کدام موجود زنده اولین بار روی زمین ظاهر شد؟

گجت نیوز: دانشمندان با تحقیقات فراوان و بررسی فسیل‌های باستانی، سعی دارند بفهمند که اولین موجود زنده روی زمین چه بوده و چه ویژگی‌هایی داشته است

امروزه تنوع زیستی زمین شامل طیف گسترده‌ای از موجودات از میکروسکوپی‌ترین جانداران تا بزرگ‌ترین پستانداران دریایی است. این تنوع حاصل میلیون‌ها سال تکامل است. اما اولین موجود زنده زمین چه بوده است؟

دانشمندان در این زمینه نظرات مختلفی دارند. براساس آخرین اخبار علمی، به‌احتمال زیاد اولین موجود روی زمین اسفنج یا شانه‌دار ژله‌ای بوده است.

فسیل‌های کشف شده از دوره کامبرین (حدود ۵۴۱ میلیون سال پیش) اطلاعات ارزشمندی درباره تنوع زیستی اولیه ارائه می‌دهند. در این دوره، تعداد بسیار زیادی از گونه‌های جانوری به سرعت پدیدار شدند که شامل اجداد بسیاری از گروه‌های حیوانی امروزی است. فسیل‌های یافت شده در منطقه بورگس شیل در کانادا تصویری واضح از شکل ظاهری این موجودات باستانی ارائه می‌دهند.

موجودات نرم‌تن باستانی

اما پیدایش این تنوع زیستی به یکباره رخ نداده است. کشفیات علمی نشان داده که حیات پیچیده پیش از دوره کامبرین نیز وجود داشته است. دوره ادیکارا (۶۳۵ تا ۵۴۱ میلیون سال پیش) به عنوان دوره‌ای کلیدی در این زمینه شناخته می‌شود.

بر خلاف جانوران سخت‌پوست دوره کامبرین، موجودات ادیکارا بدن نرم و ژله‌ای داشته‌اند. به دلیل شرایط سخت فسیل‌سازی بافت‌های نرم، اطلاعات کمی درباره این موجودات در دسترس است. یکی از معروف‌ترین آن‌ها دیکینسونیا نام دارد که شبیه یک بشقاب دایره‌ای با برجستگی‌های شعاعی است.

پیش از دوره ادیکارا، اطلاعات فسیلی بسیار محدود است. دانشمندان در شناسایی نشانه‌های حیات در این دوره با چالش‌های زیادی روبرو هستند، زیرا این موجودات احتمالا ساختار ساده‌ای داشته‌اند.

در سال ۲۰۲۱، ترنر با انتشار مقاله‌ای در مجله نیچر، فسیلی ۸۹۰ میلیون ساله را به عنوان اولین موجود زنده شناخته شده زمین معرفی کرد. این ادعا با مخالفت برخی دانشمندان مواجه شد.

تاکنون اطلاعات درباره حیوانات اولیه عمدتا از فسیل‌هایی به دست آمده که قدمت آن‌ها با روش‌های رادیومتریکی تعیین می‌شود. اما اخیراً روش دیگری بر اساس نرخ جهش ژن‌ها مورد توجه قرار گرفته است. با استفاده از این روش، دانشمندان توانسته‌اند با بررسی ژنوم موجودات زنده، زمان پیدایش آن‌ها را تخمین بزنند. یک مطالعه در سال ۲۰۲۳ نشان داد که شانه‌دار‌های ژله‌ای ممکن است اولین جانداران روی زمین بوده که حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون سال پیش ظاهر شده‌اند.

دانشمندی به نام باترفیلد که تخصص آن مطالعه درمورد حیوانات باستانی است، به دو نظریه درباره اولین موجود زنده زمین شک دارد.

نظریه اول این است که یک جاندار باستانی حدود ۸۹۰ میلیون سال پیش زندگی می‌کرده اما باترفیلد می‌گوید اگر اینگونه بود، باید نشانه‌هایی از آن مثل سنگواره‌هایی با ساختارهای خاصی پیدا می‌شد، ولی چنین نشانه‌هایی فقط تا ۷۵۰ میلیون سال پیش پیدا شده است.

نظریه دوم می‌گوید موجوداتی به نام شانه‌دار ژله‌ای اولین موجودات زنده روی زمین بودند. اما باترفیلد می‌گوید روش‌هایی که برای اثبات این نظریه استفاده می‌شود، خیلی مطمئن نیستند و نتایج متفاوتی را نشان می‌دهند.

به نظر باترفیلد، اولین جانداران زمین خیلی ساده‌تر از موجودات امروزی بوده و به تدریج پیچیده‌تر شدند. او می‌گوید اولین جانوران زمین شبیه به اسفنج‌های دریایی بودند. دانشمند دیگری هم می‌گوید اولین موجودات زمین خیلی کوچک و ساده بوده و چیزی شبیه لجن بودند. با این تفاسیر، دانشمندانی که درباره اولین موجود زنده زمین مطالعه می‌کنند، هنوز نظر قطعی ندارند و نظرات مختلفی در این مورد وجود دارد.