چرا سقوط هرات، غمی بر غم‌های ایران است؟
هرات بالاخره به دست طالبان افتاد، جایی که برخی «ایران کوچک» نام گذاشته‌اند.
برترین‌ها: هرات بالاخره به دست طالبان افتاد، جایی که برخی «ایران کوچک» نام گذاشته‌اند و حالا دست تندور‌های زبان نافهمی افتاده که حتی می‌توانند تمدن ما را خدشه‌دار کنند، در ساعات گذشته موجی از ناراحتی و حسرت همراه هرات دوستان ایرانی بوده، در این مطلب اهمیت «هرات» را در کانسپت ایرانی مرور کرده‌ایم.
افغانستان از دیرباز تحت حاکمیت ایران بود و شهر هرات نیز مرکز خراسان و فرهنگ و ادب ایران به شمار می‌رفت. چنانکه «چهار شهر معروف خراسان یعنی نیشابور، بلخ، مرو و هرات به عنوان چهار ربع خراسان شناخته شدند» هم چنانکه درزمان طاهریان به عنوان یکی از مراکز ضرب سکه بوده است و به دلیل موقعیت خاص خود به عنوان معبری جهت دسترسی رقبای انگلستان به هندوستان، خط قرمز انگلستان محسوب می‌شد.
هرات با تاریخ طولانی و درخشانش، همواره یکی از مراکز مهم سیاسی، تجارتی و فرهنگی منطقه بوده است. هرچند، حداقل از زمان اسکندر این شهر وجود داشته است، ولی دوران طلایی هرات زمانی است که سلسله تیموریان در قرون ۱۵ و ۱۶ میلادی در این شهر حکومت می‌کردند. به خصوص، در زمان سلطان حسین بایقرا و وزیر فاضل اش امیر علی شیر نوایی بود که هرات به یکی از اصلی‌ترین مراکز سیاست و علم و هنر در جهان اسلام بدل شد. پس از سقوط صفویان هرات مدتی در اشغال طایفه ابدالی بود و به دست نادر شاه افشار افتاد. پس از مرگ نادر افغان‌ها بر هرات مسلط شدند. در دوران معروف به بازی بزرگ ماموران انگلیسی در هرات فعال بودند و از جدایی هرات از حکومت ایران پشتیبانی می‌کردند.
محمدشاه قاجار کوشیده بود هرات را به ایران برگرداند، اما در سال ۱۲۵۴ هجری قمری زیر فشار انگلیس تسلیم شد و قول داد کشورش دیگر به هرات فکر نکند. اما پسرش ناصرالدین شاه دوباره به فکر هرات افتاد. انگلیس که نگران هندوستان بود، از این فکر و خیالات جدید راضی نبود. به روایت عباس امانت، صدراعظم نوری به انگلیسی‌ها گفت که ایران نگرانِ ناامنی مرز‌های شرقی است که حاصل بی‌ثباتی در رفتار قبایل ترکمن و افغان (پشتون) و ناامن شدن خراسان بود و برای همین در موضوع هرات به دولت‌های خارجی اجازۀ مداخله نمی‌دهد. در اثر این تاخت و تازها، هزاران نفر از رعایای ایرانی اسیر شده بودند. سفیر انگلیس، اما هشدار داد که اولیای دولت ایران «در جستجوی سرابی موهوم» خود را نفریبند و با «خیالات یکسره بیهوده» مزایای کلان دوستی با انگلیس را به مخاطره نیندازند.
از اینرو تمایلات خودمختاری برخی از امیران مناطق افغانستان سـبب شـد که دولت ایران در سال ۱۸۳۶ به هرات لشکر بکشد، و پس از چندماه محاصره، سرانجام در ۲۶ سپتامبر ۱۸۵۶ میلادی هرات توسط قوای ایرانی فتح شد. متعاقب فتح هرات، دولت انگلستان با قطع رابطه سیاسی خود، به دولت ایران اعلان جنگ داد و ۲ ماه بعد بندر بوشهر را تصرف نموده و آماده تصرف جزیره خراک و خوزستان گردید.
دولت ایران که به شدت از اقدامات نظامی انگلستان مرعوب شده بود و بی اطلاع از تحولات اروپا و آسـیای خـاوری و جنوبی، به سرعت با پیشنهاد میانجی گرایانه پادشاه وقت فرانسه- ناپلئون دوم- موافقت نمود و سرانجام در مارس ۱۸۵۷ میلادی با انعقاد معاهده پاریس با انگلستان، از حاکمیت خود بر هرات و بقیه ممالک افغانستان صـرفنظر کرد. هرات در معاهده پاریس از ایران جدا گردید. ولی با همه اینها هیچگاه استقلال آن از طرف ایران به رسمیت شناخته نشد. چرا که پس از معاهده پاریس سردار سلطان احمد خان حکومت هرات را در دست گرفت، و دوباره خطبه به نام شاه ایران خواند. اما پس از مرگ وی فتح هرات توسط دوست محمد خان بود؛ که هرات و افغانستان برای همیشه از تاریخ ایران جدا شده و مستقل اعلام شد.
