فرم های یونانی

بی‌شک فرهنگ و تمدن یونانی از تاثیرگذارترین و شاید نامدارترین فرهنگ‌های جهان باستان است. می‌شود گفت که بیشتر الگوها و نقش‌ها و آرایه‌های غربی، ریشه در یونان باستان و فرهنگ‌های همسایه و همدوران آن دارد. اگرچه نقش‌مایه‌‌ها و آرایه‌های یونانی همانندی‌های فراوان با آرایه‌های مصری و ایرانی و بابلی دارد و چه بسا بسیاری نيز از آنها وام گرفته باشد، ذوق و هنر یونانیان این نقش‌ها را دگرگون ساختند.

تزئینات و آرایه‌های یونانی همچون همتایان ایرانی و مصری‌شان، در آغاز ساختار چوبی داشتند ولی آرام آرام بر ساختارهای سنگی نقش بستند. نقش‌های نخستین یونانی و به ویژه در سبک دوریک، بسیار ساده بودند ولی یونانیان رفته رفته بر پیچیدگی این آرایه‌ها افزودند و از ساختار منظم و ساده دوریک پیش افتادند.

آرایه‌های یونانی نیز به آرایه‌های گیاهی و جانوری و هندسی تقسیم می‌شوند. از نامدارترین آرایه‌های گیاهی یونانی که هیچ‌گاه فراموش نشد و پس از سال‌ها در فرهنگ و هنر رنسانس از نو زاده شد، آکانتوس یا برگ کنگری است. این نقش از برگ‌های زیبای گیاهان الهام گرفته شده است و در شکل‌ها و اندازه‌های دگرگون بازسازی شد و به کار رفت.

نوار یا حاشیه‌های تزئینی یونانی از پرآوازه‌ترین نقش‌های تزئینی در سراسر جهان هستند. هر کس نام یونان را می‌شنود بی‌اختیار به یاد نقش‌های تکرارشونده یونانی بر حاشیه‌های پارچه‌ها و قرنیزهای ساختمان‌ها می‌افتد. زنجیره‌ یونانی یا خم‌پا، از شناخته‌شده‌ترین حاشیه‌های تزئینی است. در خم‌پاهای یونانی، خط‌ها درهم و برهم می افتند یا به موازی هم و پی در پی قرار می‌گیرند.

افریز، گونه‌ای دیگر از تزئین یونانی است که بیشتر در حاشیه‌های سراسری زیر قرنیز‌های ساختمان‌ها استفاده می‌شد. هم‌اکنون این افریز‌ها به گونه‌های گوناگون در شومینه‌ها و ابزارکاری‌های اتاق‌ها و مبلمان استفاده می‌شود.