۴ مهر - ۲۶ سپتامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟

برترین ها: امروز ۴ مهر برابر با ۲۶ سپتامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

۳۳۰ - تأسيس اولين كليسا به فرمان كُنْسْتانْتين امپراتور روم در اورشليم

كُنْسْتانتين (قُسطَنْطين) كبير، امپراتور روم در نيمه اول قرن چهارم ميلادي حكومت را در اختيار داشت. يكي از اقدامات وي صدور فرمان ميلان بود. بر اساس اين فرمان، مسيحيان در انجام عبادات خود آزادي يافتند و دين مسيحيت در سراسر روم رسميت يافت. در ادامه دلبستگي به دين مسيح(ع)، كنستانتين در بيست و ششم سپتامبر سال ۳۳۰ ميلادي، اولين كليساي مسيحي در اورشليم را بنا نهاد. همسر وي كه در ترويج و تبليغ آيين مسيحي كوشا بود، در ساخت اين كليسا نيز كنستانتين را همراهي نمود. آثاري از اين كليسا تا سال‏هاي اخير باقي مانده بود.


422 - جنگ مذهبي ايران و روم

26 سپتامبر سال 422 ميلادي عهدنامه صلح ايران و روم كه به جنگ دو ساله دو ابر قدرت پايان داد و چند هفته پيش از اين به امضاء رسيده بود مبادله شد.

در تاريخ عمومي (جهان)، از اين جنگ دو ساله به عنوان «جنگ مذهبي ايران و روم» نام برده شده است، زيرا كه پيش از امضاي معاهده صلح، پيروان آيين زرتشت (دين رسمي ايرانيان تا سده هفتم ميلادي) در قلمرو روم، و مسيحيان در قلمرو ايران از آزادي مذهب برخوردار نبودند.


برنده جنگ دو ساله كه در آن بهرام پنجم (بهرام گور) مستقيما فرماندهي يگانهاي ايران را بر عهده داشت، ايرانيان بودند و امتياز ديگري را كه از روميان خواستند و به آن نائل شدند اين بود كه امپراتور روم ضمن معاهده صلح متعهد شد كه در امور ارمنستان مداخله نداشته باشد.

590 - آغاز سلطنت خسرو پرويز پادشاه معروف سلسله ساساني

خسرو پرويز پادشاه ساساني يكي از معروف‏ترين پادشاهان اين سلسله به شمار مي‏رفت و دوران حكومت وي با بعثت پيامبر اسلام(ص) هم‏زمان بود. خسرو بعد از مرگ هرمز چهارم، در بيست و ششم سپتامبر 590م به سلطنت نشست و البته براي دست‏يابي به تخت و تاج شاهي، با واگذاري ارمنستان به روم، از حمايت امپراتور روم بهره گرفت. وي در دوران سلطنت خود توانست مناطقي از آسياي صغير، فلسطين، شام و مصر را به تصرف درآورد و قدرت خود را گسترش دهد. از حوادث مهم دوران سلطنت خسرو پرويز ظهور پيامبر(ص) در مكه و نگارش نامه‏اي است كه پيغمبر اسلام(ص) براي او فرستادند.


پيامبر در اين نامه ضمن دعوت وي به توحيد و يكتاپرستي، تداوم سلطنت او را منوط به پذيرش اسلام دانستند و چون خسروپرويز نامه پيامبر(ص) را پاره نمود با نفرين رسول خدا(ص) عمر خسرو پرويز و سپس سلطنت ساسانيان پس از مدتي درهم پيچيد. از ديگر حوادث زمان حكومتِ خسروپرويز، جنگ‏هاي طولاني مدت وي با امپراتوري روم بود كه به جهت حمايت از امپراتور مقتول روم كه حامي پادشاه ايران بود، آغاز شد و بعد از بيست و چهار سال در سپتامبر 627م، خاتمه يافت. خسروپرويز همانند بسياري از پادشاهان، مردي فاسد و خوش گذران بود كه فساد و تباهي و تجمل پرستي و شهوتراني اركان حكومتش را سست نموده بود. شكست از روم و شورش سرداران سپاه ايران سرانجام به قتل خسروپرويز انجاميد و پسرش شيرويه زمام امور را به دست گرفت.

597 - يمن، يک ساتراپي ايران

در تاريخ طولاني يمن، كه «پتولمي Ptolemy » جغرافيدان قرون قديم، مردم آن را عرب هاي شاد و خوشبخت (به دليل بارندگي و داشتن آب) خوانده است؛ 26 سپتامبر يادآور دو رويداد است:

ساتراپي ايران شدن يمن در 26 سپتامبر سال 597 ميلادي و جمهوري اعلام شدن آن (يمن شمالي، صنعا) در 26 سپتامبر سال 1962 (پس از كودتاي ناصريست ها بر ضد محمد البدر، امام زيديه آن).

يمن از سال 570 ميلادي كه سپاه اعزامي ايران به فرماندهي اسپهبد وهرز (به دستور خسروانوشيروان) حبشي ها را از آنجا بيرون رانده بود تحت الحمايه ايران بود و «سيف ذي يزن» با حمايت و اتكاء به نظاميان ايران بر آنجا حكومت مي كرد.

