۱۲۳۱۴۵۲ ۰۲ مهر ۱۴۰۳ ۱۷:۰۰

محتوای حمایت‌شده

تست تنفسی اوره یا UBT | راهنمای بیمار قبل از انجام آزمایش

تست UTB یا تست تنفسی اوره آزمایش ساده‌ای است که از طریق آن می توان به تشخیص بیماری های معده مانند التهاب و زخم معده دست یافت. این تست سطح اوره و باکتری هلیکوباکترپیلوریا موجود در بازدم بیمار را بررسی می نماید.

تست تنفسی اوره یا تست UBT آزمایشی است که با بررسی سطح اوره در بازدم بیماری که مشکوک به عفونت هلیکوباکتر پیلوری است، وجود باکتری هلیکوباکترپیلوریا تشخیص داده می‌شود. معمولا پزشک برای تشخیص زخم یا التهاب معده انجام این آزمایش را که یک فرآیند ساده و راحت است، تجویز می‌کند.

تست تنفسی اوره یا UBT

آزمایشگاه دکتر مهدوی

برای تست UBT همین حالا تماس بگیرید.

۰۲۱-۴۴۹۷۵۴۹۸

۰۲۱-۴۴۰۸۰۸۲۱

۰۹۳۳۲۵۹۴۳۸۰

تست UBT چیست؟

تست تنفسی اوره یک روش تشخیصی غیرتهاجمی است که برای تشخیص عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری در معده استفاده می‌شود. این باکتری عامل اصلی بسیاری از زخم‌های معده و همچنین گاستریت (التهاب معده) است. پیش از آزمایش UBT لازم است که چند ساعت ناشتا باشید و همچنین از مصرف برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها که می‌توانند بر نتایج تست تأثیر بگذارند، خودداری کنید. پس از اقدامات لازم، در فواصل زمانی مشخص از شما خواسته می‌شود که در یک کیسه مخصوص نفس بکشید. نمونه‌های تنفس جمع‌آوری شده به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند تا میزان کربن برچسب‌دار موجود در آن‌ها اندازه‌گیری شود. سپس نتایج حاصل از آن تحلیل شده و برای پزشک ارسال می‌شود. اگر باکتری هلیکوباکتر پیلوری در معده شما وجود داشته باشد، این باکتری آنزیمی به نام یوره‌آز تولید می‌کند و از این طریق پزشک به تشخیص خود ار بیماری شما دست می‌یابد. غیر تهاجمی بودن، دقیق و سریع بودن از ویژگی‌های تست تنفسی اوره است.

کاربرد تست UBT چیست؟

آزمایش UBT برای بررسی وجود باکتری هلیکوباکتر پیلوری انجام می شود، اما این آزمایش می‌تواند به درمان بیماری‌های ناشی از آن نیز کمک کند. موارد زیر از کاربردهای تست تنفسی اوره به شمار می‌روند:

تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری

اولین و مهمترین دلیل برای انجام تست دستگاه گوارش یا آزمایش UBT تشخیص وجود عفونت هلیکوباکتر پیلوری است. هنگامی که وجود این باکتری و فعالیت آن در بدن تشخیص داده شده، می‌توان اقدامات بعدی را در این زمینه انجام داد. این تست از راه بررسی تنفس بیمار، به ویژه برای تشخیص قطعی زخم معده انجام می‌شود.

پیگیری پس از درمان (بررسی اینکه آیا عفونت کاملا درمان شده است یا خیر)

پس از بررسی وجود هلیکوباکتر پیلوری و در صورت نتیجه مثبت در این آزمایش، روند درمان آغاز می‌شود. پس از گذراندن دوره درمان و مصرف دارو باید دوباره آزمایش UBT یا تست تنفسی اوره انجام شود تا پزشک از نتیجه درمان عفونت مطمئن گردد. با انجام مکرر این تست به صلاحدید پزشک تا زمانی که از درمان قطعی اطمینان حاصل نشود میزان دی اکسید کردن بازدم بیمار سنجیده می‌شود. با انجام تست دستگاه گوارش دیگر نیازی به آزمایش خون یا اندوسکوپی معده نیست و بیمار کمتر اذیت می‌شود.

کمک به تشخیص زخم‌های معده

همانطور که گفته شد هلیکوباکتر پیلوری یکی از دلایل مهم و اصلی بروز التهابات معده از جمله زخم معده است. اگر دچار این مشکل هستید، با انجام آزمایش UBT پزشک می‌تواند روند درمانی بهتری را برای شما در نظر بگیرد. این تست مخفف Urea Breath Test به معنی تست تنفسی اوره است و پزشک کمک می‌کند بدون نیاز به آزمایش خون و اندوسکوپی معده بیمار وجود زخم در این ناحیه را تشخیص دهد.

