اصلاح‌طلبان به رئیس‌جمهور نظامی راضی شده‌اند؟

برترین‌ها: اعلام کاندیداتوری چهره های نظامی یکی پس از دیگری در حالی صورت می گیرد که واکنش‌های زیادی نسبت به اصل مسأله یعنی «چرایی کاندیداتوری یک نظامی» در میان افکار عمومی ایجاد شده است. در این میان برخی چهره‌های جریان اصلاحات به خصوص طیف کارگزاران که نزدیک به هاشمی رفسنجانی هستند با استدلال‌های خاص خود، این موضوع را خالی از اشکال می‌دانند مثل محمد قوچانی (روزنامه‌نگار و فعال سیاسی) و عطاالله مهاجرانی (وزیر ارشاد دولت محمد خاتمی).

درگردیسی و تغییر مواضع ناگهانی این دو چهره شاخص کارگزاران که گاها نگاه سیاسی آنها تمایل به جناح چپ و گاهی جناح راست نزدیک بوده درباره رئیس جمهور نظامی حاکی از آن است که طیفی از جریان اصلاحات برای سپردن کلید پاستور به یک فرد نظامی چراغ سبز نشان داده‌اند.

دگردیسیِ فکری محمد قوچانی از دیروز تا امروز

محمد قوچانی سابقه همکاری با نشریه «عصر ما»، روزنامه‌های جامعه، نشاط و عصر آزادگان را دارد که در سال‌های پس از دوم خرداد ۱۳۷۶ تجربه کرد و به تدریج با نوشته‌های انتقادی خود علیه اکبر هاشمی رفسنجانی و برخی از سیاست‌مداران محافظه‌کار به شهرت رسید.

قوچانی در اوج دوره اصلاحات سایقه همکاری با ضمیمه «همشهری ماه»، روزنامه همشهری، روزنامه شرق، مجله شهروند امروز، روزنامه اعتماد ملی را دارد. او سردبیر مجله ایراندخت زیر نظر فاطمه کروبی همسر شیخ مهدی کروبی بوده است. او هدف از فعالیتش در این نشریهٔ متفاوت را تلاش برای ایجاد جامعه مدنی تلقی کرده بود. آخرین کار مطبوعاتی محمد قوچانی سردبیری مجله مهرنامه بود. وی در جریان انتخابات 88 به شدت از مواضع میرحسین موسوی دفاع کرد و در مقالات خود معترض به نحوه برخورد با معترضان به نتیجه انتخابات شد که مدتی هم در بازداشت به سر برد.

از منتقد هاشمی تا یادآوری وقایع سال ۸۸

قوچانی یکی از منتقدان سیاست های هاشمی رفسنجانی و فرزندانش بود و در مقاله‌ای که در شماره روز ۱۳ دی ماه سال ۱۳۷۸ روزنامه عصر آزادگان منتشر کرده بود، درباره خانواده هاشمی می‌نویسد: خانواده هاشمی رفسنجانی نمادی از روابط قدرت در جامعه ای است که هنوز دیپلماسی پنهان روش دیرین سیاستمداران آن است و مشروعیت حکومت به جای رقم خوردن در صندوق های انتخابات در اتاق های پشتی خانواده های مقتدر شکل می گیرد در این میان نقش احزابی چون کارگزاران سازندگی و اعتدال و توسعه تا زمانی که مانند فرزندان وفادار خانواده گوش به فرمان پدر هستند جز رنگ و لعابی بر چهره چروکیده مناسبات کهنه قدرت نیست.

وب سایت اصولگرای «مشرق نیوز» درباره او می نویسد: قوچانی با تغییر مسیر در زندگی حرفه ای خود پس از انتخابات سال ۸۸ سعی کرده تا تحت عنوان یک تحلیلگر مسائل سیاسی پا به عرصه روزنامه نگاری بگذارد و در واقع پای خود را در جای پای پدران معنوی خود همچون سعید حجاریان بگذارد. وی در همین راستا برای اولین بار طرحی را تحت عنوان انتخاب اصولگرای مورد قبول اصلاح طلبان برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ مطرح کرد. طرحی که بسیار مورد نقد و بررسی جناح ها و احزاب مختلف سیاسی قرار گرفت. قوچانی با اشاره به واقع گرایی در علم سیاست و فراموش ساختن رخدادهای سال ۸۸، انتخاب یک اصولگرای معتدل و مورد حمایت اصلاح طلبان را زمینه بازتر شدن فضای سیاسی به منظور انتخابات سال ۹۶ می دانست. و سرانجام در انتخابات سال ۹۲ پس از رد صلاحیت هاشمی، روحانی به عنوان کاندیدای اصلی اصلاح طلبان مطرح شد.

