گفت‌وگو با «داوود ميرباقري» كارگردان تلويزيون و سينما
«شاهگوش» میرباقری بدون حضور مهران مدیری؟
خبر شروع فيلمبرداري سريال «شاهگوش» اوايل تير ماه كليد خورد. سريالي كه اوايل نامش «شش گوش» بود اما بعدها به «شاهگوش» تغيير كرد. شاهگوش اولين سريال شبكه نمايش خانگي «سيد‌داوود ميرباقري» است.
روزنامه تهران امروز: خبر شروع فيلمبرداري سريال «شاهگوش» اوايل تير ماه كليد خورد. سريالي كه اوايل نامش «شش گوش» بود اما بعدها به «شاهگوش» تغيير كرد. شاهگوش اولين سريال شبكه نمايش خانگي «سيد‌داوود ميرباقري» است.
كسي كه او را بيشتر با ساخت سريال‌هاي تاريخـــي‌اش از جملــه «مختــارنـامه» و «امــام علــي(ع)» مي‌شناسيـــم. ميرباقري به عنوان يكي از كارگردان‌هاي قدر تلويزيون شناخته مي‌شود. او حتي در سينما هم دستي بر آتش دارد و دو فيلم ماندگار سينماي ايران، از ساخته‌هاي اوست؛ فيلم «آدم برفي» در سال ۱۳۷۳ و «ساحره» در سال ۱۳۷۶.
اما اين‌بار او با تغيير حوزه، وارد شبكه نمايش خانگي شده است و مي‌خواهد اولين تجربه‌اش در اين زمينه را بسازد. ساخت سريال براي شبكه نمايش خانگي بين كارگردان‌هاي مطرح، رايج شده است. اولين كسي كه وارد اين عرصه شد، «سامان مقدم» با سريال «قلب يخي» بود كه بعدها جايش را به «محمدحسين لطيفي» داد و بعد از آن، «مهران مديري» با «قهوه تلخ».
تجربه اين دو سريال و همينطور سريال «ساخت ايران» به كارگرداني باز هم لطيفي و ميزان استقبال مخاطب نشان داد كه سريال‌سازي براي اين صنعت چندان سودآور نيست و چه بسا گاهي با ورشكستگي همراه است. كمتر كارگرداني سراغ ساخت سريال براي اين صنعت مي‌رود، چون قبول ريسك ساخت سريال براي شبكه نمايش خانگي آن‌هم با هزينه‌هاي سرسام‌آور اين روزها، كمي سخت به نظر مي‌رسد.
اما ميرباقري با قبول اين ريسك وارد اين راه شده و اميدوار است بتواند مخاطبان پر و پا قرصش را كه به خاطر ساخت كارهاي خوبش مثل سريال «مختارنامه» به دست آورده است، راضي كند. با ميرباقري گپ كوتاهي درباره اين سريال زده‌ايم.
چطور شد كه تصميم گرفتيد اين سريال را براي شبكه نمايش خانگي بسازيد؟ نكند با تلويزيون مشكلي پيدا كرديد؟
نه! اصلا اينطور نيست. اول كار صحبتش پيش آمد كه اين مجموعه براي تلويزيون كار شود اما در پي صحبت‌ها به نتيجه‌اي نرسيديم. من هنوز هم دوست دارم براي تلويزيون كار كنم. پروژه «سلمان فارسي» دو سال است كه روي زمين است. بعد از تجربه ۱۰ ساله با مجموعه تاريخي «مختارنامه» جا داشت ارجاعي به گذشته خود داشته باشم. زماني آثاري چون نمايش‌هاي «عشق‌آباد»، «زن‌كشي» و در ادامه اين نوع فعاليتها فيلم سينمايي «آدم برفي» را داشتم و حالا مي‌خواستم به پيشينه نمايشي خودم برگردم.
وضعيت «سلمان» الان در چه مرحله‌اي است كه شما سراغ ساخت پروژه‌اي ديگر آمده‌ايد؟
سلمان الان در مرحله نگارش فيلمنامه است.
