موشک بالستیک خیبرشکن و هرآنچه باید درباره آن بدانید

یکی از جنگ افزارهای مهمی که در عملیات وعده صادق ۳ به سمت اسرائیل شلیک شد، موشک بالستیک خیبرشکن بود. این موشک چه قابلیت‌هایی دارد؟

گجت نیوز: یکی از جنگ افزارهای مهمی که در عملیات وعده صادق ۳ به سمت اسرائیل شلیک شد، موشک بالستیک خیبرشکن بود. این موشک چه قابلیت‌هایی دارد؟

شب گذشته در پاسخ به حمله جنایتکارانه رژیم صهیونیستی به مناطق مختلفی از کشور، نیروی سپاه پاسداران اقدام به پرتاب صدها موشک بالستیک به اهداف استراتژیک و مهم اسرائیل کرد. یکی از مهم‌ترین موشک‌هایی که در جریان حمله به سرزمین‌های اشغالی شلیک شد، خیبرشکن بود که در این مطلب قصد داریم به معرفی کامل آن بپردازیم.

موشک بالستیک خیبرشکن

جمهوری اسلامی ایران در زمینه طراحی و ساخت موشک‌های بالستیک و دوربرد به توانمندی وصف ناپذیری رسیده و نمونه بارز آن را می‌توان در وعده صادق ۱، ۲ و ۳ دید. هدف قرار دادن سامانه‌های پدافندی گنبد آهنین، پاتریوت و حتی سیستم ضدبالستیک تاد آمریکا و عبور موفقیت آمیز موشک از آن‌ها، نشان دهنده اقتدار و پتانسیل بالای جنگ افزارهایی است که مهندسان ایرانی ساخته‌اند.

پیشینه موشک خیبرشکن

Screenshot_20250614_004100_Chrome-511x550

موشک بالستیک و نقطه‌زن خیبرشکن در سالروز پیروزی انقلاب اسلامی و با حضور سرلشکر باقری و سرتیپ پاسدار حاجی زاده رونمایی شد. به گفته سردار حاجی زاده، این موشک را باید در زمره نسل سوم موشک‌های بالستیک به حساب آورد، چرا که دارای سوخت جامد بوده و به کارگیری آن آسان است. ایشان همچنین تأکید کرده بود که خیبرشکن وزن کمتری نسبت به سایر موشک‌ها دارد و یک جنگ افزار سریع و تاکتیکی است.

براساس اعلام فرمانده سابق هوافضای سپاه، زمان آماده سازی و شلیک این موشک به یک ششم کاهش یافته و در ساخت کلاهک جنگی آن از موادی استفاده شده که چندین برابر تی ان تی است. با این اوصاف بیایید ببینیم که در حمله شب گذشته نیروهای مسلح ایران به تل آویو و حیفا، خیبرشکن تا چه اندازه موفق بوده است.

مشخصات موشک بالستیک خیبرشکن

همچون موشک رعد ۵۰۰، بدنه خیبرشکن هم از مواد کامپوزیتی ساخته شده و به همین علت است که وزن آن با سرجنگی ۵۰۰ کیلوگرمی به ۵ تن یا کمتر می‌رسد. از آنجایی که برد این موشک بالستیک ۱۴۵۰ کیلومتر برآورد شده، می‌توان گفت که وزن متعادل و بی‌نظیری دارد و می‌تواند به راحتی اهداف استراتژیک رژیم صهیونیست را هدف قرار دهد.

با این اوصاف، وزن خیبرشکن حدود یک سوم موشک قدر S پانزده تنی است و چنین وزن کمی به موشک امکان می‌دهد تا سرعت و چابکی فوق العاده‌ای از خود به نمایش بگذارد.

خیبرشکن چه قابلیت‌هایی دارد؟

6244137

لازم است بدانیم که صفر تا صد طراحی و ساخت موشک بالستیک خیبرشکن در کشور و توسط مهندسان ایرانی انجام شده است. ویژگی‌های این جنگ افزار منحصربه‌فرد بوده و مانورپذیری بالایی دارد. این موشک سوخت جامد، با قدرت مانور بالایی که دارد، می‌تواند به آسانی از سد سامانه‌های پدافندی و سپرهای موشکی عبور کند.

خیبرشکن یک بالستیک نقطه‌زن بوده که برخلاف سایر موشک‌های مشابه، زمان آماده سازی و شلیک آن کاهش یافته است. کلاهک جنگی این موشک قادر به تحمل دمای بالا بوده و در سرعت‌های بالا به خوبی شرایط را مدیریت می‌کند. سرعت بالای خیبرشکن به علت طراحی خاص بالک‌های آن و کلاهک‌های سریع و شدیدی است که دارد.

