محتوای حمایت‌شده
درمان پای پرانتزی بدون جراحی در کلینیک فنی آتل
درمان پای پرانتزی از طریق روشی موثر و بدون جراحی انجام می شود. پای پرانتزی به این معناست که زانوهای فرد از حالت طبیعی خارج شده و حالتی خمیده رو به بیرون یا کمانی به خود می گیرد. درمان این مشکل بدون جراحی امکان پذیر است.
درمان و اصلاح باید به موقع صورت گیرد زیرا در غیر این صورت ممکن است در بزرگسالی منجر به مشکلات بیشتری شود. در این متن درمان پای پرانتزی بدون جراحی، معرفی و بررسی خواهد شد.
کلینیک ارتوپدی فنی آتل،پلی بسوی سلامتی در عیوب حرکتی بدون جراحی
کلینیک ارتوپدی فنی آتل، پلی به سوی سلامتی در عیوب حرکتی بدون جراحی
منظور از پای پرانتزی چیست؟
پای پرانتزی به معنای فاصله گرفتن زانوها از همدیگر است. در این مشکل زانوها به سمت بیرون خمیده می‌شوند و حالتی کمانی به خود می‌گیرند. اگر فرد دارای پای پرانتزی صاف بایستد و مچ پاهایش را به هم بچسباند، زانوهایش به هم نمی‌رسند و بین آنها فاصله ایجاد می‌شود. دلایل مختلفی می‌تواند برای پای پرانتزی وجود داشته باشد، از جمله اختلالات رشدی استخوان، راشیتیسم، آسیب یا جراحی، بیماری‌های استخوانی و آرتریت. این مشکل درجات شدت متفاوتی دارد و به خفیف، متوسط و شدید تقسیم بندی می‌شود، همانطور که قبلاً گفته شد، اگر این وضعیت در دوران کودکی اصلاح نشود یا در بزرگسالی خود را نشان دهد، می‌تواند منجر به درد، مشکلات مفصلی و محدودیت در فعالیت شود.
علل بوجود آمدن پای پرانتزی
همانطور که پیشتر اشاره شد، پای پرانتزی حالتی است که در آن زانوها هنگام ایستادن و چسباندن پاها به هم، از هم فاصله می‌گیرند. دلایل بوجود آمدن آن را می‌توان به دسته‌های کلی زیر تقسیم کرد:
رشد طبیعی در کودکان
این وضعیت در نوزادان و کودکان نوپا بسیار شایع است و بخشی از روند طبیعی رشد محسوب می‌شود. پاهای کودکان به طور طبیعی در بدو تولد به سمت داخل خمیده هستند و این انحنا به تدریج با رشد استخوان‌ها اصلاح می‌شود. معمولاً این وضعیت تا قبل از ۲ سالگی به طور قابل توجهی بهتر می‌شود.
اختلالات رشدی استخوان
بیماری بلانت بر صفحه رشد استخوان درشت‌نی (تیبیا) در نزدیکی زانو تأثیر می‌گذارد و باعث رشد نامناسب استخوان و ایجاد انحنا به سمت داخل (پرانتزی شدن) می‌شود. همچنین نرمی استخوان یا راشیتیسم که از کمبود ویتامین D، کلسیم یا فسفات ایجاد می‌شود، می‌تواند باعث نرم شدن استخوان‌ها و خم شدن آنها تحت وزن بدن شود، که نتیجه آن پای پرانتزی است.
آسیب‌ها و بیماری‌های اکتسابی
ضربه‌های شدید یا شکستگی‌های ناحیه زانو یا ساق پا، به خصوص اگر صفحه رشد را درگیر کنند، می‌توانند باعث تغییر شکل و پای پرانتزی شوند. جراحی‌های قبلی در ناحیه زانو یا استخوان‌های ساق پا نیز ممکن است در دراز مدت منجر به این وضعیت شوند. آرتروز هم که ساییدگی و تخریب مفصل زانو است، به ویژه در قسمت داخلی آن، می‌تواند باعث خم شدن زانو به سمت بیرون شود. علاوه بر این برخی بیماری‌های متابولیک استخوان یا حتی تومورهای استخوانی می‌توانند عامل تغییر شکل استخوان و ایجاد پای پرانتزی باشند.
