مجله سرنخ: قسمت عمدهای از سرنوشت کسانی که قصد دارند تغییر جنسیت دهند به دست پزشکان است؛ پزشکانی که اگر نتیجه کارشان درست از آب درنیاید ممکن است زندگی یک نفر را تا آخر عمر تحت الشعاع قرار بدهند. دکتر مهرداد بقایی جراح عمومی است. او سال ۸۰ وارد ایران شد و بعد از ۴ سال فعالیت، اولین ترنس برای جراحی به او مراجعه کرد.
بقایی جزو پزشکان خوشنامی است که در ۱۰ سال گذشته در حوزه تغییر جنسیت کار کرده و بیش از ۱۰۰ عمل جراحی در کارنامه کاری اش دارد. با دکتر بقایی درباره تغییر جنسیت و مراحلی که این جراحی دارد گفتگو کردیم.
قبل از رسیدن به مطب دکتر، فکر میکردم تمام صندلی هایش پر است از ترنسهایی که قصد تغییر جنسیت دارند، اما در مطب او که تخصص جراحی عمومی و فلوشیپ سوختگی دارد، زنی را میبینیم که نیمی از صورتش سوخته و سعی میکند با روسری آن را بپوشند. سوختگی صورت زن به شدت عمیق است. در بین صحبتهایی که با دوستش رد و بدل میکند صحبت از تمیز بودن کار دکتر بقایی است و آنجاست که میفهمم چرا ترنسهایی که عمل جراحی شان را با این پزشک انجام داده اند از دقتی که او در کارهایش دارد، تعریف میکنند. بعد از دقایقی مریض دکتر که اتفاقا یک ترنس است از اتاق بیرون میآید و نوبت من است که برای گفتگو با مهرداد بقایی وارد مطب او شوم.
آقای دکتر چطور میشود یک جراح عمومی که فلوشیپ سوختگی دارد به یکی از پزشکان متبحر و قابل اعتماد در حوزه تغییر جنسیت تبدیل میشود؟
من عمل تغییر جنسیت mtf را انجام میدهم؛ بیمارانی که به من مراجعه میکنند آقایانی هستند که با تاییدیه پزشک قانونی و روانشناسی قصد دارند به جنس مخالف تبدیل شوند. برای این افراد باید جراحی منجر به تشکیل واژن انجام شود، عملی که به دو شکل «روده ای» و «پوستی» انجام میشود. انجام این عمل اتفاقا نیاز به جراح عمومی دارد نه پزشک دیگری. آن اوایل که افراد برای تغییر جنسیت به من مراجعه میکردند روش رودهای بسیار متداول بود، اما الان از روش پوستی هم استفاده میشود. برای جراحی ftm نیاز است سینه، رحم و تخمدان فرد مورد جراحی قرار بگیرد و همگی از بدن او خارج شوند. این عمل بسیار سخت و تخصصی است و به نظرم در ایران به شکل صددرصد رضایت بخش انجام نمیشود.
عمل جراحی برای تغییر جنسیت چه مدت طول میکشد؟
عمل پوستی تغییر جنسیت ۲ ساعت و نوع رودهای اش ۴ ساعت. البته این ساعت برای ترنسهای خانم است، این نرمالش است. گاهی اوقات پیش میآید که این عمل کمی بیشتر طول بکشد. اگر بیمار به شکل رودهای جراحی شود باید ۴ روز در بیمارستان بماند در غیر این صورت یک روز بررسی میشود.
عملهای زیبایی که روی این افراد انجام میشود چیست؟
عملهایی مانند عمل بینی، برجستگی گونه و یک عمل مهم گردن است. آقایان روی گلو یک برجستگی دارند که در خانمها معمولا وجود ندارد. ما با جراحی، این برجستگی را تراش میدهیم. مسئله دیگر هم لیزر کردن موهای زائد است. گاهی اوقات هم تارهای صوتی نیاز به عمل دارند که این عمل هم در بیمارستان انجام میشود.
ترنسها برای تغییر جنسیت چه مسیری را طی میکنند؟
معمولا در قدم اول به روانپزشک مراجعه میکنند. بعد از اینکه روانپزشک اعلام کرد فرد ترنس است، این نظریه باید توسط روانپزشک پزشکی قانونی هم تایید شود. بعد از دریافت تاییدیه، دادگاه مجوز تغییر جنسیت را میدهد. بعد از دریافت این مجوز کارهای جراحی و هورمون تراپی، جلسات مشاوره با دکتر غدد و ... انجام میشود. البته به نظر من، حفظ ارتباط با روانشناس و مددکار اجتماعی بعد از عمل جراحی، کاری است که هر ترنسی باید انجام بدهد چرا که در غیر این صورت با مشکلات زیادی مواجه میشود.
