محتوای حمایت‌شده
بهترین روش درمان شقاق مقعدی چیست؟
درمان شقاق مقعدی از طریق روش های غیر جراحی مانند تغذیه مناسب و استفاده از دارو انجام می گیرد. شقاق مقعدی که به زخم در دیواره مخاطی گفته می شود، به دلیل درد و خونریزی در این ناحیه مشکلات زیادی را برای فرد ایجاد می کند.
پارگی یا زخمی که در ناحیه مخاطی مقعد ایجاد می‌شود شقاق یا فیشر نام دارد. این عارضه با درد، خونریزی و سوزش همراه است که ممکن است با یبوست مزمن، اسهال شدید، زایمان طبیعی یا وارد آمدن هرگونه فشار سنگینی در زمان دفع بروز کند. در این مقاله برای آشنایی بیشتر با این بیماری نشیمنگاهی دلایل بروز، علائم، عوارض، راه‌های تشخیص و درمان آن بررسی شده و با درمان از بین بردن شقاق و راهکار درمان شقاق مقعدی آشنا می‌شویم.
برای نوبت دهی در مطب دکتر محسن یوسف زاده همین حالا تماس بگیرید.
شقاق مقعدی چیست؟
شقاق مقعدی در واقع یک زخم یا پارگی کوچک در پوشش داخلی کانال مقعد است. این زخم معمولاً در ناحیه خط وسط خلفی (یعنی در قسمت پشتی) مقعد ایجاد می‌شود، اما گاهی اوقات ممکن است در قسمت‌های دیگر نیز دیده شود. درد شدید هنگام دفع مدفوع، خونریزی، اسپاسم (گرفتگی) عضلات مقعد، خارش و سوزش مقعد و وجود یک زائده کوچک پوستی از علائم این بیماری به شمار می‌روند. علل مختلفی در ایجاد شقاق مقعدی دخیل هستند که از آن جمله به یبوست، اسهال، زور زدن هنگام دفع مدفوع، بارداری و زایمان، بیماریهای التهابی روده، وارد کردن جسم خارجی به مقعد، جراحی مقعد و سفت شدن عضلات اسفنکتر مقعد اشاره می‌شود.
علت به وجود آمدن شقاق مقعدی چیست؟
دانستن علل ایجاد شقاق مقعدی کمک می‌کند تا درک بهتری از این موضوع پیدا کنیم. همانطور که قبلاً اشاره کردیم، شقاق مقعدی یک پارگی یا زخم کوچک در پوشش داخلی کانال مقعد است. اما چه عواملی باعث می‌شوند که این اتفاق بیفتد؟
آسیب مستقیم به پوشش مقعد
یبوست و مدفوع سفت مهمترین و شایع‌ترین علت شقاق مقعدی است. وقتی مدفوع سفت و بزرگ باشد، عبور آن از کانال مقعد می‌تواند باعث کشیدگی و پارگی پوشش داخلی شود. همچنین اسهال‌های مکرر و طولانی مدت نیز می‌توانند باعث تحریک و التهاب پوشش مقعد شوند و آن را آسیب‌پذیرتر کنند. مدفوع آبکی و اسیدی می‌تواند باعث ساییدگی و تخریب لایه محافظ مقعد شود. وارد کردن جسم خارجی، جراحی مقعد که به طور ناخواسته باعث آسیب به پوشش مقعد و ایجاد شقاق می‌شوند و زایمان طبیعی از دیگر عوامل هستند.
کاهش جریان خون به ناحیه مقعد
سفتی عضلات اسفنکتر مقعد (عضلات حلقوی که دهانه مقعد را کنترل می‌کنند) نقش مهمی در حفظ قوام مدفوع و کنترل دفع دارند. اگر این عضلات بیش از حد سفت و منقبض شوند، می‌توانند فشار زیادی به دیواره مقعد وارد کنند و جریان خون به این ناحیه را کاهش دهند. بیماریهای عروقی نیز می‌توانند باعث کاهش جریان خون به ناحیه مقعد شوند و خطر ابتلا به شقاق را افزایش دهند.