علل ژنتیکی
در برخی موارد، سابقه خانوادگی برای پای پرانتزی وجود دارد که نشان‌دهنده نقش عوامل ژنتیکی در استعداد ابتلا به این عارضه است.
چاقی و اضافه وزن
چاقی و اضافه وزن می‌توانند نقش مهمی در ایجاد و یا تشدید پای پرانتزی ایفا کنند، به خصوص در افرادی که از قبل زمینه ابتلا به آن را دارند یا در سن رشد هستند. اضافه وزن باعث می‌شود فشار بیشتری به مفاصل تحمل‌کننده وزن، به ویژه مفاصل زانو، وارد شود. همچنین وزن زیاد می‌تواند الگوی راه رفتن و توزیع وزن بدن را تغییر دهد. از طرفی افراد دارای اضافه وزن، عضلات ضعیف‌تری در اطراف زانو و لگن دارند. این ضعف عضلانی می‌تواند توانایی بدن برای حفظ ثبات و تراز صحیح زانو را کاهش دهد و به بروز یا تشدید پای پرانتزی کمک کند.
درمان غیر جراحی زانوی پرانتزی بیمار۳۳ساله
جهت مشاهده نمونه های بیشتر به صفحه اینستاگرام مراجعه نمایید.
داشتن پای پرانتزی چه عوارضی دارد؟
داشتن پای پرانتزی می‌تواند در طول زمان عوارض جدی بر روی مفاصل، نحوه راه رفتن و راحتی فرد تأثیر بگذارد. در ادامه مهم‌ترین عوارض پای پرانتزی به تفکیک آورده شده است:
مشکلات مفصلی و تخریب غضروف
این جدی‌ترین عارضه بلندمدت است. افزایش فشار بر قسمت داخلی زانو هنگام راه رفتن یا ایستادن، و ایجاد استئوآرتریت زودرس (آرتروز) به دلیل تمرکز بیش از حد فشار بر یک سمت مفصل، باعث می شود که غضروف مفصلی در قسمت داخلی زانو زودتر از حالت عادی فرسوده می‌شود. این امر منجر به شروع زودهنگام آرتروز، درد مزمن، سفتی و کاهش دامنه حرکتی می‌شود.
مشکلات بیومکانیکی و راه رفتن
پای پرانتزی الگوی حرکت بدن را تغییر می‌دهد. فرد ممکن است مجبور شود برای جبران انحراف، کمی متمایل به پهلو راه برود که این امر باعث می‌شود راه رفتن فرد نامتعادل به نظر برسد. همچنین برای جبران عدم تعادل در زانو، فشار به سایر مفاصل منتقل می‌شود و می‌تواند منجر به درد در لگن، کمر و حتی مچ پا شود.
تأثیر بر تاندون‌ها و بافت‌های نرم
در پای پرانتزی عضلات خارج ران و عضلات بیرونی ساق پا ممکن است بیش از حد کشیده و ضعیف شوند، در حالی که عضلات داخلی (مانند عضلات همسترینگ) کوتاه‌تر و سفت‌تر می‌شوند. قرارگیری نادرست زانوها می‌تواند باعث شود که کشکک زانو به درستی در شیار خود حرکت نکند و منجر به درد جلوی زانو شود.
مشکلات مربوط به کف پا
به دلیل نیاز بدن به تلاش برای متعادل‌سازی وضعیت، قوس طبیعی کف پا ممکن است تحت فشار قرار گرفته و صاف شود.
نحوه تشخیص زانو پرانتزی
تشخیص زانوی پرانتزی (یا همان پای پرانتزی) معمولاً ترکیبی از معاینه بالینی توسط پزشک و گاهی اوقات استفاده از روش‌های تصویربرداری است. در ادامه گفته می‌شود که پزشکان چطور این کار را انجام می‌دهند:
معاینه بالینی توسط پزشک
پزشک از شما می‌خواهد که صاف بایستید و پاهایتان را به هم بچسبانید. سپس به دقت به فاصله بین زانوها نگاه می‌کند. اگر زانوها به هم نرسند و فاصله‌ای بین آنها وجود داشته باشد، این اولین نشانه است. سپس در حالی که پاهایتان را به هم چسبانده‌اید، پزشک فاصله بین قوزک پاها (مچ پاها) را نیز بررسی می‌کند. اگر این فاصله زیاد باشد، می‌تواند نشانه دیگری از پای پرانتزی باشد. بررسی هم‌ترازی کلی اندام‌ها، مشاهده راه رفتن و بررسی بیومکانیک، لمس و بررسی دامنه حرکتی زانو و اندازه‌گیری زاویه انحنا از دیگر روش های تشخیص پای پرانتزی است.