هزینه جراحی تغییر جنسیت چقدر است؟
اگر این عمل در بیمارستانهای دولتی انجام شود حدودا ۵ میلیون تومان باید هزینه دریافت شود، اما اگر در کلینیکهای خصوصی انجام شود هزینه اش تقریبا بالای ۲۰ میلیون تومان میشود. این هزینه عمل رودهای است، هزینه جراحی پوستی در کلینیک خصوصی حدود ۱۰ میلیون تومان است.
این عمل در کدام کشور بهتر انجام میشود؟
کشور تایلند مرکز انجام عمل جراحی تغییر جنسیت است.
ترنسهای ایرانی برای عمل به تایلند میروند؟
من در این چند سال شاید ۲ یا ۳ نفر را دیده باشم که برای عمل به این کشور رفته اند، چون معمولا هزینه این عمل خیلی بالاست و کمتر کسی از عهده آن برمی آید.
برنامهای برای اینکه پزشکان ما در این کشورها آموزش ببینند وجود ندارد تا گلایههای ترنسها از نوع عملها کمتر شود؟
امکانش که وجود دارد. میتوان پزشکی که در این رشته متبحر هستند را در قالب یک تیم برای آموزش به کشورهای دیگر بفرستند، اما فعلا مسئولانی که توانایی اش را دارند، برای این کار قدمی برنداشته اند.
شما خودتان برای آموزش به شکل شخصی اقدام نکرده اید؟
من به دلیل علاقه شخصی یک بار ارتباط برقرار کردم، اما در نهایت آنها گفتند که آموزش نمیدهیم. برای همین است که میگویم مسئولان باید در این راه اقدام کنند. این را هم باید در نظر بگیریم، پزشک ایرانی که در سال ۱۰ عمل جراحی انجام میدهد برایش به صرفه نیست این هزینه هنگفت را برای آموزش به شکل خصوصی پرداخت کند.
افرادی که مجوز قانونی میگیرند از چه سنی میتوانند برای انجام تغییر جنسیت اقدام کنند؟
معمولا از ۱۸ سالگی که به سن قانونی میرسند امکان جراحی برای شان فراهم است، اما بیماران من معمولا از ۲۲ سالگی شروع میشوند. البته از آن طرف آدم ۵۰ ساله هم داریم که به تازگی مجوز تغییر جنسیت دریافت کرده است.
۵۰ سالگی خیلی دیر نیست؟
چرا دیر است، اما وقتی پای صحبت چنین افرادی مینشینم معمولا میگویند که تا الان جرأت انجام چنین کاری را نداشته اند. نه خانواده از آنها حمایت میکرده و نه جامعه. وقتی یک نفر میداند بعد از جراحی، شغل، خانواده، دوستان و ... را از دست میدهد معلوم است که این ریسک را به جان نمیخرد. یکی از مشکلات اصلی عدم پذیرش این موضوع از سوی پدر و مادرهاست. یک وقتهایی پدر و مادرها به مطب من میآیند برای مشاوره گرفتن. من به آنها میگویم شما فکر کنید بچه تان مشکل «فتق» دارد و باید جراحی شود. این عمل هم همینطور است. قبول این مسئله از سوی پدر و مادر باعث میشود فرزند ترنس شان بهترین انتخاب را انجام بدهد. برعکس، اگر این قضیه با انکار والدین همراه شود گاهی اوقات باعث میشود فرد ترنس تا ۵۰ سالگی هم جرأت نکند برای تغییر جنسیت اقدام کند.
دلیل باردار نشدن ترنسهای خانم چیست؟
هر عضوی را که پیوند میزنند برای اینکه پیوند پس نزند لازم است بیمار تا آخر عمر دارو مصرف کند تا ایمنی بدن تامین شود. رحم هم همینطور است و حتما افراد بعد از جراحی باید تا مدتها دارو مصرف کنند. داروهایی که برای جنین مضر است و باعث اختلال رشد و مشکلاتی از این دست میشود. برای همین بارداری در این ارگان که به بدن ترنسهای خانم پیوند زده میشود، امکانپذیر نیست.