کاربرد تست UBT چیست؟

مراحل انجام تست UBT چگونه است؟

تست تنفس اوره یک روش غیرتهاجمی و بسیار مفید برای تشخیص عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری است. این باکتری یکی از دلایل اصلی زخم معده، گاستریت (التهاب معده) و حتی برخی از انواع سرطان معده است. مراحل انجام این تست ساده به این صورت است:

آماده‌سازی قبل از تست

معمولاً لازم است که حداقل ۶ ساعت قبل از انجام تست، چیزی نخورید و ننوشید (فقط آب اشکالی ندارد). این کار تضمین می‌کند که نتایج تست دقیق باشند و تحت تأثیر غذا یا نوشیدنی قرار نگیرند. برای حداقل ۲ تا ۴ هفته قبل از تست، نباید از آنتی‌بیوتیک‌ها و برای حداقل ۱ تا ۲ هفته قبل از تست، نباید از داروهای مهارکننده پمپ پروتون (PPIs) مانند امپرازول، پنتوپرازول و... یا بیسموت (مانند داروهای حاوی ساب‌سیترات بیسموت) استفاده کرده باشید. این داروها می‌توانند نتیجه تست را منفی کاذب کنند.

مرحله اول: نمونه‌گیری اولیه (بازدم در کیسه)

در ابتدای تست، از شما خواسته می‌شود که نفس عمیقی بکشید و بازدم خود را در یک کیسه یا ظرف مخصوص جمع‌آوری کنید. این نمونه بازدم اولیه، به عنوان یک نمونه پایه (baseline) در نظر گرفته می‌شود.

مرحله دوم: مصرف محلول اوره

سپس یک محلول حاوی اوره نشاندار شده با کربن ۱۳ (¹³C) به شما داده می‌شود تا آن را بنوشید. این اوره بی‌خطر است و طعم خاصی ندارد یا طعم بسیار ملایمی دارد.

مرحله سوم: جمع‌آوری نمونه‌های بعدی

پس از نوشیدن محلول اوره، باید حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه صبر کنید. در این مدت، اگر باکتری هلیکوباکتر پیلوری در معده شما وجود داشته باشد، اوره مصرف شده توسط آن تجزیه شده و کربن ۱۳ آن به صورت دی‌اکسید کربن (¹³CO₂) آزاد می‌شود. این دی‌اکسید کربن جذب جریان خون شده و از طریق ریه‌ها دفع می‌گردد. در فواصل زمانی مشخص (معمولاً بعد از ۱۰، ۲۰ و ۳۰ دقیقه از مصرف محلول)، از شما خواسته می‌شود که مجدداً نفس خود را در کیسه‌های نمونه‌گیری جمع‌آوری کنید.

مرحله چهارم: تحلیل نمونه‌ها

نمونه‌های بازدم جمع‌آوری شده به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند. در آنجا، میزان کربن ۱۳ در نمونه‌های بازدم اولیه و نمونه‌های بعدی مقایسه می‌شود. اگر میزان کربن ۱۳ در نمونه‌های بعدی به طور قابل توجهی بیشتر از نمونه اولیه باشد، نشان‌دهنده این است که باکتری هلیکوباکتر پیلوری اوره را تجزیه کرده و در نتیجه، عفونت با این باکتری تأیید می‌شود.

مراحل انجام تست UBT چگونه است؟

چه افرادی باید تست UBT دهند؟

تست UBT ( تست تنفسی اوره ) عمدتاً برای افرادی که مشکوک به عفونت هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) هستند، تجویز می‌شود. در ادامه، به سایر افرادی که باید این تست را انجام دهند اشاره می‌کنیم:

افراد با علائم گوارشی
افراد با سابقه زخم معده یا دوازدهه
افراد با سابقه خانوادگی عفونت
افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن معده
افراد قبل از درمان زخم‌ها
افراد تحت درمان برای عفونت H. pylori

چه افرادی باید تست UBT دهند؟

راهنمای بیمار قبل از انجام تست UBT

هر چند تست تنفسی اوره یا همان آزمایش UBT بسیار ساده و سریع انجام می‌شود و در دسته آزمایشات غیرتهاجمی قرار دارد اما برای رسیدن به جواب درست در این تست مواردی است که قبل از انجام حتماً باید رعایت شوند. این موارد در ادامه برای راهنمایی شما شرح داده شده‌اند:

حداقل ۶ ساعت ناشتا باشید.
به مدت چهار هفته هیچ آنتی بیوتیکی مصرف نکرده باشید.
از ۴۸ ساعت قبل سیگار و قلیان نکشید.
حداقل یک هفته از داروهای بلوک کنندۀ گیرندۀ H۲ (فاموتیدین، سایمتدین، نیزاتیدین، رانیتیدین و…) و مهار کنندۀ پمپ پروتون (امپرازول، آسپیرین، پنتاپرازول و…) استفاده نکرده باشید.
قبل از تست آدامس نجوید و از دهانشویه استفاده نکنید.
قبل از آزمایش مسواک بزنید و مسواک شخصی خود را همراه داشته باشید.
از خوردن غذاهای حاوی فیبر بالا یا مکمل های فیبر دار ۲۴ ساعت قبل از تست خودداری کنید.

همچنین توجه داشته باشید بسیاری از داروها مخصوصا بعضی از داروها و آنتی بیوتیک های کم کننده اسید معده می توانند در نتیجه تست دستگاه گوارش تداخل ایجاد کنند. اگر اخیرا هر یک از این داروها را مصرف کرده باشید، آزمایش UBT قادر به شناسایی عفونت هلیکوباکتر پیلوری نخواهد بود. با این حال لطفا قبل از متوقف کردن هرگونه دارویی، موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.

راهنمای بیمار قبل از انجام تست UBT

تفسیر نتایج تست UBT

مقادیر نرمال آزمایشUBT گزارش منفی یا Negetive است. در صورت مثبت شدن مقادیر به صورت زیر گزارش می شود:

d< ۲۵	منفی (Negative)	Heliprobe ۰
۲۵ < d < ۵۰	حدواسط (Borderline)	Heliprobe ۱
d > ۵۰	مثبت (Postive)	Heliprobe ۲

به این صورت که آزمایش UBT یا تست تنفسی اوره هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) می تواند سطوح بسیار پایین باکتری هلیکوباکتر پیلوری را با ارزیابی از تمام مخاط معده شناسایی کرد. در غیاب باکتری H.Pilori گروه کربونیل اوره به دی اکسید کربن (CO2) تبدیل نمی شود. باکتری H. pylori دارای آنزیم اوره آز بوده و در محیط معده اوره را به CO2 تبدیل میکند. با سنجش میزان CO2 تنفسی پی به وجود این باکتری در معده می بریم. اگر علائم بالینی ( شامل تهوع، استفراغ، آروغ یا گاز، نفخ شکم و کم اشتهایی) مؤید عفونت H. pylori باشد، نتایج منفی احتمال حضورH.Pilori را رد نمی کند. در این موارد تست باید با نمونه جدید یا روشی دیگر تکرار گردد.

نکات مهم درمورد تست UBT

در کنار موارد یاد شده که نیاز است پیش از انجام آزمایش UBT رعایت شوند. نکات دیگری است که لازم است قبل از انجام آزمایش از آن‌ها مطلع باشید. نکاتی چون:

آزمایش UBT برای افراد بدون علامت مناسب نیست.
انجام تست تنفسی اوره برای هلیکوباکتر پیلوری تنها در درمان برنامه ریزی شده توصیه می شود.
بیمار باید به مدت حداقل ۱ ساعت قبل از اجرای آزمون نفس ناشتا باشد.
انجام آزمایش UBT برای افراد کمتر از ۱۸ سال بکار نمیرود. همچنین از انجام تست برای زنان باردار، بیماران قلبی و آلرژیک اجتناب گردد.
ارتباط معنی داری بین تعداد ارگانیسم های هلیکوباکتر پیلوری در معده و نتایج تست تنفسی اوره به اثبات نرسیده است.

نکات مهم تست تنفسی اوره

مزیت های انجام تست UBT

باید گفت بزرگترین مزیت انجام تست تنفسی اوره بررسی وضعیت این باکتری در بدن است که می‌تواند پزشک را به نتایج دقیق و مهمی درباره بیماری‌های ناشی از آن برساند. مزایای انجام آزمایش UBT را به صورت زیر می‌توان بیان کرد:

تست UBT بر اساس آنزیم اوره، یک شیوه سریع و دقیق برای شناسایی هلیکوباکتر پیلوری است.
این تست باکتری‌های فعال را شناسایی می‌کند و در بررسی میزان تاثیر درمان نیز قابل استفاده است.
آزمایش UBT برای کودکان، زنان باردار و بیمارانی که آندوسکوپی را تحمل نمی‌کنند، استفاده می‌شود.
انجام آزمایش UBT سریع و آسان است.
نتایج حاصل از تست تنفسی اوره دقیق است.

