مراسم یادبودی متفاوت برای اکبر رادی

خبرگزاری ایسنا: همزمان با زادروز تولد اکبر رادی ویژه برنامه‌ای با نام " ردپای دردهای اجتماع در آثار رادی" در خانه هنر جمعیت امام علی (ع) برای این نمایشنامه نویس برگزار شد.

این برنامه که به همت باشگاه هواداران جمعیت امام علی(ع)، روز جمعه نهم مهرماه برگزار شد با خوانش بخش اول نمایش نامه " مرگ در پاییز " توسط کودکان خانه ایرانی مولوی و خانه ایرانی خاک سفیدِ جمعیت امام علی(ع) ، آغاز شد.

در این مراسم حمیده بانو عنقا، همسرمرحوم اکبر رادی، دکتر عطاءالله کوپال، مدرس و محقق و منتقد تئاتر ، بهزاد صدیقی نمایش‌نامه‌نویس ،پژوهشگر ،منتقد و کارگردان ،شارمین میمندی‌نژاد نویسنده و کارگردان و موسس جمعیت امام علی(ع)، مرتضی کی منش فعال اجتماعی و از اعضای این تشکل و جمعی از علاقمندان به ادبیات در سالن استاد اکبر رادی واقع در خانه هنر جمعیت امام علی(ع) برگزار شد.

در بخش اول، نمایش نامه به نام " محاق "توسط سه کودک از اعضای جمعیت بودند و همگی کمتر از ۱۴ سال سن داشتند، مورد خوانش قرار گرفت.

این کودکان نمایش نامه‌ای را خواندند که به قول مرتضی کی منش - که نخستین سخنران این برنامه بود - از یک نظر، به نوعی نمادین از بی‌توجهی و بی‌تعهدیِ تاریخی نسبت به قشر آسیب پذیر و فراموش شده جامعه و سرنوشت مبهم و اغلب دردناک آنان سخن می‌گوید.

کی منش تأکید کرد: مرگ شخصیت اصلی این نمایش به نام " مشدی " در فصل پاییز در واقع می‌تواند اضمحلال تدریجیِ را در بطن معضلات حاد اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی‌اش نمایندگی کند و هشداری جدی برای همه ماست.

پس از تحلیل کی‌منش پیرامون المان‌های اجتماعی اثر «مرگ در پاییز» دکتر عطا الله کوپال به سخنرانی پرداخت، کوپال گفت: آثار رادی سرشار از دردهای جامعه است. اما این طور نیست که رادی تاریخ را کُپی کرده و به تاریخ نگاری پرداخته باشد، بلکه او با هنر خود رخدادهای تاریخی را بازتاب داده است.

او ادامه داد: رادی قهرمان بی‌عیبِ مطلق و ضدقهرمان پرعیبِ مطلق ندارد. شخصیت سیاه و سفید خلق نکرده است. حتی اگر ضدقهرمان کار پلیدی انجام می‌دهد، در آن لحظه صرفا یک انسان است که مقابل قهرمان ایستاده است و همه ما ممکن است خطا کنیم. رادی بیانیه صادر نمی‌کند، بلکه با ظرافتی هنرمندانه نقص‌های جامعه خود را تصویر می‌کند.

در ادامه بهزاد صدیقی ابتدا بیانیه بنیاد اکبر رادی به مناسبت هفتاد و هفتمین سالروز تولد این نمایشنامه نویس را خواند که در بخشی از این بیانیه آمده بود: وقتی به آثار رادی می‌نگریم می‌توانیم خود را و یا بخشی از وجود خود را در میان شخصیت‌های نمایشنامه‌های او پیدا کنیم. می‌توانیم رنگ گمشده‌ای از منشور رنگارنگ هویت ایرانی خود را در دِرخشش چشم‌های قهرمانان آثار اکبر رادی بیابیم.

صدیقی سپس گفت:اکبر رادی به پیرامون خود توجه خاصی داشت و به درستی و با دقت بسیار، شخصیت‌هایی را خلق کرده بود که احساس می‌کردیم سال‌هاست با ما هستند و در کنارمان زندگی کرده‌اند.

رادی مانند دیگر هنرمندان مجرب می‌کوشد در سطر به سطر آثارش، واقعیات زمانه خویش را نشان داده و ثبت کند.

در ادامه شارمین میمندی نژاد موسس جمعیت امام علی(ع) ، نویسنده و کارگردان گفت:استاد رادی خود یک اثرِ زنده‌ی سترگ و ماندگار است؛ اما به واسطه زنده بودنِ رادی است که آثارش زنده هستند، نه برعکس! اما علیرغم این موضوع، این جهان و جامعه دیگر جهان و جامعه اکبر رادی نیستند و قدر او را نمی‌دانند.

او گفت:رادی فردی شدیدا اخلاق‌گرا، با روحی پاک و حساس به رنج های دیگران بود که شاید خیلی اوقات در منزل مشغول نوشتن بود، اما اصلا آدمی منزوی از جامعه‌اش نبود. از معدود انسان‌های جریان ساز بود که هر کس می‌خواست شبیه او باشد.در آخرین دیدار خود با استاد، برایشان از جمعیت امام علی (ع)و خدمات داوطلبانه‌ای گفتم که جمعیت برای کمک به حاشیه نشینان و دردمندان اجتماع انجام می‌دهد و استاد تحت تأثیر قرار گرفته و گریستند و این اشک‌های عزیز برای من اتمام حجتی بود برای ادامه دادنِ این راه.

او افزود:نکته بسیار مهم دیگر در زندگی استاد رادی، عشق زنده و ناب میان ایشان و همسرشان حمیده بانوعنقا است. در واقع رادی دو نفر بود و مهرِ عمیق و همیاری بی‌نظیر این بانوی گرانقدر بود که نگذاشت منبع الهام و انگیزه استاد رادی رو به خاموشی رود.

سپس میمندی نژاد خطاب به حمیده بانوعنقا گفت: سپاسگزاریم از شما که نگذاشتید مرگ را باور کنیم.

در ادامه مراسم بانوعنقا با تشکر از جمعیت امام علی و بچه‌هایی که نمایشنامه «مرگ در پاییز» را اجرا کردند، برای نخستین بار یادداشتی را خواند که اکبر رادی در واپسین روزهای حیات خویش در بیمارستان روی یک تکه کاغذ کوچک نوشته بودند.

در این یادداشت رادی با زبان و دلی دردمند از رنج‌های زندگی جوانان و مردمان دنیا نوشته بودند و این که میل چندانی برای زیستن در این جهان در جانشان باقی نمانده است.

از بخش‌های این برنامه اجرای قطعه شعری همراه با اجرای موسیقی زنده توسط کودکان و نوجوانان اتاق موسیقی جمعیت امام علی(ع) بود که مورد توجه قرار گرفت. در این شعرِ خاص به تمام آثار استاد رادی اشاره شده بود و جاودانگیِ ایشان در سپهر ادبیات کشور مورد تأکید قرار گرفته بود.

در بخش پایانی مراسم، صحبت های تاثیر گذار یکی از کودکان خانه ایرانی " خاک سفید " بود. این کودک با زبانی صادقانه آرزو کرد روزی بتواند در تمام ایران خانه‌های ایرانی برپا کند.

خانه‌های ایرانی، مراکز جمعیت امام علی(ع) در سراسر ایران است که برای کودکان کار ،بی سرپرست و بدسرپرست شرایط تحصیل و آموزش را فراهم می‌کنند.