پس از درگذشت سيف، خسروپرويز شاه وقت ايران از اين قضيه استفاده كرد و 26 سپتامبر سال 597 ميلادي يمن را يك ساتراپي (استان) ايران اعلام داشت و يمن تا سال 630 ميلادي در اين وضعيت باقي بود. در اين سال و در جريان گسترش اسلام در جزيرة العرب، «باذان» فرماندار ايران در يمن (عربستان جنوبي) مسلمان شد و قيمومت ايران بر آن سرزمين پايان يافت و پس از آن، يمن تا قرنها به صورت ملوك الطوايفي اداره مي شد.


يمن در نيمه دوم قرن بيستم (كودتاي ناصريست ها در شمال و رها شدن جنوب از استعمار انگلستان) به صورت دو جمهوري درآمد (صنعا و عدن) كه از 22 ماه مي 1990 به پايتختي صنعا وحدت يافت ولي چندان آرام نبوده است.

1960 - فيدل كاسترو رهبر كوبا طولاني ترين نطق تاريخ سازمان ملل را كه 4 ساعت و 29 دقيقه طول كشيد در مجمع عمومي اين سازمان ايراد كرد.


۱۹۶۰ - نخستین مناظره تلویزیونی از سری مناظرات تاریخی بین دو نامزد ریاست‌جمهوری آمریکا، ریچارد نیکسون و جان اف. کندی که بین ۸۵ تا ۱۲۰ میلیون بیننده را به خود اختصاص داد، روی آنتن تلویزیون رفت.


۱۹۶۹ - گروه بیتلز آخرین آلبوم ضبط شده خود به نام «اَبی رُود» را ارائه کرد. آلبوم «بگذار باشد» گرچه زودتر از این آلبوم ضبط شده بود، به سال ۱۹۷۰ به بازار آمد.


1359 - تشكيل جلسه سازمان كنفرانس اسلامي در مورد جنگ ايران و عراق

سازمان كنفرانس اسلامي از نخستين روزهاي جنگ ايران و عراق وارد صحنه شد. وزراي خارجه كشورهاي عضو سازمان كه براي شركت در اجلاس سالانه مجمع عمومي در نيويورك بودند در تاريخ چهارم مهر 1359، به منظور بررسي جنگ ايران و عراق تشكيل جلسه دادند. برگزاري اين جلسه به پيشنهاد نمايندگان اندونزي و ليبي بود كه در اجلاس تصميم گرفته شد تا كميته‏اي به نام كميته حُسن نيت به منظور پايان دادن به جنگ تشكيل دهد. اين كميته در طول كار خود، نُه بار نشست و چند بار سفر به تهران و بغداد داشت اما كار آن، در حالي كه جنگ همچنان ادامه مي‏يافت و شرايط جبهه‏ها به نفع جمهوري اسلامي ايران در حال تغيير بود، به جايي نرسيد.

1365 - تأسيس بندر و منطقه آزاد تجاري در جزيره كيش

جزيره كيش در زمان حكومت ستمشاهي به عنوان مركزي توريستي و تفريحي مورد استفاده قرار مي‏گرفت. پس از پيروزي انقلاب، تأسيسات سياحتي - اقتصادي اين منطقه براي عموم گشايش يافت، تا اين كه طرح ايجاد بندر آزاد در اين جزيره كه قبلاً توسط دولت به تصويب رسيده بود، از طريق رسانه‏هاي گروهي اعلام گرديد. هدف از اين طرح، تبديل كيش به يك بازار مناسب براي صادرات و واردات كالا منطبق بر موازين اسلامي و نيز كمك به ساكنان جزيره و توليد اشتغال براي آنها و ارائه خدمات به ساير جزاير اعلام شد. طبق اين طرح، افراد مي‏توانند هر مقدار كالا وارد اين جزيره كنند تا از آن جا به كشورهاي منطقه صادر شود. همچنين ورود كالا از طريق بازاري كه در اين جزيره ايجاد مي‏شود صورت مي‏گيرد.


زادروزها

۱۸۴۹ - زادروز ایوان پاولف عصب‌شناس، فیزیولوژیست، روان‌شناس و پزشک روس، برندهٔ جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۱۹۰۴
۱۸۸۸ - زادروز تی. اس. الیوت شاعر، نمایشنامه‌نویس و منتقد آمریکایی


۱۸۸۹ - زادروز مارتین هایدگر فیلسوف آلمانی
۱۸۹۸ - زادروز جورج گِرشوین آهنگساز آمریکایی


۱۸۹۷ - زادروز پل ششم از پاپهای کلیسای کاتولیک روم
۱۹۳۲ - زادروز مانموهان سینگ سیزدهمین نخست‌وزیر هند


۱۳۳۱ - زادروز حبیب محبیان، خواننده ایرانی
۱۳۱۸ - زادروز منوچهر حامدی خراسانی، بازیگر ایرانی


۱۹۸۱ - زادروز سرنا ویلیامز تنیسور زن آمریکایی


درگذشت‌ها

۱۹۴۰ - درگذشت والتر بنیامین فیلسوف، مترجم، نویسنده و زیبایی‌شناس آلمانی، از اعضای مکتب فرانکفورت
۱۹۴۵ - درگذشت بلا بارتوک آهنگساز و پیانیست برجستهٔ مجار


۱۹۷۳ - درگذشت آنا مانیانی بازیگر ایتالیایی سینما و تئاتر
۱۹۷۸ - درگذشت کارل مان گیورگ سیگبن فیزیکدان سوئدی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک (۱۹۲۴)


۱۹۹۰ - درگذشت آلبرتو موراویا رمان‌نویس ایتالیایی
۲۰۰۸ - درگذشت پل نیومن بازیگر و کارگردان آمریکایی، برندهٔ جایزه اسکار


*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون