۳ طرح هسته‌ای در بهارستان
در مجلس همه از لزوم واکنش به مصوبه اخیر کنگره امریکا سخن می‌گویند. این اما به معنای وحدت نظر و رویه ۲۹۰ نماینده برای این واکنش نیست. طراحی سه طرح مختلف برای پاسخ به کنگره امریکا نشان می‌دهد که هنوز در ایران پیرامون مقابله با مصوبه سنا راهکار واحدی شکل نگرفته است.
روزنامه ایران: در مجلس همه از لزوم واکنش به مصوبه اخیر کنگره امریکا سخن می‌گویند. این اما به معنای وحدت نظر و رویه ۲۹۰ نماینده برای این واکنش نیست. طراحی سه طرح مختلف برای پاسخ به کنگره امریکا نشان می‌دهد که هنوز در ایران پیرامون مقابله با مصوبه سنا راهکار واحدی شکل نگرفته است.
بخشی از نمایندگان که اکثریت آنان را موافقان دولت تشکیل می‌دهند طرحی دوفوریتی برای تحریم کالاهای امریکایی را تقدیم هیأت رئیسه کرده‌اند. اما طیف دیگری از نمایندگان به محدود شدن واکنش در این سطح راضی نیستند. آنها تلاش می‌کنند دو طرح مختلف با قید دو و حتی سه فوریت را در دستور کار قرار دهند که هر دو «توقف» برجام را هدف قرار داده است.
این طیف که اغلب آنان را منتقدان برجام تشکیل می‌دهند زمانی که این تفکر نمایندگان پر تعدادتری در مجلس نهم داشت، در جریان مذاکرات ایران و قدرت‌های جهانی، پنج طرح دوفوریتی و یک طرح سه فوریتی را برای توقف مذاکرات مطرح کرده بودند که در نهایت هیچ یک، راه به جایی نبرد.
تلاش این طیف از نمایندگان مجلس دهم، بعد از مصوبه کنگره امریکا البته به همین دو طرح محدود نشده چرا که همزمان حسینعلی حاجی دلیگانی از نمایندگان منتقد دولت به خبرگزاری «فارس» از «طرح سؤال نمایندگان از ظریف درباره عدم پیش‌بینی تمهیدات لازم در قبال کارشکنی‌های امریکا در برجام» خبر داده است. به جز این پیشنهاد، بسیاری از نمایندگان این طیف هم طی سه روز گذشته در مصاحبه‌هایی، «ضعف» تیم مذاکره‌کننده ایران را عامل اقدام کنگره امریکا توصیف کرده‌اند. این ماجرا البته تا آنجا پیش رفت که دیروز محمدجواد ابطحی، نماینده خمینی‌شهر در گفت‌وگو با «خانه ملت» بر لزوم استعفای رئیس جمهوری یا وزیر امور خارجه از مقام خود تأکید کرد. وی دلیل این خواسته خود را «سهل‌انگاری در مسأله توافق هسته‌ای» عنوان کرده است.
در واقع ضلع دیگر تنوع کنونی مجلسی‌ها در همین چارچوب، یعنی موضعگیری در قبال دولت و وزارت خارجه شکل گرفته، چه آنکه در طرف مقابل هواداران دولت و برجام در مجلس توصیه می‌کنند متهم کردن مذاکره کنندگان در شرایط فعلی صحیح نیست. وزن سیاسی مجلس هر چند در دوره دهم تغییر عمده‌ای را تجربه کرد اما این تغییر به معنای آن نبود که منتقدان دولت و برجام کاملاً نقش خود را در قوه مقننه از دست بدهند. آنها در این شرایط با توجه به مصوبه کنگره امریکا دست خود را برای افزایش انتقادها از دولت و تیم مذاکره هسته‌ای بازتر می‌بینند.
طرح سه فوریتی که اکبر رنجبرزاده، از اعضای هیأت رئیسه مجلس در گفت‌وگو با خبرگزاری‌های مختلف و از جمله «خانه ملت» از تدوین آن سخن گفته، قرار است در صورت تأیید تمدید داماتو از سوی اوباما، دولت را ملزم کند تا وارد فاز افزایش غنی‌سازی و فعال کردن امکانات هسته‌ای شود. پیش‌تر در تاریخ جمهوری اسلامی ایران تنها یک بار در مجلس طرح سه فوریتی مطرح شده بود و آن هم مربوط به پذیرش قطعنامه ۵۹۸ می‌شد. کمتر از دو سال پیش هم در مجلس نهم جواد کریمی قدوسی و برخی از دیگر مخالفان مذاکرات هسته‌ای یک طرح سه فوریتی برای توقف مذاکرات را مطرح کرده بودند که البته راه به جایی نبرد. اکنون هم به نظر می‌رسد طرح سه فوریتی مد نظر حامیان آن، به راحتی بتواند نظر مساعد اکثریت مجلس را کسب کند.
