معامله‌ی روسیه و ترکیه برای تقسیم شمال سوریه!

تابناک: عملیات «چشمه صلح» ترکیه در شمال سوریه و حمله به مواضع کردها، واکنش های زیادی را در پی داشته است و کشورها و بازیگران متعددی به این اقدام آنکارا واکنش نشان دادند. در این میان، تحلیل واکنش روس ها از اهمیت زیادی برخوردار است.

در این رابطه، مقامات ترکیه ضمن درخواست از ترکیه برای توقف عملیات، نگرانی های ترکیه از انجام این عملیات را نیز قابل درک دانستند!

برخی از ناظران بر این باورند که احتمالا معامله ای میان روسیه و ترکیه انجام گرفته است و به همین جهت روسیه موضع سختی در قبال تجاوز ترکیه به خاک سوریه اتخاذ نکرده است.

در همین رابطه، خبرگزاری رویترز در مطلبی به نقل از یک منبع منطقه ای طرفدار دولت سوریه مدعی شده است: مذاکرات ترکیه و روسیه برای تعیین سرنوشت شمال سوریه، به ویژه شرق فرات وجود دارد. آنها کسانی هستند که همه این برنامه ها را پیش می برند.

یک مقام ترک نیز اعلام کرد که آنکارا در همکاری بسیار نزدیک با روسیه فعالیت می کند و اردوغان روز دوشنبه به اهمیت روسیه اشاره کرد هنگامی که وی گفت رئیس جمهور ولادیمیر پوتین رویکرد مثبت به اوضاع نشان داده است.

این دو کشور ممکن است بتوانند توافق نامه ای را برای تقسیم مرزهای شمالی به مناطق جدید کنترل و منع متحدان محلی خود - دولت سوریه از یک طرف و شورشیان ضد اسد از سوی دیگر - برای رفتن به سمت جنگ را منعقد کنند.

جوشوا لاندیس، یک متخصص امور سوریه و رئیس مرکز مطالعات خاورمیانه گفت: «فکر می کنم یک اصطکاک واقعی وجود خواهد داشت اما فکر می کنم روس ها قادر به مدیریت آن خواهند بود. باید توافقی انجام شود».

روزنامه لوموند با اشاره به ادامه عملیات ترکیه با وجود فشارها و سود بردن روسیه از این شرایط نوشته: امریکا ناجوانمردانه کرد‌های شمال شرق سوریه را که متحدان این کشور در جنگ با داعش بودند رها کرد و حال روسیه در پی سوءاستفاده از این وضعیت به نفع کشور خودش است. روسیه می‌خواهد از یک سو موقعیت خود را در حل و فصل مناقشات منطقه بیشتر تقویت کند و از سوی دیگر کرد‌ها را به طرف سازش و همگرایی با دولت سوریه سوق دهد. مسکو در پی بازی کردن نقش میانجی در حل بحران سوریه است. این کشور که از آغاز این بحران از دولت دمشق حمایت می‌کند، حال می‌خواهد موقعیت خود را بیشتر از پیش در منطقه تقویت کند.

بر همین اساس سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه، چند روز پیش گفت: «ما اکنون به لزوم برقراری گفت‌وگو میان ترکیه و سوریه فکر می‌کنیم. در عین حال، دولتمردان ترکیه نگران مرزهای کشور خود هستند و این موضوع قابل درک است.» ساعاتی پس از حمله ترکیه به شمال شرق سوریه نیز ولادیمیر پوتین در مصاحبه تلفنی به همتای ترک خود اردوغان گفته بود که پیش از دست زدن به هر اقدامی در مورد سوریه، با دقت پرونده را مطالعه کند.

الکساندر شومیلین رییس انستیتوی مطالعات شرق‌شناسی آکادمی علوم روسیه، بر این باور است که وضعیت کنونی به نفع روسیه است و موقعیت این کشور را در منطقه تقویت می‌کند. او می‌گوید: «روسیه خیلی خوب می‌داند چگونه از اشتباهات دیگران به نفع خودش استفاده کند و فضای خالی را پر کند.»

رییس انستیتوی مطالعات شرق‌شناسی آکادمی علوم روسیه، در ادامه می‌گوید امریکا ۲۰۱۳ هم اشتباهات بزرگی را در مورد جنگ سوریه مرتکب شد و دولتمردان این کشور باز هم در موقعیت ضعف قرار دارند. در مورد ترکیه هم باید گفت که این کشور در آینده بیشتر و بیشتر منزوی خواهد شد.

لوموند در ادامه گزارش خود آورده: با اینکه آنکارا و مسکو در سوریه منافع مشترک ندارند و روابط سیاسی و دیپلماتیک‌شان مدام در نوسان است، با این حال روسیه از ایجاد اختلافات جدید میان ترکیه و امریکا خوشحال است. با وجود همه جوانب حمله ترکیه به شمال شرق سوریه، اولویت نخست روسیه حمایت و پشتیبانی از بشار اسد رییس‌جمهوری سوریه، و گسترش قلمرو تحت کنترل اوست.

مسکو هرگز رابطه خود با گروه‌های کرد منطقه را قطع نکرده است و حال تلاش می‌کند آنها را به پیوستن به دولت دمشق تشویق کند. روسیه در گذشته هم سعی کرده بود که کرد‌ها را به دولت دمشق نزدیک کند اما به‌دلیل بی‌اعتمادی گروه‌های کرد، تلاش‌های روسیه بی‌ثمر مانده بود. حال ممکن است همه‌چیز تغییر کند زیرا امریکا دیگر از کردها حمایت نمی‌کند؛ به همین دلیل ممکن است حمله ترکیه به شمال شرق سوریه، باعث نزدیکی کرد‌های این کشور با دولت دمشق شود. این موضوع به هر حال یکی از اهداف روسیه در منطقه است و لاوروف آشکارا گفته که می‌خواهد بین دمشق و گروه‌های کرد ارتباط برقرار کند.

فیودور لوکیانوف کارشناس روس هم که حمله ترکیه به سوریه را به نفع روسیه می‌داند، می‌گوید مسکو فعالیت‌های خود را در شهر کردنشین اِدلِب گسترش خواهد داد. لوکیانوف می‌گوید ممکن است مسکو بگذارد که آنکارا یک منطقه امن در شمال سوریه را ایجاد کند، اما در ازای آن خواستار به دست گرفتن کنترل اِدلِب و مبارزه در کنار ارتش سوریه خواهد شد.