خيلي وقت است كه خبرش منتشر شده است. قرار نيست ساخته شود؟
چرا. قرار است نگارشش تمام شود، بعد از آن شروع به ساخت مي‌كنيم. يك سال نگارشش زمان مي‌برد. من طراحي‌هاي خودم را انجام داده‌ام و نويسنده‌ها در حال حاضر در حال نوشتن آن هستند. بعد از اين سه سالي كه گفتم، مرحله پيش توليد شروع مي‌شود.
تصور كردم ساختش كنسل شده كه به ساخت شاهگوش روي آورديد!
نه! نگارش فيلمنامه وقت زيادي مي‌طلبد. سناريو به اين سرعت آماده نمي‌شود. من هم يك قصه‌اي را طراحي كرده بودم. آن طراحي‌ها بايد به سناريو تبديل مي‌شد. الان با دوستان نويسنده‌اي قرارداد بسته‌ايم و در حال نوشتنش هستند. كارشان كه تمام شد من ارزيابي‌اي از كار مي‌كنم و دستي به سر و گوشش مي‌كشم تا آماده فيلمبرداري شود.
مجموعه‌اي كه در حال ساخت آن هستيد، درون‌مايه طنز دارد؛ چيزي كه با درون‌مايه‌هاي تاريخي و ديني خيلي تفاوت دارد. براي شما به عنوان يك كارگردان اين تغيير فضا چه تاثيري روي كارتان مي‌گذارد؟
خيلي فرق دارد ولي من چون تجربه اين كار را دارم، شايد اين تغيير فضا يكجورهايي مثل عوض كردن آب و هوا باشد. آدم وقتي براي مدت طولاني در جايي زندگي مي‌كند و نفس مي‌كشد نياز دارد به تغيير فضا و آب و هوا تا در فضاي ديگري زندگي را تجربه كند و دوباره با انرژي بيشتري برگردد به همان فضاي قبلي. براي من ساخت اين مجموعه، چنين حالتي را دارد. من قبلا هم در اين فضاها كار كرده‌ام. ۱۰-۱۵ سال در محدوده تاريخ زندگي کردم و احساس كردم فرصت خوبي است براي تجديد قوا و انرژي كه ان‌شاءالله بتوانم مجموعه را با حس بهتري كارگرداني كنم.
يعني ساخت شاهگوش يكجور زنگ تفريح برايتان محسوب مي‌شود!
مي‌شود اسمش را زنگ تفريح هم گذاشت، ولي به نظر من اين كار، يكجور تغيير آب و هواست كه خيلي به سلامت و روحيه من كمك مي‌كند.
يعني مي‌توان گفت وقتي ساخت اين مجموعه به پايان رسيد، ديگر به همان ژانر تاريخي برمي‌گرديد؟
آينده را نمي‌شود پيش‌بيني كرد. بسته به حال و فكر و توان آن زمان دارد. ولي ساخت سلمان براي من خيلي حياتي است. يعني اگر قرار باشد انگيزه زندگي هنري من را آناليز كنيم، سلمان خيلي برايم مهم است و همه‌اش به سلمان ختم مي‌شود.
چطور به ايده ساخت سريال شاهگوش رسيديد؟
طرح شاهگوش در شبي كه با جمع دوستان در شاهرود جمع شده بوديم و ايده‌اي راجع به تصادف و قتل مطرح شد، شكل گرفت. در اين سريال در يك سانحه تصادف توسط اتومبيل پژويي، قتلي صورت مي‌گيرد كه نصف پلاك ماشين مشخص است و نصفي از آن مشخص نيست. تعدادي متهم هستند كه بايد بي‌گناهي خود را در رابطه با اين قتل ثابت كنند. در كل، سريال ژانر كمدي معمايي دارد.
فكر مي‌كنيد در جذب مخاطب براي اين سريال هم موفق باشيد؟
اينكه فكر شما باعث شده مردم جذب شما و سليقه شما شوند و سليقه شما در حوزه هنر براي مردم قابل قبول باشد، حس خوبي است كه من آن را در سينما، تئاتر و تلويزيون تجربه كردم. در «شاهگوش» نيز همه تلاش خودمان را مي‌كنيم كه اين اتفاق به بهترين شكل بيفتد و خودمان را در گذشته نه چندان دور تكرار كنيم. الان با روزگار پخش سريال امام علي(ع) تفاوت بسيار دارد، امروزه رقابت‌ها تنگاتنگ شده و جرأت زيادي مي‌خواهد كه در اين حوزه بماني و رقابت كني. به‌نظر من «مختارنامه» از «امام علي(ع)» هم قوي‌تر بود زيرا امام علي زماني ساخته شد كه تلويزيون سه شبكه بيشتر نداشت و هرچه تلويزيون پخش مي‌كرد،آش كشك خاله بود!
