شروع بارورسازی ابرها از شمال غرب ایران

تسنیم: بارورسازی ابرها با پیش‌بینی اثر ۵ تا ۱۵ درصدی در رشد بارش‌ها در مقطعی خاص، در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفته و نخستین پروازها در آسمان شمال غرب ایران به‌منظور بارورسازی ابرها انجام شد.

بارورسازی ابرها (Cloud Seeding) یک روش تغییر مصنوعی آب‌وهوا است که با استفاده از واردکردن (پرتاب) مواد شیمیایی یا ذرات خاص به درون ابرها، احتمال بارش باران یا برف را افزایش می‌دهند.

ذراتی چون یدید نقره (AgI)، کلرید سدیم (نمک طعام)، دی‌اکسید کربن جامد (یخ خشک) و یا گاهی آب نمک به صورت ذرات ریز توسط هواپیما یا موشک به داخل ابرهای مستعد بارش پاشیده می‌شوند. این ذرات به‌عنوان هسته‌ میعان یا یخ عمل می‌کنند و باعث می‌شوند بخار آب موجود در ابرها سریع‌تر متراکم شود و به شکل باران یا برف فرو بریزد.

اگرچه افزایش بارش در مناطق خشک و کم‌آب و کاهش خشکسالی از اهداف بارورسازی ابرهاست اما عدم قطعیت بالا و تأثیر محدود این اقدام، آن را در زمره اقدامات مهم در زمینه کاهش خشکسالی‌ها قرار نداده است.

 به‌دلیل عدم قطعیت بالا، روی این روش برای تأمین آب شرب کشور هیچ حسابی نشده است اما در صورت پاسخ‌دهی، بین 5 تا 15 درصد می‌تواند روی افزایش بارش در ابرهای مستعد بارش، اثرگذار باشد.

در مجموعه وزارت نیرو، سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی وزارت نیرو مسئول هماهنگی و انجام بارورسازی ابرهاست. امروز سومین جلسه کمیته تخصصی راهبری بارورسازی ابرها با حضور رئیس سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی وزارت نیرو، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری آذربایجان شرقی، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای این استان، اعضای کمیته و جمعی از اساتید دانشگاه تبریز در محل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی برگزار شد.

محمدمهدی جوادیان‌زاده رئیس سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی وزارت نیرو در این نشست با بیان اینکه به منظور دستیابی به نتایج مطلوب باید به بارورسازی ابرها به عنوان یک استراتژی مستمر و بلندمدت نگریست، ادامه داد: ارتقای بهره‌وری در استحصال آب‌های جوی، جلوگیری از مداخلات داخلی و خارجی در جو کشور، توسعه این صنعت در زیست‌بوم فناوری کشور و پرورش شرکت‌های فناوری در این حوزه از مهم‌ترین بخش‌های مأموریت‌های 12‌گانه این مرکز است.

طاهر روحی معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری آذربایجان شرقی نیز در ادامه این نشست با اشاره به اهمیت تأمین آب پایدار به‌عنوان یکی از دغدغه‌های اصلی استان گفت: از نگاه ما، بارورسازی ابرها موضوعی ملی است و امیدواریم اجرای این طرح‌ها در آذربایجان شرقی بتواند در مسیر تأمین آب کشور نقش مؤثری ایفا کند.

همچنین یوسف غفارزاده، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی در طی این جلسه ضمن ارائه گزارشی از عملکرد استان در این حوزه، گفت: تاکنون 14 ژنراتور در نقاط مختلف استان مستقر و 17 عملیات پرواز انجام شده است. علاوه بر این، همکاری‌های گسترده‌ای با دانشگاه‌ها برای توسعه علمی و اجرایی این طرح در سال جاری در حال انجام است.

بهروز ساری صراف‌، استاد دانشگاه تبریز نیز در ادامه این نشست با تأکید بر اینکه اقلیم موضوعی فراتر از بارورسازی ابرهاست، افزود: بارورسازی می‌تواند نقطه آغاز باشد، اما باید سایر ابعاد اقلیمی و زیست‌محیطی نیز مورد توجه قرار گیرد.

در پایان، اعضای کمیته تخصصی درباره سازوکارهای راهبردی اجرای طرح، پشتوانه علمی موجود در دانشگاه تبریز، اعلام آمادگی اتاق بازرگانی استان برای حمایت از طرح، بهره‌گیری از زیرساخت‌های هواشناسی استان از جمله رادار و ماهواره و بازتعریف اهداف بارورسازی ابرها متناسب با شرایط اقلیمی هر منطقه به تبادل نظر پرداختند.

بحث بارورسازی ابرها، قرار است یک‌به‌یک در استان‌های با تنش شدید‌تر در صورت رسیدن به زمان مناسب و شناسایی ابرهای مستعد، اجرایی شود و تهران نیز به‌عنوان شهرهای بعدی، در دستور کار سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی وزارت نیرو است.