استفاده از روش‌های تصویربرداری
رادیوگرافی که اصلی‌ترین و رایج‌ترین ابزار برای تشخیص و ارزیابی شدت پای پرانتزی است. همچنین گراف نمای کامل پا و گراف زانو، ام آر آی یا سی تی اسکن نیز از دیگر روش های تشخیص پای پرانتزی از طریق تصویربرداری است.
روش های درمان پای پرانتزی
درمان پای پرانتزی بستگی زیادی به سن فرد، شدت انحنا و علت زمینه‌ای آن دارد. روش‌های مختلف را در ادامه بررسی می‌کنیم:
|
روش درمان پای پرانتزی |
شرایط و سن مناسب برای کاربرد | هدف اصلی |
|
فیزیوتراپی و ورزش‌های اصلاحی |
موارد خفیف، کودکان و نوجوانان در حال رشد، یا به عنوان مکمل پس از جراحی | تقویت عضلات ضعیف شده و بهبود انعطاف‌پذیری و تعادل، بدون تغییر ساختاری استخوان |
|
کاهش وزن |
تمام بیماران دارای اضافه وزن؛ به خصوص دارای آرتروز در حال پیشرفت | کاهش بار و فشار مکانیکی کلی وارد بر مفاصل زانو و کاهش سرعت فرسایش غضروف |
|
جراحی استئوتومی |
انحراف متوسط تا شدید در بزرگسالان (معمولاً بالای ۱۶ سال) که غضروف مفصلی هنوز آسیب جدی ندیده است | اصلاح زاویه انحراف استخوان و انتقال محل اعمال فشار به بخش سالم‌تر غضروف زانو |
|
جراحی استئوتومی درشت‌نی |
زمانی که انحراف عمدتاً در قسمت پایین‌تر استخوان ران متمرکز باشد | بریدن و اصلاح زاویه استخوان درشت‌نی برای هم‌ترازی مجدد زانو |
|
جراحی استئوتومی فمور |
زمانی که انحراف اصلی در قسمت بالایی استخوان باشد یا زمانی که انحراف ترکیبی باشد | اصلاح زاویه استخوان ران برای بهبود تراز کلی اندام تحتانی |
|
جراحی هم‌ترازی صفحات رشد |
کودکان و نوجوانان (معمولاً زیر ۱۲ تا ۱۴ سال) | استفاده از یک صفحه و پیچ کوچک برای هدایت رشد استخوان در سمت دیگر و اصلاح تدریجی انحراف تا زمان بلوغ استخوانی |
|
آرتروپلاستی (تعویض مفصل زانو) |
بیماران مسن‌تر (معمولاً بالای ۶۰ سال) دارای آرتروز شدید و تخریب کامل غضروف داخلی زانو | جایگزینی سطوح مفصلی آسیب دیده با ایمپلنت‌های فلزی و پلاستیکی برای تسکین درد و بازیابی عملکرد |
درمان‌های غیرجراحی (بیشتر برای کودکان و موارد خفیف)
در نوزادان و کودکان خردسال، پای پرانتزی اغلب یک وضعیت طبیعی رشدی است که خود به خود در طول زمان (معمولاً تا سن ۳-۴ سالگی) اصلاح می‌شود. در این موارد، پزشک فقط وضعیت را تحت نظر می‌گیرد. در برخی موارد، به خصوص اگر انحنا در کودکان بزرگتر (۴ تا ۱۰ سال) ادامه یابد یا شدت آن زیاد باشد، ممکن است پزشک استفاده از بریس‌های مخصوص را توصیه کند. این بریس‌ها معمولاً شب‌ها پوشیده می‌شوند و با اعمال فشار ملایم و مداوم، سعی در اصلاح زاویه استخوان‌ها دارند. همچنین برای اصلاح مشکلات بیومکانیکی ناشی از انحنای پا یا مچ پا، ممکن است استفاده از کفی‌های طبی داخل کفش توصیه شود. این کفی‌ها به توزیع بهتر فشار و بهبود الگوی راه رفتن کمک می‌کنند.