البته بايد قوي‌تر از گذشته عمل كنيم. در اين روزگار بايد خيلي تلاش كنيم كه سليقه مخاطب را جذب كنيم و من شك ندارم كه «شاهگوش» اثر خوبي خواهد شد!
انتخاب بازيگرها بر چه اساسي صورت گرفت؟
محسن تنابنده و احمد مهرانفر را به‌خاطر بازي‌شان در سريال «پايتخت» انتخاب كردم. من خيلي از سريال «پايتخت» خوشم آمد و خودم اين دو بازيگر توانمند را پيشنهاد دادم. «پايتخت» كار خلاقانه و هنرمندانه‌اي بود كه مي‌تواند ادعا كند ساختار طنز را به درستي اجرا كرده است. بازي دوستان نيز در آنجا فوق‌العاده و قابل باور بود اما «شاهگوش» يك كار جديد و متفاوت است. من به توانايي دوستان در حوزه طنز ايمان آوردم و از توانايي آنها استفاده خواهم كرد وگرنه تكرار دوباره يك كار هر چند كه موفق هم بوده باشد به درد نمي‌خورد.
اينكه دوباره با آقاي اسكندري همكار هستيد به‌خاطر همكاري در كارهاي پيشين شماست؟
اسكندري هميشه اولين فردي است كه متن‌هاي من را مي‌خواند. علاوه‌بر اينكه طراح چهره‌پردازي است، من به اسكندري اعتقاد دارم و عكس‌العملش برايم مهم است. اگر كاري را برايش خواندم و او بي‌تفاوت بود، مي‌فهمم آن كار به درد نمي‌خورد اما اگر خوشش آمد ميدانم كه آن كار مي‌گيرد. او علاوه بر همكار، يكي از نزديك‌ترين دوستان من است. به نظر من بايد بخش عظيمي از تاريخ سينما را به نام اسكندري ثبت كرد. سابقه اين‌همه فعاليت و حضور پررنگ او در فضاي هنري او را به جايگاهي رسانده كه حتي اگر اثري را نگاه كند بفهمد چقدر عيار دارد!
شنيده شده بود كه آقاي مديري هم در اين سريال بازي مي‌كند. اين شايعه درست است؟
نه، با مهران هنوز صحبتي نكرده‌ايم.
يعني قرار است اين اتفاق بيفتد؟
نه، مهران درگير كار خودش است. سرش خيلي شلوغ است. نمي‌تواند براي بازي در مجموعه ما هم بيايد.
كسي كه او را بيشتر با ساخت سريال‌هاي تاريخـــي‌اش از جملــه «مختــارنـامه» و «امــام علــي(ع)» مي‌شناسيـــم. ميرباقري به عنوان يكي از كارگردان‌هاي قدر تلويزيون شناخته مي‌شود. او حتي در سينما هم دستي بر آتش دارد و دو فيلم ماندگار سينماي ايران، از ساخته‌هاي اوست؛ فيلم «آدم برفي» در سال ۱۳۷۳ و «ساحره» در سال ۱۳۷۶.
اما اين‌بار او با تغيير حوزه، وارد شبكه نمايش خانگي شده است و مي‌خواهد اولين تجربه‌اش در اين زمينه را بسازد. ساخت سريال براي شبكه نمايش خانگي بين كارگردان‌هاي مطرح، رايج شده است. اولين كسي كه وارد اين عرصه شد، «سامان مقدم» با سريال «قلب يخي» بود كه بعدها جايش را به «محمدحسين لطيفي» داد و بعد از آن، «مهران مديري» با «قهوه تلخ».
اما ميرباقري با قبول اين ريسك وارد اين راه شده و اميدوار است بتواند مخاطبان پر و پا قرصش را كه به خاطر ساخت كارهاي خوبش مثل سريال «مختارنامه» به دست آورده است، راضي كند. با ميرباقري گپ كوتاهي درباره اين سريال زده‌ايم.
