مساله بزرگ آمادگی تهران در برابر حملات اسرائیل
۳۷ سال از جنگ ایران و عراق می‌گذرد اما هنوز نسل‌های بسیاری هستند که آن ۸ سال را از خاطرشان نبرده‌اند و کابوس شب‌هایشان است.
روزنامه هم‌میهن: 37 سال از جنگ ایران و عراق می‌گذرد اما هنوز نسل‌های بسیاری هستند که آن 8 سال را از خاطرشان نبرده‌اند و کابوس شب‌هایشان است. اما خرداد امسال باز هم ایران با یک جنگ این بار نه تن به تن که موشکی روبه‌رو شد. حملات اسرائیل به ایران چند روزی است که تن ایران را لرزانده و جمهوری اسلامی در مقام دفاع از خود برآمده است. اسرائیل که زندگی‌اش همیشه با جنگ عجین بوده پناهگاه‌هایی دارد و حالا که گنبد آهنین به ساکنان اسرائیل نیامده، شهروندانش در این پناهگاه‌ها آرام می‌گیرند اما در ایران به‌ویژه تهران پس از 29 مرداد 1367 آنقدر ساخت و ساز شده که دیگر خبری از پناهگاه‌های دوره جنگ باقی نمانده باشد.
نبود پناهگاه در تهران حالا به چالشی بزرگ تبدیل شده است. مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران روز گذشته در این باره به خبرنگاران گفت: «متاسفانه در تهران و دیگر شهرها به صورت کامل پناهگاهی نداریم. در شرایط ضروری باید با توجه به تجربیات زمان جنگ از همان پناهگاه‌هایی که احداث شده استفاده کنیم. در زمان جنگ ستادی برای ساخت پناهگاه در نخست‌وزیری آن زمان تشکیل شد تا پناهگاه‌هایی با طرح‌های مختلفی اجرا شود. یکی از طرح‌های تحقیقاتی پناهگاه‌های بتنی پیش‌ساخته‌ای بود که در زیرزمین‌ها و قطعات جدا شده را به هم وصل کرد تا پناهگاه ثابت و محکم شود. طرح‌های آن را مجدد نگاه کردم که برای سنگرهای انفرادی جنگ و خانه‌ها با عرض حدود 3 متر طراحی شده بود اما طول آن به اندازه نیاز بود.»
او با اشاره به اینکه باید به عنوان پدافند غیرعامل این سنگرها را دوباره داشته باشیم، تاکید کرد: «تعدادی از وزارتخانه‌ها از مراکز حساس نظامی سنگرها را دارند اما متاسفانه استفاده هم نکرده بودند. زمان جنگ مردم در زیرزمین‌ها و زیر راه‌پله‌ها پناه می‌گرفتند تا بمباران به پایان برسد. باید برنامه‌ریزی درستی در این زمینه شود. می‌بینیم اسرائیل به خصوص شهر تل‌آویو زیر بمباران بسیار شدید قرار می‌گیرد ولی تعداد کشته‌شدگان به حد انتظار نیست. چون همه می‌دانند بلافاصله باید کجا پناه بگیرند و چه کارهایی را انجام دهند. در بسیاری از کشورها در استانداردهای ساختمانی پناهگاه لحاظ شده است. حتی سوئیس پناهگاه خاص مقابله با تشعشعات اتمی را دارد.»
مترو امن، سوله‌های بحران ناامن
قرار بود مترو به عنوان پناهگاه برای مردم به صورت 24ساعته فعالیت کند اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که در بامداد روز دوشنبه، متروهای تهران تعطیل هستند. بنا بود از ایستگاه‌های مترو، شهروندان تهرانی به عنوان پناهگاه استفاده کنند!
با این حال مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران در پاسخ به این سوال که مترو و سوله‌های بحران می‌توانند برای مردم امن باشند؟ گفته بود که : «مترو باید تعطیل شود بنابراین باید در شرایط خیلی حاد از آن استفاده کرد. تونل‌های مترو عمق زیادی دارد و پناهگاه‌های مناسبی است که می‌توان از آن استفاده کرد. اما سوله‌های بحران در مقابل بمباران مقاوم نیست. وسایلی که آنجا وجود دارد مورد نیاز است.
این سوله‌ها در برابر زلزله مقاوم است اما در مقابل بمباران‌ها نیست.» او در پاسخ به این سوال که «با توجه به اینکه بیشتر بمباران‌ها در شب رخ می‌دهد می‌توان شهروندان را در مترو پناه داد؟» تاکید کرد: «هم در مترو و هم در پارکینگ‌های طبقاتی وزارتخانه‌ها و ساختمان‌های بلند می‌توان مردم را پناه داد. در بمباران‌های زمان صدام هم مردم با خانواده در این پارکینگ‌ها و زیرزمین‌ها پناه می‌گرفتند و نقاط امنی بود. تمام این مکان‌ها را برای شرایط بحرانی و خاص می‌توان آماده کرد. ما کشوری هستیم که از زمان قدیم از شرق و غرب به ما حمله می‌کردند بنابراین باید همیشه آماده باشیم و امیدوارم اتفاقی بیشتر از این رخ ندهد.»
پناهگاه‌های متروک در تهران
علی‌اصغر قائمی، عضو شورای شهر تهران در پاسخ به این سوال هم‌میهن که چرا با توجه به تهدیدهای همیشگی تهران پناهگاه ندارد؟ گفت: «اگر به خطبه‌های نمازجمعه سال 60 یا 61 مرحوم آقای هاشمی (رفسنجانی) مراجعه کنید، آن زمان موضوع ساخت مترو را در نمازجمعه مطرح کرد. آن زمان کشور در کوران جنگ بود و یکی از دلایل ساخت مترو را استفاده به عنوان استفاده پناهگاهی اعلام کرد. فکر می‌کنم در اکثر کشورهای دنیا یکی از کارکردهای شبکه و به‌ویژه ایستگاه‌های مترو این است که در شرایط بحرانی به‌ویژه چنین شرایطی از آن به عنوان پناهگاه استفاده شود.»
او افزود: «دوستان ما این قول را دادند که اگر این شرایط خدای نکرده ادامه داشت مترو آمادگی پذیرش شهروندان به عنوان پناهگاه را داشته باشد. اما در پهنه 750 کیلومتری تهران فقط 150-160 دسترسی به مترو وجود دارد و محدود به افرادی می‌شود که در این نقاط هستند. دیگر شهروندان برای رساندن خود به مترو زمان بیشتری نیاز دارند و ممکن است در حین حادثه برای آنها کارکردی نداشته باشد.»
قائمی با اشاره به اینکه باید شهر تهران نظام کلی برای پناهگاه‌ها داشته باشد، گفت: «بعد از اتمام جنگ 8 ساله با رژیم بعثی شرایط کشور به سوی صلح سوق پیدا کرد و کسی نگران چنین حوادثی نبوده و پناهگاه‌های یکپارچه، منسجم و دارای تجهیزات و امکانات هم پیش‌بینی نشده است. در حیفا و اورشلیم و تل‌آویو که هر روز در جنگ هستند و از مردم فلسطین ترس دارند، انبوهی از پناهگاه‌ها را در اختیار دارند. اما اینکه زندگی انسانی نیست.»
این عضو شورای شهر تهران با اشاره به اینکه امیدوارم اصل این اتفاقات خاتمه پیدا کند، تاکید کرد: «وزارت کشور، سازمان مدیریت بحران کشور و سازمان مدیریت بحران تهران باید با فکر به این موضوع، پیش‌بینی‌های لازم را برای اتفاقات آینده (خدای نکرده) بکنند تا دچار این خسارت‌ها نشویم.»
قائمی درباره سرنوشت پناهگاه‌های دوران جنگ با عراق، گفت: «پناهگاه‌هایی در تهران به ویژه در مناطق پرتردد مانند بازار و... ایجاد شد اما بعد از جنگ به متروکه‌ای تبدیل شده که به نقاط آسیب تبدیل شد. بنابراین اگر قرار است برای ایجاد پناهگاه‌ها تدبیری اندیشیده شود باید طوری باشد که در ایام غیربحران هم قابل استفاده باشد که تبدیل به یک نقطه آسیب‌زا برای شهر نشود.» او در پاسخ به این سوال که برای اسکان شهروندان در مترو تمهیداتی اندیشیده شده؟ متروها سرویس‌های بهداشتی و... ندارند، تاکید کرد: «این پکیج کامل است. برای اسکان شهروندان باید به موضوعاتی از قبیل ذخیره آب، سرویس بهداشتی و... نیز فکر شود. قطعاً ساماندهی سریع مترو برای اسکان شهروندان کار دشواری است. ذخیره آب که سخت نیست اما راه‌اندازی چشمه‌های سرویس بهداشتی به‌ویژه در فضای بسته کار سختی است.»
ارسال نظر