طی روزهای اخیر قوچانی با انتشار تصویر یکی از محصوران نوشت که مهدی کروبی و غلامحسین کرباسچی میهمان او بوده‌اند و تاکید کرده است: سال ۸۸ را نباید فراموش کرد اما باید از آن عبور کرد. حتی اگر ( برخی) اصلاح طلبان به پایان راه رسیده باشند و همچون اصولگرایان در دور تکرار افتاده باشند ، سیاست ورزی به خصوص اصلاح طلبی هرگز نمی میرد. یکی از نمادهای بقای آن همین روحیه ی آقای کروبی است.

قوچانی، رئیس جمهور نظامی و یک دفاع تمام عیار!

ایندیپندنت فارسی در گزارشی در این باره نوشته است: با نزدیک شدن به انتخابات و احتمال انتخاب یک رئیس‌جمهور نظامی، مواضع نیروهای سیاسی بیش‌ازپیش آشکار می‌شود. در تازه‌ترین اظهارنظر، محمد قوچانی، عضو حزب کارگزاران و سردبیر روزنامه سازندگی، در گفتگویی که با خبرگزاری تسنیم، انجام داده، صراحتاً خود را حامی «اقتدارگرایی» معرفی کرده است.

حالا که کارگزاران پایگاه اجتماعی خود را ازدست‌رفته می‌بیند، به‌جای تأمل بر روی شکست و بازسازی خود، به هر نحو تلاش می‌کنند تا دست‌کم در زمره مدیران میانی کشور باقی بمانند، از زمان دولت هاشمی تا امروز، مسیر را طوری انتخاب کردند که به سطح اول قدرت نزدیک باشند. اگر در این راه مردم با آنها همراه شدند، فبها المراد؛ اما اگر مردم از آنها روی‌گردان شدند، مهم باقی‌ماندن در قدرت است. آن هم به هر قیمتی! تکنوکرات‌های کارگزاران همچنان معتقدند که باید با روش هاشمی رفسنجانی، تنها به امید ایجاد توسعه اقتصادی، هرگونه تلاش برای دموکراسی خواهی را دست‌کم تا زمان توسعه به تعویق انداخت. اما به نظر می‌رسد که قوچانی به‌ عنوان عضو و تریبون این حزب، راه دیگری را در نظر دارد: اقتدارگرایی.

قوچانی در این باره می‌گوید: «دموکراسی نمی‌تواند هدف جنبش اصلاحات باشد. دموکراسی ابزار جنبش اصلاحات است. هدف جنبش اصلاحات رسیدن به یک سعادت، رفاه و توسعه‌ای برای کشور است که مردم بتوانند زندگی خوبی داشته باشند. برای مردم بعد از یک جایی دیگر خیلی مهم نیست که چه کسی دارد به آنها حکومت می‌کند.»

او در حمایت از اقتدارگرایی و اولویت نداشتن دموکراسی می‌گوید: «من از اقتدار دفاع می‌کنم. یکی از بحران‌های جدی جامعه امروز ما بحران اقتدار است. من به‌صراحت این را می‌گویم و از این ابایی هم ندارم. بحران دموکراسی ما فرع بر بحران اقتدار است. یعنی این‌که حالا مدام این را برجسته می‌کنند که اگر امروز آزادی انجام شود، اگر امروز همه بتوانند در انتخابات شرکت کنند و اگر امروز منع برداشته شود، و فلانی بتواند نامزد شود، همه مشکلاتمان حل می‌شود، این یک دروغ آشکار است.»

