دارد و پنتاگون هم طرح مذکور را به حالت تعلیق درآورده است. با وجود این اتفاقات، عرصه فناوری همچنان می‌کوشد گام‌های خود را به جلو بردارد و باید دید در سال جدید چه اتفاقاتی در این زمینه صورت می‌گیرد.