اصولگرایان مثل شله قلمکار نچسب اند

آمنه شیر افکن در شرق نوشت: رشد نیروهای سیاسی در یک کشور خوشایند همگان است؛ وضعیت کنونی اصلاح‌طلبی و اصولگرایی اما چنگی به دل نمی‌زند. در این مسیر اصلاح‌طلبان بیش از اصولگرایان از خطاهای فصلی و موسمی خود درس عبرت گرفته‌اند. تقوای سیاسی و اخلاقی پیشه کرده و اعتماد عمومی و اجتماعی بیشتری را میان عامه مردم کسب کرده‌اند. این را می‌شود از نگاه مثبت و اقبال عمومی جامعه در برخی بزنگاه‌ها فهمید؛ جایی که اصلاح‌طلبان با موجی از ردصلاحیت‌شده‌ها، بی‌رسانه و حتی ممنوع‌التصویر، گوی سبقت را از اصولگرایان می‌برند. گویی مردم خودشان را به خاستگاه فکری این طیف سیاسی نزدیک‌تر می‌بینند.

مناظره‌های انتخاباتی نیز فضای مشخصی است برای رویارویی دو جناح سیاسی راست و چپ در ایران؛ البته به همان معنایی که در ایران فهم می‌شود و نه مفهوم متداول آن. مناظره روز نخست نشان داد جریان اصولگرا مشتت‌تر از همیشه و دست‌خالی‌تر به میدان آمده؛ از حمله‌ها گرفته تا ضدحمله‌ها، همگی دست‌چندم است و ضعیف. از این منظر آدم‌هایی که روز گذشته در مناظره اصولگرایان را نمایندگی کردند، از جهاتی قابل تحلیل‌اند؛ به ویژه رئیسی و قالیباف. تحلیل گفته‌های این دو بزرگوار نشان می‌دهد جناح اصولگرا با گذشت چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، هنوز در گفتمان‌های پیشین و امتحان‌پس‌داده ناكام درجا زده است. عدالت اجتماعی، مسکن مهر، زنان سرپرست خانوار، حاشیه‌ها، شعارهای نجومی اشتغال‌زایی و جملات و عبارات کلی و پیچیده، چکیده سخنان کاندیداهای منتسب به جریان راست در ایران است.

سخنان کاندیداهای منتسب به جناح اصلاح‌طلب اما یکدست‌تر، گفتمانی‌تر و متمرکز می‌نماید و تحلیل سخنان نمایندگان جناح اصولگرا نشان از تشتت و ناهمگونی‌ دارد. در شرایطی که اصلاح‌طلبان با عبرت از اشتباهات تاریخی خود، مسیر هم‌گرایی پیشه کرده‌اند و به ریش‌سفیدی زعمای قوم خود در بزنگاه‌های سیاسی اعتماد دارند، پراکندگی و نبود تمرکز‌ در اصولگرایان، بیش از هر زمان دیگری به چشم می‌خورد.

رسیدن به خرد سیاسی - آن‌طور که در طیف اصلاح‌طلب محقق شده؛ البته نه به اندازه و کافی و وافی- کشور را در مسیر مؤثرتری قرار خواهد داد و بدون تردید، پراکندگی و هم‌گرایی‌نداشتن اصولگرایان در آینده، می‌تواند ثلمه‌ای برای رشد و توسعه کشور باشد؛ آن‌طور که اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته با ریش‌سفیدی از میان عارف و روحانی بر سر حسن روحانی ائتلاف کردند تا کشور از پیچ دشوار تحریم‌ها و اقتصاد به‌زمین‌نشسته خارج شود.

اصولگرایان به‌جای پذیرش خطا، مدام جای خالی می‌دهند؛ پرونده احمدی‌نژاد را که با ردصلاحیت در انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم تقریبا بسته شده، در آرشیو قرار داده و نه‌تنها به روی خودشان نمی‌آورند که حالا، از هر جهت به سوی احمدی‌نژاد حمله‌ور می‌شوند؛ انگار نه انگار که روزی این مرد معجزه هزاره سوم‌شان بود و دولتش، دولت برگزیده‌شان. با وجود اين، محتوای مناظره‌ها نشان می‌دهد با وجود نقد همه‌جانبه به رفتارهای احمدی‌نژادی، رقبای حزبی و جناحی او - رئیسی و قالیباف - یک‌جورهایی دارند از روی جزوه‌های او تقلب می‌کنند.

سکوت نابخشودنی جناح اصولگرا در هشت سال ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد بر اقتصاد، سیاست، فرهنگ و اخلاق کشور داغ بزرگی گذاشت. این روزها جریان اصولگرایی بی‌سروسامان‌تر از همیشه است و پراکنده. شاید این ماجرا در نگاه کوتاه‌مدت به نفع اصلاح‌طلبان باشد؛ اما لابی و مذاکره و رقابت با اصولگرایی معقول- از جنس علی لاریجانی‌ها- به مراتب به نفع اصلاح‌طلبی خواهد بود. اصولگرایان با قد و قامتی که این روزها پیدا کرده‌اند، نه برای رقابت چنگی به دل می‌زنند و نه برای چانه‌زنی. اینها چنان دچار پراکندگی در مفاهیم کلی خود شده‌اند که خروجی‌شان شبیه آش شله‌قلمکاری است که به هیچ گفتمان مستقلی نمی‌ماند