در دوران طباب تان، فردی بوده که شما را تحت تاثیر قرار داده باشد؟
افرادی که از سوی خانوادهها طرد شده یا مورد ضرب و شتم قرار گرفته اند واقعا من را تحت تاثیر قرار میدهند. دیدن این افراد واقعا برایم غم انگیز است. من بیماری داشتم که پزشک بود. ایشان برای انجام عمل تغییر جنسیت واقعا اذیت میشد. نمیدانست بعد از تغییر جنسیت چه چیزی در انتظارش است و زندگی حرفهای اش به کجا میرسد. استرسی که این بیمار داشت ناراحت کننده بود، اما به هر حال جراحی کرد.
بعضی از کسانی که تغییر جنسیت میدهند، بعدا دست به انجام عملهای زیبایی زیادی میزنند، دلیلش چیست؟
ترنسهای mtf (مرد به زن) دوست دارند بسیار زیبا و بی نقص باشند و به جای تمام این سالهایی که زنانگی نکرده اند، در قالب جنس زن فرو بروند. برای همین به سمت جراحیهای زیبایی میروند. البته یکسری جراحیها و پروتزها برای این افراد لازم و ضروری است، اما بیشتر از آن، متاسفانه باعث مشکلات زیادی میشود. بعضی از ترنسها گاهی خودشان را به تیغهای جراحی میسپارند و اغلب هم از نتیجه عمل ناراضی هستند. برای همین است که تاکید میکنم این افراد باید تحت نظر روانشناس و مددکار دوره نقاهت شان را بگذرانند تا از انجام چنین عملهایی منصرف شوند.
در این سالها بیماری داشته اید که خاطره اش همیشه در ذهن شما مانده باشد؟
هر کدام از بیماران برای من قصه خاصی دارند. خاطره یک بیمار را برای تان تعریف میکنم که همیشه در یادم مانده و هنوز هم با خودش و خانواده اش در ارتباط هستم. بیماری داشتم که بعد از جلسات متعددی که با من داشت، تصمیم به جراحی گرفت. او قبل از اینکه به مرحله آخر تغییر جنسیت برسد با یک نفر نامزد کرده و قرار بود تا قبل از برگزاری مراسم عروسی شان، عمل آخر را انجام بدهد. این که نامزدش این مسئله را قبول کرده بود برای من خیلی عجیب بود. این آقا در تمام ویزیتهای همسرش، او را همراهی میکرد و مشوقش بود.
روزی که قرار عمل جراحی را گذاشتیم تا وقتی عمل این دختر تمام شد، همسرش از پشت در اتاق عمل بلند نشد و لحظهای دست از دعا کردن و گریه کردن نکشید. این مسئله برای من خیلی جذاب بود و همیشه به خاطر دارمش. بعد از ۸-۷ سال هنوز از حال شان باخبر هستم و خدا را شکر زندگی خوبی دارند. عشق آنها برای همیشه در ذهن من ماندگار شده است.
قانون چه میگوید؟
افراد ترنس برای اینکه موفق به انجام عمل تغییر جنسیت شوند میتوانند دو مسیر را طی کنند. در ادامه خیلی خلاصه این دو مسیر آمده اند. فرد باید از روانپزشک، جراح دادگاه و آزمایشگاه بگذرد تا به نتیجهای که دوست دارد برسد.
مسیر اول
۱- مراجعه به روانپزشک معتبر و دارای صلاحیت
۲- گذراندن دوران روان درمانی
۳- دریافت تاییدیه مبنی بر ترنس بودن از روانپزشک
۴- انجام آزمایشهای تشخیص سطح هورمون و کاریوتایپ برای اطمینان از اینکه فرد دچار اختلال هورمونی یا کروموزومی نیست.
۵- مراجعه به دادگاه و ارائه دادخواست تغییر جنس
۶- ارجاع فرد تراجنسی از دادگاه به پزشکی قانونی برای تاییدیه مدارک پزشکی
۷- تایید پزشکی قانونی و ارجاع به قاضی
۸- دریافت حکم قاضی مبنی بر جواز تغییر جنس
مسیر دوم
۱- مراجعه به دادگاه خانواده و ارائه دادخواست تغییر جنس
۲- ارجاع فرد ترنس به پزشکی قانونی
۳- معرفی به یک روانپزشک معتبر از طرف پزشکی قانونی و گذراندن مراحل روان درمانی
۴- انجام آزمایشهای تشخیص سطح هورمون و کاریوتایپ برای اطمینان از اینکه فرد دچار اختلال هورمونی یا کروموزومی نیست.