هرات یگانه شهر افغانستان است که هم تاریخ بلندی دارد و هم آثار مکتوب زیادی درباره تاریخ این شهر در دسترس است. به خاطر موقعیت استثنایی اش به عنوان نقطه یی که خاورمیانه را به هند و آسیای میانه وصل می‌کند، سیاحان، مورخین و جغرافیه دانان زیادی از این شهر دیدن کرده اند و درباره آن نوشته اند. به خصوص تاریخ هرات از قرن ۱۸ میلادی که پای غربی‌ها به این شهر باز شد، به وجه خوبی مستند شده است.
از نگاه شکل شناسی (مورفولوژی) شهری، شهر قدیم هرات، مانند دیگر شهرهای کلاسیک، بر مبنای سه محور اصلی شکل گرفته است: سیاست، مذهب و اقتصاد. نه تنها جغرافیای شهر، بلکه زندگی شهری نیز در محور این سه حوزه اصلی استوار بوده است. محور سیاسی شهر ارگ هرات است، که در گذشته دارالسلطنه این شهر بوده است و در قسمت شمال غربی شهر کهنه موقعیت دارد. محور مذهبی شهر، مسجد جامع بزرگ هرات است که در قسمت شرقی شهر موقعیت دارد؛ و محور اقتصادی شهر هرات، بازار چهارسوق است که تقریباً در مرکز شهر واقع است. در اطراف این سه محور اصلی، محلات مسکونی شهر ساخته شده اند که هر کدام توسط کوچه‌های تنگ و باریک به جاده‌های اصلی شهر راه دارند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس و شماری از رسانه‌ها شامگاه پنج‌شنبه ۲۱ مرداد به نقل از شاهدان عینی و همچنین مقام‌های امنیتی افغانستان گزارش داده‌اند با عقب‌نشینی نیرو‌های دولتی، هرات سومین شهر بزرگ افغانستان و یازدهمین مرکز ولایتی به تصرف طالبان درآمده است.
کاربری در این باره نوشت: اینجا درحد یک تیتر خبری نوشته میشود: هرات سقوط کرد! ولی خدا میدونه که امروز چی کشیدن، واقعا غم انگیزه
دیگری نوشت: اینجا خاورمیانه ست رخت عزا از تن در نیاورده به عزای دیگری مینشینی، داغ بر داغ میگذاری
کاربری نوشت: از تصور اتفاقی که این روزا واسه دخترای افغان داره میفته تنم میلرزه..
کاربری دیگر نوشت: امشب هرات زیبا سقوط کرد. انگار یکی از شهرهای خودمون رو دشمن گرفت. یه چشمم برای وضعیت ایران خودمون اشکه و اون یکی چشمم برای اوضاع افغانستان پر از خون.
دیگری نوشت: هرات سقوط کرد و دیگه هیچی باقی نمونده از افغانستان جز انسان‌هایی که خون‌شون پای سکوت کشور‌های دنیاست
دیگری نوشت: هرات سقوط کرد! این خبر هولناکیه برای ما که سرنوشت‌مون بهم گره خورده... افغانستان تنهاست، مثل ما
نظر کاربران
دلار هرات رو نگفتي، دلار در ايران تحت قيمّت دلار هرات تعيين ميشه
پاسخ ها
چند ماه پیش طالبان اومد ایران مذاکره نگرانی نیست متاسفانه طالبان مثل عراق دوست برادرشون شد
جالبه کسانی دم از هرات میزنن که دیروز می گفتن چرا عراق و سوریه خخخ
خودمون به اندازه کافی مشکل داریم اینقدر از افغانستان نگید
تو کار افغانستان دخالت نکنید ، این مشکل باید توسط خودشون حل بشه
والا هیشکی ناراحت نیست...ب درک ک افتاد دست طالبان...