فیزیوتراپی و ورزش‌های اصلاحی
تقویت عضلات اطراف زانو با انجام تمرینات تقویتی، لگن و مچ پا (مانند عضلات چهارسر ران، همسترینگ، سرینی و عضلات ساق پا) می‌تواند به بهبود ثبات زانو و اصلاح بیومکانیک بدن کمک کند. تمرینات کششی نیز با کشش عضلات سفت شده، به خصوص در قسمت داخلی ران یا ساق پا، می‌تواند مفید باشد. همچنین تمرینات تعادلی و مهارتی به بهبود حس عمقی و تعادل بدن به صحیح‌تر راه رفتن کمک می‌کند. نکته مهم ان است که شدت ورزش و نوع تمرینات باید حتماً توسط فیزیوتراپیست یا پزشک تجویز شود، زیرا برخی حرکات ممکن است مضر باشند.
کاهش وزن
همانطور که قبلاً گفتیم، اگر اضافه وزن وجود داشته باشد، کاهش وزن می‌تواند فشار وارده بر زانوها را به شدت کاهش دهد و به بهبود علائم و وضعیت کمک کند. پس در این مورد با کاهش وزن و رسیدن به وزن مناسب مشکل پای پرانتزی نیز برطرف می‌شود.
درمان‌های جراحی
جراحی معمولاً برای موارد شدید پای پرانتزی، مواردی که به درمان‌های غیرجراحی پاسخ نداده‌اند، یا در سنین بالاتر که انحنا اصلاح نشده است، در نظر گرفته می‌شود. هدف اصلی جراحی، اصلاح زاویه استخوان‌ها و بازگرداندن هم‌ترازی طبیعی اندام است. این جراحی ها شامل موارد زیر هستند:
استئوتومی: این رایج‌ترین روش جراحی است. در این روش، جراح قسمتی از استخوان (معمولاً استخوان درشت‌نی یا استخوان ران) را برش می‌دهد، زاویه آن را اصلاح می‌کند و سپس استخوان را در وضعیت جدید ثابت می‌کند (با استفاده از پلاک، پیچ یا میله).
استئوتومی درشت‌نی: برای اصلاح پای پرانتزی که در قسمت پایینی استخوان درشت‌نی (ساق) مشهود است.
استئوتومی فمور: برای اصلاح انحنا در قسمت بالایی استخوان ران (ران).
هم‌ترازی صفحات رشد: در کودکان و نوجوانانی که هنوز صفحات رشد استخوان‌هایشان باز است، جراح می‌تواند با استفاده از پیچ یا پلاک، رشد یک سمت از صفحه رشد را موقتاً متوقف کند تا استخوان در جهت صحیح رشد کرده و انحنا اصلاح شود. این روش باید قبل از بسته شدن کامل صفحات رشد انجام شود.
آرتروپلاستی: در موارد بسیار شدید و پیشرفته که به دلیل پای پرانتزی، آرتروز شدید در مفصل زانو رخ داده است، ممکن است نیاز به تعویض مفصل زانو باشد. این روش معمولاً در سنین بالاتر و برای افرادی که علائم شدید آرتروز دارند، انجام می‌شود.
اصلاح غیر جراحی زانوی پرانتزی و زانوی ضربدری چگونه انجام می شود؟
جهت تعیین وقت با ما تماس بگیرید.
بطور معمول یک بیمار زانوی پرانتزی به چندجلسه درمانی نیاز دارد؟
جواب دقیقی که برای همه بیماران صدق کند وجود ندارد، اما برای درمان‌های غیرجراحی مثلا مانند استفاده از بریس، معمولاً باید برای مدت زمان طولانی (گاهی چند ماه تا چند سال) به صورت مداوم استفاده شود. جلسات مراجعه به پزشک یا کلینیک برای تنظیم بریس و ارزیابی پیشرفت ممکن است در ابتدا مکررتر (مثلاً ماهانه) باشد و سپس با بهبود وضعیت، فواصل آن بیشتر شود. فیزیوتراپی و ورزش معمولاً بیشترین تعداد جلسات را به خود اختصاص می‌دهد. برای درمان‌های جراحی نیز به چند ماه زمان برای طی شدن دوره نقاهت زمان نیاز است. مهم‌ترین عامل در تعیین تعداد جلسات، پاسخ بدن بیمار به درمان و تعهد او به انجام تمرینات است.