بیماریهای زمینه‌ای
بیماریهای التهابی روده مانند کرون و کولیت اولسراتیو می‌توانند باعث التهاب مزمن در دستگاه گوارش، از جمله مقعد شوند. این التهاب می‌تواند باعث ایجاد زخم و شقاق در مقعد شود. برخی از عفونت‌ها (مانند عفونت‌های هرپس سیمپلکس یا سیفلیس) نیز می‌توانند باعث ایجاد زخم و شقاق در ناحیه مقعد شوند.
سایر عوامل
رژیم غذایی نامناسب و کمبود فیبر در رژیم غذایی، کم آبی بدن، نشستن طولانی مدت و استرس نیز می‌توانند خطر ابتلا به شقاق مقعدی را افزایش دهند.
علائم بیماری شقاق چیست؟
باید بدانید بیماری شقاق نیز مانند تمام بیماری‌ها ابتدا با علائم مشخصی بروز پیدا می‌کند و به مرور زمان شدیدتر می‌شود. برخی از علائم اولیه‌ی این بیماری عبارت از موارد زیر هستند که در ادامه به آنها را معرفی می‌کنیم:
- درد شدید در هنگام دفع مدفوع
- خونریزی از معقد
- سوزش و خارش معقد
- اسپاسم عضلات اسفنکتر مقعد
- به وجود آمدن ترک معقدی
- توده کوچک روی پوست اطراف مقعد
- بی اختیاری مدفوع
تفاوت شقاق و بواسیر چیست؟
شقاق (فیشر) و بواسیر (هموروئید) هر دو از مشکلات شایع مقعدی هستند که می‌توانند باعث درد و ناراحتی شوند، اما تفاوت‌های کلیدی بین این دو عارضه وجود دارد. شقاق، زخم یا شکافی است که در دیواره مقعد ایجاد می‌شود و در صورت مزمن نشدن یبوست فرد و وارد نیامدن فشار مکرر بر آن، قبل از حاد شدن درمان می‌شود. این در حالی است که بواسیر با تورم عروق و توده‌های گوشتی بیرون زده همراه است و در صورتر ترومبوزه شدن یا عفونت درد، ناراحتی و هزینه زیادی به فرد تحمیل می‌کند. تشخیص دقیق شقاق و بواسیر باید توسط پزشک انجام شود. درمان هر دو عارضه بستگی به شدت علائم و علت زمینه‌ای دارد. رعایت بهداشت مقعد، مصرف فیبر کافی، نوشیدن آب فراوان و جلوگیری از یبوست، نقش مهمی در پیشگیری و درمان این عارضه‌ها دارد.
| شقاق | بواسیر |
| یک پارگی یا زخم خطی کوچک در پوشش داخلی کانال مقعد | ورم و التهاب رگ‌های خونی در داخل یا اطراف مقعد |
| معمولاً توده یا برآمدگی‌ای در بیرون مقعد دیده نمی‌شود ( مگر در شقاق مزمن) | شایع‌ترین علامت قابل مشاهده بواسیر، وجود توده‌ها یا برآمدگی‌های نرم است |
| نوع درد تیز و سوزشی | درد از نوع فشاری و سنگین |
| ایجاد به دلیل یبوست و مدفوع سفت | ایجاد به دلیل افزایش فشار در لگم |
چگونه می‌توان شقاق معقدی را تشخیص داد؟
روش‌های گوناگونی برای تشخیص شقاق معقدی وجود دارد که پزشک با توجه به شرایط بیمار و نشانه‌های بیماری استفاده از آن را برای رسیدن به تشخیص نهایی مناسب می‌داند. تشخیص درست، دقیق و به موقع می‌تواند در به کار گیری بهترین راهکار درمان شقاق مقعدی کمک کننده باشد. این روش‌ها عبارتند از:
آنوسکوپی
برای بررسی علائم و آثار بیماری روی دیواره و مخاط پایین رکتوم از روش سرپایی آنوسکوپی استفاده می‌شود. در صورت وجود هر گونه بیماری مقعدی از جمله بواسیر، شقاق و رشد غیرطبیعی بیرون‌زدگی‌ها، شکاف‌ها، زخم‌ها و توده‌های اطراف رکتوم توسط این روش سریعاً تشخیص داده خواهد شد.
سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر
کولونوسکوپی
کولونوسکوپی نیز روش دیگری برای شناسایی این مشکل است. این روش، برای بیمارهای بالای 50 سال استفاد می‌شود که در آن تمام فاکتورهای لازم برای احتمال سرطان روده بزرگ و بیماریهای دیگر مانند بواسیر داخلی، بیرونی و شقاق مورد بررسی قرار می‌گیرد. علائم مورد بررسی در این روش درد شکم، اسهال و .... است. این روش می‌تواند به پزشک در یافتن بهترین درمان از بین بردن شقاق کمک کند.
بهترین روش درمان شقاق مقعدی
درمان شقاق مقعدی در صورتی که توسط خود فرد قابل مشاهده باشد و پزشک نیز وجود قطعی آن را تشخیص داده باشد می‌تواند با چند راهکار ساده در منزل نیز امکان پذیر باشد. البته باید در نظر داشته باشید که در صورت هر گونه علائمی که به شدید شدن و گسترده شدن وسعت بیماری تاکید دارد حتماً مجدد به پزشک مراجعه کنید. با این حال چند راهکار درمان شقاق مقعدی به این شرح هستند:
مصرف مایعات زیاد و هیدارته نگهداشتن بدن
اگر به طور مکرر درگیر یبوست هستید برای جلوگیری از این مشکل سعی کنید روزانه به میزان لازم مایعات به ویژه آب بنوشید. این بهترین راهکار درمان شقاق مقعدی است. هیدراته ماند ن بدن عمل کرد دستگاه گوارش را بهبود داده و عمل دفع را آسانتر می‌کند. به ویژه توصیه می‌شود هیدراته نگه داشتن بدن را در روزهای گرم سال بیشتر مد نظر قرار دهید.
نکته دیگر که در مورد هیدارته ماندن بدن باید مورد توجه قرار دهید این است که همه نوشیدنی‌ها خاصیت رفع خشکی بدن را ندارند مانند نوشیدنی‌های الکی، کافئینی و ... کمبود آب بدن با آب طبیعی، انواع سوپ، آبمیوه‌های طبیعی، اسموتی و شربت‌های خنک تامین می‌شود.
داشتن رژیم غذایی پر فیبر
یکی از مهمترین اقدامات لازم برای رفع و کنترل یبوست داشتن رژیم غذایی با فیبر زیاد است. چنانچه به هر دلیلی در عمل دفع مشکل داریدبهترین راهکار درمان شقاق مقعدی مصرف سبزیجات، میوه‌ها، نان‌های تولید شده از سبوس گندم، برنج قهوه‌ای، بلغور، جو دو سر، ذرت بو داده، پاستای سبوس دار، حبوبات، انوع آلو خشک، آب آلو، مغزها و آجیل‌ها؛ و قرار دادن آنها در سبد غذایی‌تان است.
کنترل عفونت شقاق با پماد تتراسایکلین
یکی از راهکارهای درمان از بین بردن شقاق و تسکین درد آن استفاده از پماد تتراسایکلین یا گلیسیرین تری نیترات است که موجب شل شدن عضلات، افزایش جریان خون و گشاد شدن رگ‌های موجود در ناحیه شقاق می‌شود. پماد تتراسایکلین یک آنتی‌بیوتیک موضعی است که می‌تواند در کنترل عفونت‌های ناشی از شقاق مقعدی مؤثر باشد. از مصرف خودسرانه پماد تتراسایکلین خودداری کنید و حتماً با پزشک مشورت کنید. پماد تتراسایکلین برای زنان باردار منع شده است.
