پیام رواج «گذشت» در جامعه ایرانی

روزنامه شرق: آمار اعلام‌شده از سوی سخنگوی قوه‌قضاییه مبنی بر گذشت ۳۵۸ خانواده از «قصاص» در سال ۹۲، هرچند نیازمند مقایسه با آمار دقیق سال‌های پیش از آن است اما به‌خوبی نشان می‌دهد تغییری معنا‌دار در بخشش‌ها رخ داده است. در این‌باره می‌توان تحلیل‌های مختلفی داشت.

سعید معیدفر جامعه‌ شناس نوشت: پس از انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم فضایی فراهم شد که در آن مردم احساس می‌کردند، باید رویکرد و رفتار آنها نیز تغییر کند. پس از انتخابات، شاهد شور و شوق زایدالوصفی بودیم و البته در کنار آن، انتظاری بود که مردم برای مسلط‌شدن فضای آشتی، دوستی و مهربانی در سطوح کلان کشور داشتند. جلوه‌ای از این احساس تازه، در شب‌های پس از انتخابات که شاهد راهیابی تیم‌ملی فوتبال کشورمان به جام‌جهانی بودیم.

خواسته آنها «گشایش» در فضای سیاسی سال ۹۲ بود که مصداق آن را در «رفع کدورت»‌های گذشته می‌دیدند. این آمار نشان می‌دهد بی‌تردید جامعه ما حتی در این بخش حسن‌نیت و «واکنش جمعی» را بروز داده و شاید یکی از عوامل مهم این بخشش‌ها، همین شرایطی بوده که مردم ادراک کردند و نسبت به آن واکنش مثبت نشان دادند. اما با وجود اینکه در جامعه ما چنین فضای قابل‌قبولی وجود دارد و می‌تواند تداوم یابد، این فضا آنگونه که شایسته بود با «پذیرش» در سطوح مختلف مواجه نشد و بعضا شرایطی که سال‌های قبل‌تر وجود داشت ادامه یافت.

مردم همچنان در تلاش هستند تا بسته به شرایط، «عمل متناسب» انجام دهند. با این حال این نگرانی وجود دارد که در آینده این فضای محبت، گذشت و آشتی، دوباره به سردی بگراید و اگر این هماهنگی میان ساحت رسمی و جامعه پدید نیاید فضای عدم‌بخشش ممکن است دوباره حاکم شود. پس باید عظمت اقدام مردم و جامعه که گذشتن از خون قاتل عزیزانشان بوده درک شود، در غیر این‌صورت ممکن است منافع فردی بار دیگر بر منافع جمعی ترجیح داده شود. امیدوارم مسوولان پیش از آنکه جامعه دوباره در لاک خود رفته و فضا منجمد شود، برای ایجاد فضای محبت و انس در سطوح مختلف، گام بردارند.