خاطر مردانِ متاهل از زندانِ مهریه راحت شد!

خانه ملت: نمایندگان در نشست علنی امروز (یکشنبه، ۱۸ آبان ماه) مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی گزارش کمیسیون قضائی و حقوقی در مورد طرح اصلاح موادی از قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی و قانون مدنی با ۱۹۷ رأی موافق، ۳۸ رأی مخالف و ۷ رأی ممتنع و مجموع ۲۴۲ نماینده حاضر در صحن با کلیات این طرح موافقت کردند.

محمد سرگزی رئیس کمیسیون قضایی مجلس در خصوص این طرح گفت: طرح مذکور راجع به نحوه اجرای محکومیت‌های مالی است، لذا محکومیت‌های مالی حقوق متعددی مانند دیه، خسارت‌های عمدی یا غیرعمدی، نفقه و مهریه دارد که مهریه یکی از مصادیق جزیی آن است.

وی افزود: این طرح ناظر به موضوعات مختلفی است که در محکومیت‌های مالی مطرح می‌شود. در حوزه محکومیت‌های مالی دو بحث وجود دارد، یکی محکومیت‌هایی که به علاوه دین، مالی را دریافت می‌کنند و دیگری بدهکاران در قبال دین مالی دریافت نکرده اند، لذا در این طرح پیشنهاد داریم به اقتضای هر دو محکومیت یک مدل برخورد شود. در جرایم کیفری اگر فردی کمتر از دو سال مجازات آن باشد از سامانه‌های الکترونیک استفاده می‌کند، اما در محکومیت‌های مالی این موضوع پیش بینی نشده است.

رئیس کمیسیون قضایی مجلس بیان کرد: ما اعلام کردیم درخصوص آن دسته از محکومیت‌های مالی که حبس وجود دارد قاضی از امکانی برخوردار شود که از سامانه‌های نظارت الکترونیک بتواند استفاده کند و در حقیقت این اختیار وجود داشته باشد، اما با لحاظ یک سری شرایط و موارد دقیق این کار انجام شود اما در خصوص آن دسته از محکومیت‌های مالی که در قبال دین مالی را دریافت نکرده‌اند مانند دیه، نفقه و سایر فقط از سامانه‌های الکترونیکی استفاده شود. یعنی فرد برای اینکه دین خود را پرداخت کند هم در محل کار حاضر شود تا بتواند کار کند و بخشی از دین خود را پرداخت کند و این هم براساس سامانه‌های نظارت الکترونیک انجام می‌شود. اگر امکان کار نداشته باشد در زندان نماند و در یک نقطه‌ای تحت نظارت سامانه‌های الکترونیک خارج از زندان در انجا بماند و این در راستای بند ۱۴ سیاست‌های کلی امنیت قضایی است.

نظرات موافقان و مخالفان کلیات طرح محکومیت های مالی مهریه

زهره سادات لاجوردی در نشست علنی امروز (یکشنبه، ۱۸ آبان ماه) مجلس شورای اسلامی در موافقت با کلیات این طرح، گفت: این طرح اشکالاتی وارد است، ایراداتی دارد لازم است در وهله اول عنوان کنم. بحث مهریه یک فرهنگسازی می خواهد، این تصور غلطی که جا افتاده چه کسی مهریه را داده و چه کسی گرفته حتما باید با فرهنگ سازی اسلامی شود. در حقیقت دین مبین اسلام مهریه را حق زن دانسته و این دین بر گردن مرد است و باید ادا شود.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: متاسفانه با شرایطی که امروز با آن مواجه هستیم مهریه های سنگین موجب این شده که برخی از مردان بدون توجه به اینکه این دین نیست بر گردن آن ها این مهریه را قبول می کنند در نهایت با مشکل مواجه می شوند لذا اولا باید این فرهنگسازی صورت بگیرد و دختران ما بدانند که خوشبختی در سنگین بودن مهریه نیست.

وی افزود: اما اشکالاتی به این طرح وارد است که لازم می دانم حتما اگر کلیت آن رأی آورد و دو شوری شد عنوان کنم اولا این مسئله تعارض دارد با فتوای مشهور فقها از جمله امام راه (ره) و مقام معظم رهبری، دومین مورد این مسئله عدم ارائه ضابطه صحیح وجود دارد یعنی در اینجا ضابطه صحیحی ارائه نشده است.

عضو فراکسیون زنان و خانواده در مجلس ادامه داد: برخی از موادی که در این طرح آمده گنگ است و باید دقیقا مورد بررسی قرار بگیرد خلاصه بنده به شرطی موافق هستم که حتما در شور دوم بررسی شود، ایرادات آن رفع شود و نکته مهم دیگر ما نمی توانیم یک بحث را در مورد حقوق زنان به تنهایی بگیریم و برای آن قانون بنویسیم.

لاجوردی تصریح کرد: حتما باید طرحی جامع برای حقوق مالی زوجین تهیه شود از جمله برای زنان تا مجبور نشویم به دلیل تورم و افزایش قیمت سکه هر چند سال یکبار قانون را تغییر دهیم لذا آن حقوق مالی زوجین باید نهایتا دقیق بررسی شود تا قانون درست و مناسبی ارائه شود.

محمدتقی نقدعلی در موافقت با کلیات این طرح، گفت: مخالفین محترم دقت لازم را ظاهرا نداشتند بحث تعیین سقف برای مهریه نیست بلکه موضوع میزان برخورد کیفری و زندان است. ایران تنها کشوری است که جوان را به جرم ازدواج به زندان می اندازد. ما اینجا موضوع حبس را جلوگیری کردیم و سقف مهریه هر میزان باشد پرداخت می شود و مشکلی نیست.

وی ادامه داد: نکته دوم پیرامون منافعی است که برای بانوان به شکل خاص در ماده 7 آمده است، همکاران لطفا مطالعه کنند در جایی که زوجین طی 2 سال از هم جدا زندگی کرده باشند و عسر و حرج باشد در اینجا ما حق طلاق را به زن داده ایم.

نماینده مردم خمینی شهر در مجلس شورای اسلامی افزود: مخالفین نکته ای را پیرامون فتوای علما مطرح کردند، 10 سال قبل آیت الله مکارم شیرازی مکرر در درس خارج فرمودند که این عندالمطالبه، مهریه هایی که سنگین هستند خلاف شرع است، یعنی دختر امشب عقد می کند و فردا صبح مهریه را به اجرا می گذارد مرد باید به استناد این قانون مهریه را پرداخت کند و به استناد قانون محکوم به حبس شود، این به نوعی تبدیل به کاسبی شده است. زن می تواند مهریه را تا ریال آخر نگرفته به خانه شوهر نرود. مقام معظم رهبری فتوایشان این است که حق حبس فقط خاص است یعنی وظایف زناشویی و شوهرداری را زن باید رعایت کند.

وی در ادامه تاکید کرد: نمایندگان به کلیت قانون توجه کنند، تک تک مواد را مطالعه کنند اما دقت کنند 6 میلیون پرونده مهریه و زندانی از مجلس ششم تاکنون برای مهریه به زندان رفته اند، همکاران گرامی این موضوع یکی از مطالبات جدی جامعه است.

نقدعلی در ادامه یادآور شد: نکته بعدی در مورد تعدیل است امروز اگر مردی چه به خاطر مهریه چه به خاطر محکومیت مالی دیگر بخواهد اقساط خود را تعدیل کند باید یک پروسه قضایی را طی کند. ما یک سازگاری را در نظر گرفته ایم که بدون طی کردن آن پروسه قضایی برحسب نوسانات بازار تعدیل انجام پذیرد.

این نماینده مردم در مجلس دوازدهم تاکید کرد: امروز مردی در زمانی ازدواج کرده که سکه یک میلیون تومان بوده است و در چند سال دیگر قیمت آن افزایش پیدا کرده و امروز مجبور است آن را با چند میلیون تومان بخرد بنابراین طرح به گونه ای طراحی شده که تعدیل متناسب بدون روند طولانی قضایی صورت گیرد.

نقدعلی در پایان خاطرنشان کرد: سقف برای مهریه تعیین نشده اینگونه تصور نکنید اخیرا آیت الله سبحانی 2 بار به رئیس قوه قضائیه نامه نوشتند که اکثر این مهریه ها عندالستطاعه است.

الهام آزاد با عنوان موافق دیگر کلیات این طرح با بیان اینکه مخالفان آن تصور می‌کنند این قانون قرار است سقف مهریه را کاهش دهد گفت: دختران و پسران مجازند هرچقدر تمایل داشتند مهریه تعیین کرده و دریافت کنند و در هیچ ماده‌ای برای آن سقف تعیین نشده است.

نماینده مردم نائین، خور و بیابانک در مجلس شورای اسلامی در ادامه با بیان اینکه این طرح می‌تواند توازن میان زن و مرد براساس اسلام تعیین کند، گفت: امتیاز فقه ما پویا بودن و تناسب با مکان و زمان و امکان تغییر در شرایط خاص است.

وی در ادامه با بیان اینکه در این قانون صرفا حبس و زندان حذف شده و اقدامات باید با نظارت سامانه‌های الکترونیکی باشد، اظهار داشت: زن در شرایطی که در عسر و حرج باشد می‌تواند درخواست طلاق کند اما حق طلاق با مرد است، لذا اساس ما باید حفظ بنیان خانواده باشد که این طرح به نفع بانوان است.

مخالفان طرح اصلاح موادی از قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی و قانون مدنی به بیان دلایل خود درباره مخالفت با کلیات این طرح پرداختند که سیدفرید موسوی نماینده مردم مراغه با بیان اینکه بخش بزرگی از جامعه ما را دختران و مادران تشکیل می‌دهند گفت: مهریه تنها یک سنت خشک نیست بلکه پناهگاه بانوان است که وقتی تکیه گاه آنان می‌شود به آن پناه می‌برند و دژی برای زنانی است که شاید روزی تنها بمانند.

نماینده مردم مراغه و عجیب شیر در مجلس در ادامه مهریه را سنت نبوی در اسلام و نشانه احترام به زن دانست و افزود: ما نباید آنها را محدود کنیم و نباید پایگاه زن سست شود که خانواده از هم می‌پاشد و جامعه دچار آسیب می‌شود.

موسوی تصریح کرد: این طرح حمایت از بانوان را تضعیف کرده و علی رغم اینکه برای کاهش زندانیان مهریه است، موجب آن نمی‌شود.

جواد نیک بین به عنوان مخالف دیگر کلیات  این طرح عنوان کرد: هرچه مهریه کمتر باشد مهر بین زوجین بیشتر می‌شود، ضمن اینکه قالب طلاق‌ها مهریه بالایی داشتند و باید توجه شود ثبت طلاق صرفا با حکم دادگستری انجام می‌شود.

نماینده مردم کاشمر، بردسکن و خلیل آباد در مجلس شورای اسلامی در ادامه این طرح را مخالف آزادی انسان‌ها دانست و افزود: مرد عاقل و بالغ هنگام ازدواج باید بداند سکه‌ها را باید عندالمطالبه بپردازد و اگر توانایی آن را ندارد، نپذیرد.

وی در ادامه با بیان اینکه در حال حاضر مهریه تنها پشتوانه زن است اظهار داشت: وقتی قرار است حق طلاق به زن داده نشود و مهریه او پایین در نظر گرفته شود، پشتوانه آنان از بین می‌رود و ضمانتی وجود ندارد که بعد از کاهش قسط اول، بقیه اقساط پرداخت شود.

نیک بین ادامه داد: این طرح مخالف آزادی و تعهدات اولیه مردان و زنان و مخالف اصلی پشتوانه زن در جامعه اسلامی است.

علی اکبر علیزاده دیگر مخالف کلیات این طرح گفت: هدف این طرح حبس زدایی از محکومان مهریه است، با تضعیف و ضایع نمودن گسترده حقوق زنان در نکاح است، شرح مقدس و حتی قرآن مجید حقی برای زنان در زمان ازدواج مشخص کرده است که در این طرح با نابودی این حق قصد داریم مشکل را حل کنیم.

نماینده مردم دامغان ادامه داد: فرد در هنگام عقد فردی عاقل و بالغ است و حق اختیار دارد و امری را می‌پذیرد. وقتی عاقد می‌گوید مهریه عندالمطالبه است؛ و صاحب حق (زن) عددی را مشخص می‌کند و مطالبه گر آن خواهد بود؛ به دلیل اینکه می‌خواهیم بگوییم مرد سالاری حاکم است تنها پرداخت ۱۴ سکه آن را مجاز می‌دانیم و الباقی آن را صاحب حق نمی‌تواند دنبال کند. البته می‌گویند اصلاح شده است.ولی این دلیل نمی‌شود، در قرآن آمده است که مهریه هرچقدر که تعیین شده باشد نباید ضایع شود موضوع طلاق مسئله فرهنگی است و ارتباطی با مهریه ندارد، چگونه توانستید بستن کمربند ایمنی را در کشور قانونی کنیم و به یک رویه عادی تبدیل شود. مگر ابتدای انقلاب نبود که با یک قرآن مجید و سکه‌های ۱۰ ریالی ازدواج می‌کرد.

وی در ادامه اظهار داشت: موضوع مهریه کار فرهنگی است، در ماده ۵ قانون حتی به فتوای مقام معظم رهبری بر وحدت رویه و قانون ۷۱۸ دیوان عالی را زیر پا گذاشته‌ایم تا بتوانیم قانون را اعمال کنیم.