پماد حاوی هیدروکورتیزون
پمادهای حاوی هیدروکورتیزون، به دلیل خواص ضد التهابی، می‌توانند در تسکین علائم شقاق مقعدی، به ویژه خارش و التهاب، مؤثر باشند. به کمک این پماد تورم، خارش و درد ناشی از شقاق التیام می‌یابد. این پماد برای شکاف دیواره رکتوم یک داروی کورتیکواستروئید در نظر گرفته می‌شود. این راه درمان از بین بردن شقاق، بهتر است زیر نظر پزشک و مشاوره او باشد. از مصرف خودسرانه پماد هیدروکورتیزون خودداری کنید و حتماً با پزشک مشورت کنید.
سوالات متداول
شقاق یک بیماری شایع است و خیلی‌ها دچار آن می‌شوند. اگر سوالی در مورد این مشکل در ذهن دارید، این بخش به پرسش شما پاسخ داده است:
آیا درمان شقاق قطعی و دائمی است؟
درمان شقاق تا حد زیادی به زمان مراجعه و شدت آن بستگی دارد. بسیاری از شقاق‌های حاد، با درمان‌های غیر جراحی به طور کامل و دائمی درمان می‌شوند. اما اگر شقاق برای مدت طولانی باقی بماند و درمان نشود، تبدیل به شقاق مزمن می‌شود که ممکن است نیاز به درمان‌های قوی‌تر، از جمله جراحی، باشد.
آیا برای درمان شقاق به جراحی نیاز است؟
خیر، همیشه به جراحی نیاز نیست. در بسیاری از موارد، به خصوص شقاق‌های حاد، درمان‌های غیر جراحی مانند افزایش مصرف فیبر و مایعات، حمام آب گرم، کرم‌ها و پمادهای موضعی، نرم‌کننده‌های مدفوع مؤثر هستند. شقاق‌های بسیار عمیق یا همراه با عوارض دیگر به جراحی نیاز دارند.
برای پیشگیری از شقاق چه کاری باید انجام داد؟
پیشگیری از شقاق عمدتاً حول محور حفظ سلامت روده و عادت‌های دفعی صحیح می‌چرخد. مصرف کافی فیبر، نوشیدن مایعات فراوان به خصوص آب، اجتناب از یبوست، داشتن تحرک بدنی منظم، مراجعه به دستشویی به محض احساس نیاز، اجتناب از زور زدن و رعایت بهداشت ناحیه مقعد بسیار مهم است.
برای درمان شقاق به چه متخصصی مراجعه کنیم؟
بهترین متخصص برای مراجعه در صورت ابتلا به شقاق مقعدی، متخصص گوارش یا متخصص جراحی کولورکتال است. در بسیاری از موارد، پزشک عمومی نیز می‌تواند تشخیص اولیه را انجام دهد و در صورت لزوم شما را به متخصص مربوطه ارجاع دهد.
دکتر محسن یوسف زاده - متخصص جراحی عمومی، گوارش، تیروئید و پستان
- جراحی دستگاه گوارش، تیروئید، پستان
- جراحی لیزری بیماریهای مقعد و کیست مویی
- متخصص جراحی عمومی و فلوشیپ جراحی عروق با ۱۵ سال سابقه جراحی
ساعت کاری:
۹تا ۱۲صبح
۴تا ۷عصر
پنجشنبه و جمعه تعطیل
برای نوبت دهی در مطب دکتر محسن یوسف زاده کلیک کنید.
همین حالا تماس بگیرید.
شریعتی، روبروی پارک شریعتی، ساختمان نور، طبقه همکف، واحد۲
ملاصدرا، جنب بیمارستان بقیه الله، ساختمان صدرا، طبقه۴
اکباتان، خیابان فکوری غربی، خیابان نفیسی، روبروی بیمارستان عموییان، کلینیک کاووس
نظر کاربران
هیچ نیازی به این چیز ها نیست فقط دوسه روز موقع حمام کردن دو قاشق بتادون داخل تشت آب ریخته وبرای چند دقیقه داخل آن بنشینید تمام بیخودی خودتانرا دست دکتر ها نیندازید
ممنون از توصیه خوب شما هر کی بره دکتر چه لیزر چه عمل اینو مطمئن باشه ۵ ماهی تو بستر میمونه همش الکی میگن با لیزر درد نداره