۵- تایید از طرف روانپزشک و ارجاع به پزشکی قانونی
۶- تایید از طرف پزشکی قانونی و ارجاع به قاضی
۷- دریافت حکم قاضی مبنی بر جواز تغییر جنس
. خیلی بهتر از گفتن تغییر جنسیت است
با تشکر
خواهید به این دلیل عمل کنید باید گفت که انجام این عمل برای
رسیدن به آرامش جنسی است نه برای داشتن جایگاه اجتماعی
درضمن کسی که ترنس است جنسیتش را آن گونه که هست بیان می کند و نمیگوید من دخترم و می خواهم پسر شوم
من شخصا به عنوان یک ترنس پسر هستم و خودم را کاملا یک پسر میدانم اما با جنسیت مونث متولد شده ام
لازم به ذکر است که هرکسی که رفتار جنس مخالف را به نمایش گذاشت ترنس نیست ترنسها خود را متعلق به جنسیتی نمی دانند که با آن متولد شده اند
"م_5:30"
من۱۵سالمه عاشق یع پسرم می خواستم بدونم تو این سن میتونم جنسیتمو عوض کنم
تورو خدا هرکسی میدونه پیام بده
مرسی
اقای دکتر خانواده من مشکلی با تغییر جنسیت من ندارن فقط هزینههه ها خیلی بالاست تروخدا ی راهی پیش پام بزاید.
من هرلحظه و هرزمان فقط فکر خودکشیم
راهی برام نمونده...تروخدا کمکم کنید
من از تغییر جنسیتم یه هدف بزرگ دارم
یه هدف خیلییییییییییی بزرگ و.میخام ک این کار بشه
من.نمیتونم این حرفمو اینجا بگم اگر میشه یه شماره ای یا ایدی تلگرام ب من بدین تا راحت حرفامو بهتون بزنم
واقعا ب کمکتون نیاز دارم کمکم کنید
من مجبوورم که با این جنسیت راه بیام اما برام خیلی سخته کسی منو و ترنس بودنمو باور نداره ... بعضیام بخواطر اینکه شبیه دخترام فکرمیکنن من دوجنسه ام ولی اینطور نیست امید وارم یه روزی بهترین راه برای دخترشدنم پیدا کنم راستش از خدا خیلی میترسم احساس میکنم تغییر جنسیتم منو به جهنم میکشونه ولی نمیدونم باید چیکار کنم امیدوارم خدا خودش راهمو برام باز کنه .من آیدیمو مینویسم اینجا اگه کسی خواست کمکم کنه یا بهم روحیه بده خیلی ازش ممنون میشم اگه کسی دکتردراین مورد صراغ داره بفرسته واقعا ممنون .....
ایدی تلگرامم
من ترنس نیستم ولی از دختر بودن خسته شدم از تمام نامردی های که به خاطر دختر بودن سرم میاد خسته شدم،از همه مردها متنفرم از همتون متنفرم ،چرا من دخترم چراااا
وگرنه پسر بودن هم کار شاخی نیست باید هزارتا راه نرفته رو بری ک ساید یکیش برات بگیره
من۲۰سالمه...تمام علائم ترنس بودنو دارم
راهی هست که من بتونم در عرض چندماه تغییرجنسیت بدم؟
اگرنشه احتمال خودکشیمم هست
بشم.یه
ساله.که.زندگی.براش.تلخ.شده.ازاین.حالتم.بیزارم
هرچی سری تر میخام.عمل.بشم.مرسی.
به دوستانی که ترنس هستن یا فکر می کنن هستن و سوالاشون و اینجا پرسیدن،باید بگم که آقای دکتر نظرات اینجارو نمی بینه و اگه هم ببینه امکان پاسخگویی نداره.
بهتره دوستان یا با مطب ایشون تماس بگیرن یا با سرچ کردن توی اینترنت،مراکز مشاوره رو پیدا کنن و با اونا در تماس باشند.
به هر حال امیدوارم مشکل همگی حل بشه.