کلاهک سریع و شدید خیبرشکن

کلاهک جنگی موشک خیبرشکن ابعاد بزرگ‌تری نسبت به نمونه‌های پیشین دارد و همین موضوع باعث می‌شود که بعد از ورود به اتمسفر زمین، قدرت مانور آن به مراتب افزایش پیدا کند. همچنین قدرت مانورپذیری بالا باعث می‌شود تا کلاهک بتواند از سد سامانه‌های دفاعی پیشرفته مانند فلاخن داوود رژیم صهیونیستی یا پاتریوت ارتش آمریکا عبور کند. نوع جداشونده و مانورپذیر بودن کلاهک به کمک بالک‌های نصب‌ شده، امکان کنترل مسیر را در مرحله نهایی پرواز فراهم می‌سازد.

هنگام ورود به جو، کلاهک با استفاده از بالک‌ها مسیر حرکت خود را تنظیم کرده و با کاهش سرعت و انرژی جنبشی، دقت اصابت را بالا می‌برد. این کاهش سرعت در فاز مانور، برخلاف تصور، تأثیری منفی بر عملکرد ندارد و حتی به عبور از سامانه‌های رهگیر کمک می‌کند. در نتیجه، سامانه‌های ردیاب حرارتی دشمن، مانند پدافندهای پیشرفته، در شناسایی دقیق مسیر آن با مشکل مواجه می‌شوند.

Screenshot_20250614_004100_Chrome-511x550 (1)

برآوردها نشان می‌دهد سرعت کلاهک موشک خیبرشکن در لحظه برخورد به هدف، بین ۲ تا ۳ ماخ است. با این حال، بررسی‌ها هیچ اثری از سوختن یا ذوب شدن بالک‌ها هنگام اصابت ثبت نکرده‌اند. این ویژگی به کلاهک اجازه می‌دهد تا مانورهای شدید انجام داده و مسیر خود را از دید سامانه‌های دفاعی پنهان نگه دارد.

این موشک بالستیک نقطه‌زن نه تنها در لحظه پرتاب سرعت بالایی دارد، بلکه هنگام خروج از جو نیز به شتاب بیشتری دست پیدا می‌کند. شواهد نشان می‌دهد که سرعت خیبرشکن پیش از اینکه جو زمین را ترک کند به ۴ تا ۵ ماخ می‌رسد. این شتاب اولیه بالا، افت سرعت ناشی از جاذبه زمین را کاهش داده و در نهایت باعث افزایش برد مؤثر موشک خواهد شد.

توانایی پرتاب از سکوها و پرتابگرهای متنوع، یکی از دیگر مزایای موشک است که انعطاف عملیاتی بالایی فراهم می‌کند. این بالستیک را می‌توان روی تریلی‌های معمولی نصب کرد و امکان استتار آن به راحتی وجود دارد. در تصاویر منتشر شده، پرتابگر خیبرشکن بر روی یک شاسی ۱۰ چرخ نصب شده که ظاهر آن شبیه به خودروهای سنگین تجاری است.

این ویژگی‌ها باعث می‌شود موشک خیبرشکن هم در حوزه عملکرد فنی و هم در بخش استتار و جابه‌جایی، برتری قابل توجهی نسبت به موشک‌های مشابه داشته باشد. توانایی ترکیب سرعت بالا، برد زیاد و قابلیت استتار، آن را به یکی از مهم‌ترین دارایی‌های راهبردی نیروهای مسلح تبدیل کرده است.

انواع سرجنگی خیبرشکن

به طور کلی دو نوع سرجنگی برای این موشک در نظر گرفته شده که عبارتنداز:

مافوق صوت گلایدر یا HGV

مافوق صوت کروز یا HCM

سرجنگی HGV یا مافوق صوت گلایدر سرعتی بین 5 تا 20 ماخ دارند. پرتابگر این سرجنگی به جای اینکه اوج بگیرد، در ارتفاع کمتری حرکت می‌کند و به طور مکرر مسیر خود را تغییر می‌دهد تا رادارهای دشمن را مختل کند.

و اما موشک مافوق صوت کروز یا HCM یک نوع هایپرسونیک بوده که می‌تواند با سرعت بالایی به اهداف خود اصابت کند. بعد از اینکه به سرعت مطلوب برسد، به کمک یک موتور تنفس طبیعی به حرکت خود ادامه می‌دهد.