قوچانی با حمله به اصلاح‌طلبانی نظیر سعید حجاریان، تلاش او برای تغییر به باد انتقاد گرفت و نوشت: «لطفا در فحش دادن عجله نکنید! گوینده این سخن من نیستم. در دهه هشتاد بنده‌ی کمترین یکی از محررین آقا سعید حجاریان بودم و و تقریرات ایشان را می‌نوشتم و در مقام سردبیر مجله همشهری ماه و روزنامه‌ی شرق چند مقاله را از ذهن ایشان بر کاغذ آوردم. از جمله گفتاری درباره‌ی تقدم دولت بر دموکراسی که تیتر اول روزنامه‌ی شرق شد. اینک این مقاله با این توضیح در تازه ترین کتاب آقای حجاریان چاپ شده است. اصل نظریه البته از ماکس وبر است و دیگر نظریه پردازان دموکراسی و بورکراسی و تکنوکراسی. اصلا یک تقدم عقلی است که تا دولتی نباشد، دموکراسی‌ای هم نیست. اما حالا کاربست این ایده با تقطیع عبارات و جملات و تحریف کلام به جنجالی بدل شده است.

از منظر تکنوکرات های کارگزارانی، قربانی کردن آزادی به پای توسعه، هزینه طبیعی این مسیر است!

دگردیسیِ فکری عطالله مهاجرانی از دیروز تا امروز

عطاالله مهاجرانی، وزیر ارشاد دولت خاتمی سال‌هاست لندن‌نشین است. پس از پایان دولت سازندگی، مهاجرانی در دولت اصلاحات به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد به مجلس معرفی شد و توانست رای اعتماد بگیرد. البته مهاجرانی دو سال بعد و در سال ۷۸ توسط تعدادی از نمایندگان مجلس استیضاح شد، اما بار دیگر رای اعتماد گرفت. اما چند ماه بعد از سمتش استعفا کرد.

مهاجرانی در تاریخ ۶ اردیبهشت ۱۳۶۹ طی یادداشتی که با عنوان مذاکره مستقیم با آمریکا در روزنامه اطلاعات چاپ شد پیشنهاد برقراری رابطه با آمریکا را مطرح کرد. این سخنان سر و صداهای زیادی به پا کرد که در نهایت مهاجرانی از پیگیری مطلب خود صرفنظر نمود.

مهاجرانی از بنیانگذاران (هیئت مؤسس) حزب کارگزاران سازندگی است و روابط نزدیکی با غلامحسین کرباسچی شهردار اسبق تهران دارد. در دوران سه ساله وزارت او در وزارت فرهنگ و ارشاد حدود دویست امتیاز نشریه صادر شد و برخی حاصل کار عطاالله مهاجرانی در وزارت ارشاد را یکی از مهم‌ترین دستاوردهای اصلاح طلبان در دوران محمد خاتمی می‌دانند.

در فروردین ماه ۱۳۸۸ مهدی کروبی یکی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، مهاجرانی را به عنوان مشاور خود در امور مسائل و مشکلات ایرانیان خارج از کشور منصوب کرد. مهاجرانی در این انتخابات بر خلاف حمایت حزب کارگزاران از میرحسین موسوی در حمایت از مهدی کروبی اعلام موضع کرد. او در ۲۴ خردادماه ۱۳۸۸، با انتشار پُستی در وب سایت خود، به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ اعتراض و از اعلام برنده‌شدنِ احمدی‌نژاد به شدت انتقاد کرده بود.

مهاجرانی نوین علیه مهاجرانی اصلاحات!

عطاالله مهاجرانی، وزیر ارشاد دولت خاتمی به قولی اپوزیسیون می‌نماید، توئیتی می‌کند که برخی کاربران فضای مجازی را عصبانی می‌کند.

مهاجرانی در چرخشی عجیب در نقد و تحلیل حوادث آبان 98 نوشته بود: پروژه ي خسارت بار آشوب آبان بحمدالله تمام شد. اپوزیسیون منحوس برانداز، برای بار چهارم، کوشید بر موج اعتراض مردمی سوار شود و گاری شکسته بسته‌اش را از توی چاله ۴۱ ساله سرنوشت رو به زوالش بیرون بکشد. مثل ۷۸ و ۸۸ و ۹۶، این جمع شلخته چارلنگی مات و مبهوت خواهد ماند.