طیف منتقد و مخالف برجام همزمان یک طرح دوفوریتی دیگر هم آماده کرده‌اند که محتوایی همسو با طرح سه فوریتی دارد. آن طور که دیروز مجتبی ذوالنوری، رئیس کمیته هسته‌ای مجلس و از نمایندگان نزدیک به جبهه پایداری به «خانه ملت» گفته، قرار است بر اساس این طرح «دولت ملزم به اجرایی کردن قانون اقدام متقابل و متناسب دولت در اجرای برجام شده، همچنین دولت مکلف است که تحریم‌های برجامی را کاملاً نادیده گرفته و در جهت توسعه فناوری هسته‌ای بر اساس NPT اقدام کند.» همچنین براساس سخنان ذوالنوری، «افزایش درصد غنی‌سازی به میزان مورد نظر کشور، افزایش سانتریفیوژهای منصوب و پیشرفته برای افزایش میزان غنی‌سازی و پایبند نبودن به ذخیره‌سازی اورانیوم تا ۳۰۰ کیلو، افزایش ذخایر آب سنگین به میزان مورد نیاز کشور و برگرداندن رآکتور آب سنگین اراک به حالت قبلی بخشی از محورهای این حوزه است.»
به این ترتیب مخالفان برجام حالا فرصتی پیدا کرده‌اند که بی‌پرده از لزوم «لغو» آن توسط ایران سخن بگویند. حتی در این میان حشمت‌الله فلاحت‌پیشه که قدری از نظر سیاسی با طیف مخالفان برجام زاویه دارد، در گفت‌وگویی با «مهر»، سخن از لزوم «پیش‌بینی ساز و کار تداوم برنامه هسته‌ای ایران برای دستیابی به ۱۹۰ هزار سو غنی‌سازی اورانیوم» و «پایان دادن به اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی» از سوی مجلس سخن گفته است. این موارد همگی به وضوح درخواست ترک برجام توسط ایران از سوی این طیف است.
اینکه این تلاش‌ها چقدر بتواند منجر به نتیجه برای این طیف شود، جای سؤال جدی دارد. چه آنکه بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس همزمان به خبرگزاری «صدا و سیما» گفته است که «ایران برای مقابله با این بدعهدی و نقض برجام پیش‌بینی‌های لازم را به عمل آورده است و باید در این زمینه شورای عالی امنیت ملی تصمیم‌گیری کند.» این نشان از آن دارد که طیف متنفذتر مجلس قصد ندارند تا واکنش مجلس به کنگره امریکا را در چارچوب طرح‌های دوفوریتی و سه فوریتی مطرح دنبال کنند.
چه آنکه بروجردی در سخنان خود تأکید کرده است: «وزارت امور خارجه کشورمان باید زمینه مذاکرات خود را به صورت جدی با سایر کشورهای طرف قرارداد برجام درخصوص این بدعهدی امریکا و نقض برجام آماده کند.» معنای دیگر این حرف آن است که طیف معتدل‌تر مجلس که عموماً زمام امور را بر دست دارند، برجام را نه مانند مخالفان دولت توافقی دوجانبه بین ایران و امریکا بلکه توافقی چندجانبه می‌بینند و این به طور طبیعی واکنش آنها را به سمت دیگری سوق می‌دهد. اما هر چه باشد، طرح‌های مخالفان و موافقان برجام در این روزها و همین طور تلاش برای احضار وزیر خارجه به مجلس رنگ و نشان روزهایی خبرساز در بهارستان را دارد. روزهایی که تجربه آنها در مجلس نهم هم وجود داشت و البته علی لاریجانی موفق به اداره آن شد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
این طرحها آبم باز نمیکنه .توقف برجام و خروج از آن نه در صلاحیت مجلسه و نه مجلس عرضه چنین تصمیمی داره.