درمان زانوی پرانتزی عوارضی به همراه دارد؟
همانند هر روش درمانی دیگری، درمان زانوی پرانتزی نیز می‌تواند عوارضی داشته باشد، به خصوص در مورد مداخلات جراحی. میزان و نوع عوارض به طور مستقیم به روش انتخابی بستگی دارد. روش‌هایی مثل فیزیوتراپی و ورزش و کاهش وزن اگر به صورت اصولی انجام شوند، دارای کمترین عوارض هستند. اما عوارض و ریسک‌های درمان‌های جراحی ممکن است شامل نقص در اصلاح، تأخیر یا عدم جوش خوردن استخوان، آسیب عصبی یا عروقی، عفونت و پیشرفت آرتروزباشد. عوارض جراحی هم‌ترازی صفحات رشد (در کودکان) نیز شامل امکان توقف رشد زودهنگام و احتمال نیاز به جراحی دوماست.
هزینه درمان زانوی پرانتزی چقدر است؟
هزینه درمان زانوی پرانتزی به شدت به روش درمانی انتخابی، شدت بدشکلی، سن و بیمه درمانی شما بستگی دارد. کاهش وزن، فیزیوتراپی و ورزش درمانی ارزان‌ترین هستند. جراحی استئوتومی متوسط تا گران است. هزینه آن شامل دستمزد جراح، هزینه اتاق عمل، بیهوشی، و مهم‌تر از همه، هزینه مواد مصرفی (پیچ‌ها، پلاک‌ها و گاهی پیوند استخوانی) است. جراحی تعویض مفصل گران‌ترین گزینه است زیرا مستلزم استفاده از ایمپلنت‌های فلزی و پلاستیکی بسیار پیشرفته با گارانتی طولانی‌مدت است. قیمت پروتز (ایمپلنت) بخش عمده‌ای از هزینه نهایی را تشکیل می‌دهد. با همه این ها می توان گفت هزینه درمان زانوی پرانتزی رقمی بین 10 تا بیش از 50 میلیون تومان است.
سوالات متداول
اگر خود یا یکی از نزدیکان‌تان به مشکل پای پرانتزی دچار است، احتمالا سوالات زیادی در ذهن دارید که ما در این بخش به چند مورد از آنها پاسخ داده‌ایم:
برای درمان پای پرانتزی بزرگسالان بهترین روش کدام است؟
اگر پای پرانتزی در سنین بالا تشخیص داده شود و انحنای استخوانی رخ داده باشد، معمولاً روش‌های غیرجراحی مناسب نیست و روش‌های جراحی نتیجه بهتری خواهند داشت.
برای درمان پای پرانتزی از چه داروهایی استفاده می شود؟
در اصلاح مستقیم انحنای استخوانی در پای پرانتزی، داروها می‌توانند نقش کمکی در مدیریت علائم و تسهیل فرآیند درمان ایفا کنند. مسکن‌ها، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و داروهای مرتبط با علل زمینه‌ای در این مورد کاربرد دارند.
برای درمان پای پرانتزی به چه متخصص و کلینیکی مراجعه کنیم؟
بسته به سن و علت احتمالی، متخصصان ارتوپدی مانند ارتوپد عمومی، فوق تخصص ارتوپدی اطفال و فوق تخصص جراحی زانو یا مفاصل اندام تحتانی گزینه‌های مناسبی هستند.
آیا مشکل پای پرانتزی پس از درمان برای همیشه برطرف می‌شود؟
اگر پای پرانتزی ناشی از علل قابل اصلاح باشد، بله، می‌توان گفت مشکل برای همیشه برطرف شده است. در مواردی که علت پای پرانتزی یک بیماری استخوانی زمینه‌ای غیر قابل درمان است، هدف اصلی، بهبود عملکرد و جلوگیری از پیشرفت مشکل است.
جهت تعیین وقت با ما تماس بگیرید.
جهت مشاهده نمونه های بیشتر به صفحه اینستاگرام مراجعه نمایید.
جهت کسب اطلاعات روی آدرس زیر کلیک کنید.
ارسال نظر