چطور شد كه تصميم گرفتيد اين سريال را براي شبكه نمايش خانگي بسازيد؟ نكند با تلويزيون مشكلي پيدا كرديد؟
نه! اصلا اينطور نيست. اول كار صحبتش پيش آمد كه اين مجموعه براي تلويزيون كار شود اما در پي صحبت‌ها به نتيجه‌اي نرسيديم. من هنوز هم دوست دارم براي تلويزيون كار كنم. پروژه «سلمان فارسي» دو سال است كه روي زمين است. بعد از تجربه ۱۰ ساله با مجموعه تاريخي «مختارنامه» جا داشت ارجاعي به گذشته خود داشته باشم. زماني آثاري چون نمايش‌هاي «عشق‌آباد»، «زن‌كشي» و در ادامه اين نوع فعاليتها فيلم سينمايي «آدم برفي» را داشتم و حالا مي‌خواستم به پيشينه نمايشي خودم برگردم.
وضعيت «سلمان» الان در چه مرحله‌اي است كه شما سراغ ساخت پروژه‌اي ديگر آمده‌ايد؟
سلمان الان در مرحله نگارش فيلمنامه است.
خيلي وقت است كه خبرش منتشر شده است. قرار نيست ساخته شود؟
چرا. قرار است نگارشش تمام شود، بعد از آن شروع به ساخت مي‌كنيم. يك سال نگارشش زمان مي‌برد. من طراحي‌هاي خودم را انجام داده‌ام و نويسنده‌ها در حال حاضر در حال نوشتن آن هستند. بعد از اين سه سالي كه گفتم، مرحله پيش توليد شروع مي‌شود.
تصور كردم ساختش كنسل شده كه به ساخت شاهگوش روي آورديد!
نه! نگارش فيلمنامه وقت زيادي مي‌طلبد. سناريو به اين سرعت آماده نمي‌شود. من هم يك قصه‌اي را طراحي كرده بودم. آن طراحي‌ها بايد به سناريو تبديل مي‌شد. الان با دوستان نويسنده‌اي قرارداد بسته‌ايم و در حال نوشتنش هستند. كارشان كه تمام شد من ارزيابي‌اي از كار مي‌كنم و دستي به سر و گوشش مي‌كشم تا آماده فيلمبرداري شود.
خيلي فرق دارد ولي من چون تجربه اين كار را دارم، شايد اين تغيير فضا يكجورهايي مثل عوض كردن آب و هوا باشد. آدم وقتي براي مدت طولاني در جايي زندگي مي‌كند و نفس مي‌كشد نياز دارد به تغيير فضا و آب و هوا تا در فضاي ديگري زندگي را تجربه كند و دوباره با انرژي بيشتري برگردد به همان فضاي قبلي. براي من ساخت اين مجموعه، چنين حالتي را دارد. من قبلا هم در اين فضاها كار كرده‌ام. ۱۰-۱۵ سال در محدوده تاريخ زندگي کردم و احساس كردم فرصت خوبي است براي تجديد قوا و انرژي كه ان‌شاءالله بتوانم مجموعه را با حس بهتري كارگرداني كنم.
يعني ساخت شاهگوش يكجور زنگ تفريح برايتان محسوب مي‌شود!
مي‌شود اسمش را زنگ تفريح هم گذاشت، ولي به نظر من اين كار، يكجور تغيير آب و هواست كه خيلي به سلامت و روحيه من كمك مي‌كند.
يعني مي‌توان گفت وقتي ساخت اين مجموعه به پايان رسيد، ديگر به همان ژانر تاريخي برمي‌گرديد؟
آينده را نمي‌شود پيش‌بيني كرد. بسته به حال و فكر و توان آن زمان دارد. ولي ساخت سلمان براي من خيلي حياتي است. يعني اگر قرار باشد انگيزه زندگي هنري من را آناليز كنيم، سلمان خيلي برايم مهم است و همه‌اش به سلمان ختم مي‌شود.