مزیت های انجام تست UBT

عوارض تست UBT

آزمایش UBT یک تست غیرتهاجمی است که برای انجام آن نیازی نیست بیمار در معرض اشعه ایکس قرار بگیرد یا فشاری به او تحمیل شود و حتی دارویی مصرف کند. برای انجام این تست فقط کافی است بازدم خود را درون کیسه‌ای مخصوص فرو کند. بنابراین انجام آن عوارضی ندارد اما در مواردی نادر ممکن است فرد پس از این تست دچار تهوع، استفراغ، تغییر حس چشایی، درد یا ناراحتی در ناحیه معده شود که موقتی است و پس از گذشت چند ساعت برطرف می‌شوند.

در چه صورتی تست UBT انجام دهیم؟

آلودگی میکروبی مخاط معده با هلیکوباکترپیلوری، یکی از علل شایع زخم معده است که بهترین آزمایش برای تشخیص و درمان این عفونت، آزمایش UBT است. در ادامه به مواردی که ممکن است علاوه بر زخم معد درخواست آزمایشUBT شود را اشاره می کنیم:

آنمی
خونریزی دستگاه گوارش
ادینوفاژی
استفراغ مکرر
سلبقه خانوادگی
سرطان GI
دیس پپسی در افراد زیر ۴۰ سال
بیماران با ITP و فقر آهن بدون توجیه
برای تمام افرادی که آسپرین پروفیلاکسی و یا درمانی تجویز می شود

در چه صورتی تست UBT انجام دهیم؟

هزینه تست UBT چقدر است؟

آزمایش UBT یا تست تنفسی اوره یک روش تشخیصی مطمئن و البته سریع است و هزینه انجام آن در آزمایشگاه در حدود 100 تا 300 هزار تومان است. اگر این تست را در خانه انجام دهید هزینه‌های دیگری از جمله دستمزد فرد آزمایش گیرنده و ایاب و ذهاب او نیز به هزینه اصلی اضافه می‌شود. نکته مهم درباره تست دستگاه گوارش آن است که با وجود آنکه آزمایشی با هدف تشخیص درمانی است، اما بیمه هزینه آن را تقبل نمی‌کند و بیمار باید به صورت آزاد آن را پرداخت نماید. البته این موضوع به نوع بیمه تکمیلی هم دارد و ممکن است تحت پوشش برخی بیمه‌ها باشد.

جمع بندی

تست دستگاه گوارش یا آزمایش UBT یک آزمایش تشخیص طبی است که برای تشخیص هلیکوباکتر پیلوری به کار می‌رود. وجود این باکتری منجر به بروز بیماری‌هایی مانند زخم معده، سرطان معده و گاستریت مزمن می‌شود. برای انجام تست تنفسی اوره از میزان دی اکسید کربن موجود در بازدم شما استفاده می‌شود.

هزینه تست UBT چقدر است؟

سوالات متداول

مهمترین و پر تکرارترین سوالات درباره تست تنفسی اوره یا همان تست دستگاه گوارش در این بخش پاسخ داده شده است:

آیا UBT دردناک است؟

همانطور که گفته شد آزمایش UBT یک تست غیرتهاجمی است که هیچ فشاری به بیمار وارد نمی‌کند و تنها کافی است بازدم خود را درون کیسه‌ای فرو کند بنابراین این تست دردناک نیست.

چه کسانی نباید UBT انجام دهند؟

با وجود این که تست تنفسی اوره فرآیند آسانی دارد و فشاری به بیمار وارد نمی‌شود و دردی به او تحمیل نمی‌گردد با این حال توصیه شده است افراد زیر هجده سال، زنان باردار، بیماران خاص و کسانی که داروهای خاص مصرف می‌کنند تا جای ممکن از انجام این تست خودداری کنند.

چه آمادگی‌هایی برای انجام UBT لازم است؟

برای انجام تست دستگاه گوارش یا آزمایش UBT نیاز است مانند انواع آزمایش خون از ۶ ساعت قبل ناشتا بود؛ ضمن این که این تست برای اینکه نتیجه درستی ثبت کند نیاز دارد که بیمار از یک ماه قبل از مصرف هرگونه آنتی‌بیوتیک پرهیز کند و همچنین از یک هفته قبل از مصرف داروهای مسدودکننده گیرنده H۲ و مهارکننده پمپ پروتون خودداری کرده باشد.