آقای دکتر ادرس مطبتون را لطف کنید بدید و اینکه هزینه جراحی روده ای چند میشه؟
من ترنس نیستم من یه جندرفلویدم خب زیرشاخه ترنس سکشوالم
اما جندر فلوید بودن خیلی سخت تر از ترنس بودنه به نظر من
من 30 ام شهریور 21ساله میشم ..همیشه از بچگی با همه فرق داشتم
بیشتر گرایش پسر بودن دارم تاحالا لباسا وچیزای دخترونه هم دوست نداشتم و نپوشیدم ..هیچ وقت
گاهی حس میکنم بی جنسیت هستم
رفتم تحقیق کردم متوجه شدم تو جندرفلویدها عادیه
خیلی حرفا هست واقعا خوشحال میشم بتونم باهاتون صحبت کنم
و اینکه من دمی سکشوال هم هستم و اصلا حس خاصی ندارم
نمیدونم میشه یه جندرفلوید مثل منم مجوز بگیره و جراحی کنه؟ لطفا کمکم کنین واقعا گیجم ...الان چند وقته حس میکنم هیچی نیستم دیگه اما واقعا احساس ها و پوزیشین های سکشوالی دخترونه ندارم
کاش یه راه ارتباطی مستقیم میزاشتین بشه باهاتون صحبت کرد
خیلی دوست دارم ترنس زن بشم و دوست پسر پیدا کنم
آیا این امکان وجود دارد که بدون دریافت مجوزهای لازم تنها عمل برداشتن آلت تناسلی مردانه به زنانه صورت بگیرد و فرد همچنان با همان وضعیت قبلی به زندگی ادامه بده؟
و نیازی به تغییر هویت نباشد؟
ممنون اگر پاسخ بدین...
تغییر جنسیت الکی الکی نیست اینکه من یهو برم تغییر جنسیت برم مثلا
افراد ترنس فقط میتونن،و با کلی نامه دادگاهی و آزمایش و روانشناسیه و... میخواد،فکر کردی به همین راحتیه کسی بره تغییر جنسیت بده؟
برای یک نفرکه میخاد خوش باشه ( مثلا ترنسه ) یک خانواده چند نفری رو برای همیشه نابود میکنید.
به ازای یک نفر که عمل میکنه حداقل سه نفر برای همیشه نابود میشن (منظورم خانوادتونه)
این عمل ها بجز برای راحتی خودتون چیز دیگه ای نیست ، این حقیقته.
فقط خدا بداد مادراتون برسه
بنده نه ترنس هستم، نه دمی سکشوالم و جندر فلوید...ی پسر 28 ساله هستم که پس از سال ها درس خوندن سخت، و قبول شدن تو بهترین دانشگاه های ایران، در حال حاضر با مدرک دکترای مهندسی، ناچار شدم مسئول دفتر مدیر عامل بشم! با این وضعیت گرونی مملکت، زن و بچه که هیچ، به زور میتونم خرج خودمو در بیارم.
چنوقته به فکر تغییر جنسیت افتادم؛ اگر ی حساب کتاب ساده انجام بدیم میبینیم که با این کار آینده بهتری در انتظار قشر تحصیل کرده این مملکته .......
سکس ازاد
زن ها تو فکرش باید باشن
مثلا من با ارشد مهندسی شیمی جایی نمیتونم جذب شم
فقط تو پتروشیمیها اقا استخدام میکنن
و بعضی از پدر مادر ها این شرایط تغییر جنسیت رو قبول نمیکنن و با رفتارهاشون بچه ی ترنس خودشون رو ممکنه متقاعد و وادار کنه که بسازه باشرایطش و حتی دعوا و بترسونه من فکر می کنم نگران آبروشونن و میگن که از لحاظ شرعی عب داره و از این حرفها و متوجه سختی کشیدن بچه های خودشون نیستن بیاید کمی درک کنین خیلی سخته ترنس بودن
من دختر 18 ساله ای رو میشناسم که دوست داره پسر باشه ولی با پدر و مادرش صحبت نمیکنه چون میگه الان مامانم با رفتار های خودش یا متقاعدم میکنه و یا دعوام میکنه
یکم جای ترسوندن و دعوا کردن سختیشون و در نظر بگیرید بد نمیشه
اگه به خانوادم بگم مطمئنا ميکشن منو
قبلا هم همجنسباز بودم ولي الان ديگه هيچ چيزي منو جذب نميکنه نه پسر نه دختر
بخاطر همجنسبازيم حرفي نزنين چون واقعا خخيلي حس بديه من خودمو يکسال زنداني کردم تو خونه تا يادم بره
تا وقتي کسي دچارش نشع نميتونه بفهمه چيه
بشدت دلم ميخواد پسر باشم
دختري که باهاش رابطه داشتم ازدواج کرده و الان خيلي خوشبخته ولي بخاطر همين من تا حالا نتونستم ازواج ک
کل هزینه عمل زن ب مرد البته از مشاوره تا گرفتن مجوز و عمل چقد میشه؟!
هزینه اش با دفترچه و ازاد چقدر میشه؟!
ممنون از پاسختون
این زندگی من اینو گفتم که روحیتونو از دست ندین و برای هدفتون بجنگین باقیش خدا کریمه