چطور به ايده ساخت سريال شاهگوش رسيديد؟
طرح شاهگوش در شبي كه با جمع دوستان در شاهرود جمع شده بوديم و ايده‌اي راجع به تصادف و قتل مطرح شد، شكل گرفت. در اين سريال در يك سانحه تصادف توسط اتومبيل پژويي، قتلي صورت مي‌گيرد كه نصف پلاك ماشين مشخص است و نصفي از آن مشخص نيست. تعدادي متهم هستند كه بايد بي‌گناهي خود را در رابطه با اين قتل ثابت كنند. در كل، سريال ژانر كمدي معمايي دارد.
فكر مي‌كنيد در جذب مخاطب براي اين سريال هم موفق باشيد؟
اينكه فكر شما باعث شده مردم جذب شما و سليقه شما شوند و سليقه شما در حوزه هنر براي مردم قابل قبول باشد، حس خوبي است كه من آن را در سينما، تئاتر و تلويزيون تجربه كردم. در «شاهگوش» نيز همه تلاش خودمان را مي‌كنيم كه اين اتفاق به بهترين شكل بيفتد و خودمان را در گذشته نه چندان دور تكرار كنيم. الان با روزگار پخش سريال امام علي(ع) تفاوت بسيار دارد، امروزه رقابت‌ها تنگاتنگ شده و جرأت زيادي مي‌خواهد كه در اين حوزه بماني و رقابت كني. به‌نظر من «مختارنامه» از «امام علي(ع)» هم قوي‌تر بود زيرا امام علي زماني ساخته شد كه تلويزيون سه شبكه بيشتر نداشت و هرچه تلويزيون پخش مي‌كرد،آش كشك خاله بود!
انتخاب بازيگرها بر چه اساسي صورت گرفت؟
محسن تنابنده و احمد مهرانفر را به‌خاطر بازي‌شان در سريال «پايتخت» انتخاب كردم. من خيلي از سريال «پايتخت» خوشم آمد و خودم اين دو بازيگر توانمند را پيشنهاد دادم. «پايتخت» كار خلاقانه و هنرمندانه‌اي بود كه مي‌تواند ادعا كند ساختار طنز را به درستي اجرا كرده است. بازي دوستان نيز در آنجا فوق‌العاده و قابل باور بود اما «شاهگوش» يك كار جديد و متفاوت است. من به توانايي دوستان در حوزه طنز ايمان آوردم و از توانايي آنها استفاده خواهم كرد وگرنه تكرار دوباره يك كار هر چند كه موفق هم بوده باشد به درد نمي‌خورد.
اينكه دوباره با آقاي اسكندري همكار هستيد به‌خاطر همكاري در كارهاي پيشين شماست؟
اسكندري هميشه اولين فردي است كه متن‌هاي من را مي‌خواند. علاوه‌بر اينكه طراح چهره‌پردازي است، من به اسكندري اعتقاد دارم و عكس‌العملش برايم مهم است. اگر كاري را برايش خواندم و او بي‌تفاوت بود، مي‌فهمم آن كار به درد نمي‌خورد اما اگر خوشش آمد ميدانم كه آن كار مي‌گيرد. او علاوه بر همكار، يكي از نزديك‌ترين دوستان من است. به نظر من بايد بخش عظيمي از تاريخ سينما را به نام اسكندري ثبت كرد. سابقه اين‌همه فعاليت و حضور پررنگ او در فضاي هنري او را به جايگاهي رسانده كه حتي اگر اثري را نگاه كند بفهمد چقدر عيار دارد!
شنيده شده بود كه آقاي مديري هم در اين سريال بازي مي‌كند. اين شايعه درست است؟
نه، با مهران هنوز صحبتي نكرده‌ايم.
يعني قرار است اين اتفاق بيفتد؟
نه، مهران درگير كار خودش است. سرش خيلي شلوغ است. نمي‌تواند براي بازي در مجموعه ما هم بيايد.
نظر کاربران
سر آقا مهران شلوغه یا دستمزدی پیشنهاد داده که میرباقری گرخیده.......
حاقل اسم بهتری انتخاب می کردند.
چکر به این مدیری بیچاره دارین پیرش کردین با حرفاتون
حیف بازیگرانی مثل تنابنده و مهرانفر که باید از شبکه نمایش خانگی ببینیمشون کاش این سریال از تلویزیون پخش میشد چون قطعا با این عوامل یه سریال جذابی از آب در میاد.