پاسخ ها
برو درم پشتت ببند
اگر برات مهم نیست این خبر رو نخون
ناراحتی هم داره چون مهاجرین زیادی وارد ایران میشونند
انشالا نوبت ایران
بدونی چه بلاهایی سر مردمش داره میاد و ناراحت نباشی
دمت گرم
اتفاقا بسیار هم ناراحتیم اما چه سود وقتی خودمان هم مبتلا هستیم
چرا ابران مثل قضیه داعش دخالت نکرد؟
پاسخ ها
خود شما افاغنه کمی غیرت به خرج دهید و افغانستان را آزاد کنید
به دلیل اینکه ایران با طالبان بسته
اونجا حرم نداره.چیو بهونه کنن
واقعان چرا؟ بهانه دخالت جنگ داعش این بود بعد سوریه و عراق میان سراغ ما اگه تو سوریه نجنگیم باید تو شیراز وتواصفهان باهاشون بجنگیم حالا هم طالبان
به دلیل اینکه دولت سوریه از ایران خواست وارد بشه دوما همون سوریه رو مدام دارید نق میزنید چرا الان برعکس نق میزنید؟
اینها همش مقدمه اینه که تا چند وقت بعد افغانستان جز ایران خواهد شد و به ایران برگردانده خواهد شد.خیالتون راهت نمی‌خواد جوش بزنید
پاسخ ها
ایول. خیالمون راهط شد
انشاء الله
داداش بیداری؟
برو‌پی‌کارت‌‌تحلیل‌گر‌مسائل‌سیاسی‌کی‌بودی‌تو؟!!!!!
افغانستان چه جذابتی داره که بخواد جز ایران بشه؟ ما میگیم همین افغانهایی که در ایران هستند هم برگردند به کشورشون تو میگی همشون بیان؟؟؟
کمتر اراجیف امید دانا را ببین.
بی خیال چه غمی ؟ چه کشکی ؟ الان ببین خوزستان و سیستان وبقیه استاهای کشور چه وضعیت اسفناکی دارند حالا یه عده حسرت از دست رفتن بحرین ، هرات ، اذربایجان و هفت شهر عشق .... می خورند از همه این نقاط که از ایران جدا شدن ، دقیقا قرینه اش داریم با همون مردم همون منابع و آب و هوا اصلا همون مردم هستند فقط یه مرز بینشون اما در فقر فلاک و بدبختی زندگی می کنند اگر تمام اسیا هم مال ایران بود بازهم وضعیت همین بود تا وقتی که یک مشت .... همین آش همین کاسه
پاسخ ها
خودمون کم بدبختی داریم داریم برای زنده بودن میجنگیم
دمت گرم
قابل توجه کیهان و کیهانیان ؟؟؟!!!!!!
چقدر دلمون خونه خدایا.....از مصیبتای خودمون از وضعیت افغانستان عزیز
خدارحم کنه*
تو ايران افغاني كم بود حالا اضافه هم ميشن
دلار هرات !
پاسخ ها
طالبان ضدآمریکااست واشرف غنی دست نشانده آمریکاست.
ای لعنت بر بر طالبان و صد برابر لعنت بر انگلیس !
به امثال کیهان بگید از طالبان حمایت کرد
طالبان که این همه قدرت گرفته و داره شهرها رو یکی پس از دیگری اکثرا بدون جنگ تصرف میکنه دستهایی پشت صحنه است.
پاسخ ها
هیچ دستی پشت پرده نیست. ارتش افغانستان نه مثل طالبان ایدئولوژی مذهبی داره که به خاطرش بجنگه نه خود افغانستان شبیه یک ملت هست که سرباز به دلایل ملی حاضر باشه جلو طالبان مقاومت کنه. به راحتی وقتی خطر را میبینن اسلحه و مهمات را میذارن و فرار میکنن
کشورای درست همسایه شون ایتالیا آلمان سوئیس فرانسه هلند مال ایران عراق افغانی ارمنستان آذربایجان پاکستان عربستان شانس هم نداریم توی خود ایران
حیف
ح
ق مردمش نیست ولی حق دولت مردانش هست.هنوز حق آبه ایران را ندادن از سیستان تا خراسان تمام شهرهای مرزی منتظر پرآب شدن رودخانه های مرزی هستن
قربون پیامبر خودمون برم که 1400 سال پیش فرمودند دعا کنید خدا امنیت و سلامت دو نعمت مجهول رو ازتون نگیره الان میفهمم انسان چه کرد با خودش.....خدایا رحم کن
بیچاره هرات
تا غم خوزستان و سیستان بلوچستان و کولبرها و قربانی های کرونا(بخوانید بی عرضگی مسئولان) و فقر و کودکان کار و کادر درمان و بی آبی و بی نانی و گرانی و آبان و .... هست چرا به هرات فکر کنیم ؟
از کدام درد مردم دنیا بگم
خدایا‌فقط‌میگم‌چرا‌تو‌سکوت‌کردی‌در‌مقابل‌این‌همه‌ظلم‌در‌حق‌مردم‌عزیز‌و‌مظلومم
هرات زادگاه شاه عباس صفوی هم هست.
به جز دلایل تاریخی الا چهره فرهنگ مردم هرات بیشتر به ما نزدیکه تا افغانستان
حتی قیافه مردمش هم شکل ایرانی هاس