علی نظری سردبیر روزنامه مستقل است که نسبت به موضع‌گیری‌های مهاجرانی خیلی آشکار و صریح و بی‌پرده می‌نویسد: دلم برای همشهری خوش سخن و صاحب قلمم می‌سوزد. هرگاه از این سیاستمدار اراکی- شیرازی یادداشتی می‌خوانم، در می‌یابم که ایشان به بلندگوی تمام عیار نظام در بیرون از مرزها تبدیل شده است. در طول چند سال گذشته هرگاه که این وزیر اسبق ارشاد به تلویزیون بی بی سی آمده به شکلی کاملا آشکار و عیان به براندازان می‌تازد و طوری از سیاست‌های ایران دفاع می‌نماید که حتی اصول‌گرایان تندرو هم به این میزان تسلط و چیرگی نمی‌توانند مدافع تمام قد کشور باشند!

از مخالف مذاکره با آمریکا تا حامی دولت نظامی

خبرآنلاین نوشت: عطاءالله مهاجرانی در توئیتی به انتقاداتی که از او به خاطر مخالف بودنش با مذاکره با آمریکا مطرح شده پاسخ داد و گفت: حرف قابل توجهی ست! می گویند شما که نزدیک سی سال پیش در باره مذاکره مستقیم مقاله نوشتی، چرا اکنون مخالف مذاکره هستی!؟ دلیلش روشن است، همه عناصر معادله تغییر کرده اند، گفته اند: کارها در گرو زمانه خویشند، الأمور مرهونة باوقاتها . مدرس گفته بود، برخی از ترس مرگ خودکشی می کنند.

در حالی تب تند مخالفت با کاندیداتوری نظامیان نه تنها در بین اصلاح‌طلبان بلکه در میان برخی از اصولگرایان نیز دیده می شود مهاجرانی وزیر ارشاد دولت محمد خاتمی تعجب فعالان سیاسی و جریان اصلاحات برانگیخت در اظهارنظری تازه از ایده رئیس‌جمهور نظامی دفاع کرد و طی توئیتی نوشت: «دولت نظامی!؟ اگر سردار شهید قاسم سلیمانی حضور داشت و در انتخابات ریاست جمهوری ١٤٠٠ نامزد می شد، آیا کسی در صلاحیت کامل ایشان برای ریاست جمهوری تردید داشت!؟ این معادله که رئیس جمهور نظامی باشد یا نباشد یک مغلطه است. اگر فردی نظامی نامزد شود باید به دانش، تجربه و صلاحیت او نگریست.»

اما سؤال اینجاست که چه شده که نیروهای اصلاح‌طلب سابق در گذر زمان کار را به‌جایی رسانده‌اند که حتی بیش از اصول‌گرایان و به طور رادیکال‌تر، از اقتدارگرایی حمایت می‌کنند و دموکراسی را دیگر هدف خود نمی‌دانند؟

روزنامه شرق در سرمقاله بیستم دی ماه خود در این رابطه نوشت: با فرض اینکه بپذیریم در میان نامزدهای نظامی چهره‌ای کاریزماتیک وجود دارد که می‌تواند آرای مردم، جمعیت اضافی یا لشکریان بی‌کار را به دست آورد، نباید فراموش کرد حتی جامعه توده‌ای ایران هم به‌لحاظ تاریخی خاطره خوشی از به‌قدرت ‌رسیدن دولت‌های فردمحور ندارد. مگر اینکه اصلاح‌طلبان و اصولگرایان بخواهند در یک همدستی ناگفته و ناخواسته با دلایلی متفاوت این ایده را محقق کنند و با این دست پیشگویی‌ها درصدد هموارسازی جاده‌اند. اصلاح‌طلبان بهتر از هرکسی می‌دانند حضور یک چهره نظامی در رأس دولت سرنوشتی متفاوت از رؤسای جمهور دیگر نخواهد داشت. اگر این گفته درست باشد، اصلاح‌طلبان بدشان نمی‌آید تا این بار چهره‌ نظامی بر صدر بنشیند و آزمون سیاسی‌اش را پس بدهد.