درمان واریکوسل در مردان چگونه است؟

واریکوسل یک بیماری رایج در مردان است که به دلیل پیچ خوردگی رگ‌های بیضه در سنین نوجوانی و حتی بزرگسالی بروز می‌کند. این بیماری یکی از علل شایع ناباروری در مردان است. در این بیماری رگ‌هایی که وظیفه اکسیژن رسانی از قلب به بیضه را دارند متورم، گشاد و یا اصطلاحاً واریسی شده و نمی‌توانند وظایف خود را به خوبی انجام دهند این مشکل سبب درد، ناراحتی و همانطور که گفته شد عدم باروری در مردان می‌شود.

واریکوسل چیست؟

واریکوسل یک بیماری شایع در مردان است که به طور معمول آنها را درگیر ناباروری می‌کند. این بیماری به دلیل پیچ خوردگی بیضه و قطع اکسیژن رسانی به رگ‌های این عضو مهم دستگاه تولید مثل مردان بروز می‌کند و عمده‌ترین دلیل آن نیز ایجاد فشار زیاد به این ناحیه یا گرمای زیاد و پیچ خوردگی این عضو حساس است. علائم اولیه واریکوسل با درد و ناراحتی زیاد همراه است که دلیل آن نیز وارد آمدن فشار زیاد یا گرما به رگ‌هایی است وظیفه خون و اکسیژن رسانی به بیضه را دارند. این رگ‌ها به دلیل پیچ خوردگی پاره شده و این پارگی منجر به بیماری واریکوسل  و کاهش تعداد اسپرم‌ها می‌شود. به همین دلیل است که از واریکوسل از یکی از دلایل اصلی و رایج ناباروری در مردان نام برده می‌شود.

علت ایجاد واریکوسل در مردان چیست؟

باید گفت علت ایجاد واریکوسل در مردان ناشناخته است اما می‌توان حدس زد ریشه اصلی این بیماری عملکرد نادرست دریچه‌های داخل سیاهرگ‌ها بوده که نقش آن‌ها حفظ حرکت خون در جهت درست است. در بیانی ساده‌تر وقتی خون بدون اکسیژن در شبکه سیاهرگ‌ها تجمع می‌کند، آن‌ها گشاد می‌شوند که به معنای ایجاد واریکوسل است. به‌طورکلی، عوامل زیر می‌توانند دلایل رخ دادن واریکوسل باشند:

• عملکرد نادرست دریچه‌های داخل سیاهرگ‌ها
• تحت‌تاثیر قرار گرفتن از سرطان‌های اطرافیان
• عوارض جراحی قبلی در ناحیه صفن 
• چاقی 

تشخیص واریکوسل در مردان چگونه است؟

از آنجایی که واریکوسل خود را با درد و تورم بسیار در بیضه نشان می‌دهد می‌توان اولین نشانه‌ها را به موقع دید و نزد پزشک مراجعه کرد. ضمن این که گشادی و پارگی رگ‌های خونی که ظاهری شبیه رگ‌های واریسی پا دارند نیز از علائم آشکار این بیماری است. فردی که این علائم را در خود می‌بیند باید به پزشک متخصص اورولوژی مراجعه کنید. پزشک در مرحله اول با آزمایشات بالینی و لمس موضع درد، تورم و وضعیت رگ‌ها را بررسی می‌کند. مهمترین روش تشخیص این بیماری همین لمس موضع مورد نظر توسط پزشک است که ابتدا ایستاده این معاینات انجام می‌شود و سپس از بیمار خواسته می‌شود که به پشت دراز کشیده و همان معاینات توسط پزشک تکرار شود تا میزان درد را در هر دو موقعیت بررسی کند. در صورتی که فرد اضافه وزن شدید داشته باشد و دسترسی به بیضه‌ها و مشاهده و معاینه آنها سخت باشد پزشک بیمار را به سونوگرافی شکم و لگن ارجاع می‌دهد. گاهی نیز برای تعیین سطح بیماری از سونوگرافی رنگی استفاده می‌شود.

اهمیت سونوگرافی واریکوسل در مردان

سونوگرافی اطلاعات دقیقی از وضعیت بیضه‌ها و وریدهای بیضه ارائه می‌دهد. از آنجایی که در واریکوسل پیچ خوردگی‌ها و مشکلاتی در ورید بیضه ایجاد می‌شود، سونوگرافی می‌تواند تا حد بسیار زیادی در تشخیص این بیماری در مردان کمک کند. همچنین علاوه بر تشخیص بیماری واریکوسل، در بررسی عوارض این مشکل پس از درمان نیز نقش مهمی دارد. در واقع پس از انجام درمان‌های مختلف برای رفع واریکوسل، سونوگرافی به پزشک کمک می‌کند تا نتایج واقعی و بهبود وضعیت بیمار را بررسی کند. پزشک از طریق انجام سونوگرافی مجدد متوجه می‌شود که آیا روش درمانی‌اش جواب داده و بیمار بهبود یافته است یا خیر، و در صورت نیاز درمان‌های تکمیلی یا تغییر در روند درمان فعلی را آغاز می‌کند.

انواع واریکوسل براساس گرید

واریکوسل بر اساس گرید که شدت و پیچیدگی آن را تعیین می‌کند انواع مختلفی دارد و شرایط درمانی و مراقبتی آن نیز متفاوت است. به طور کلی انواع واریکوسل بر اساس گرید به این شرح هستند:

• واریکوسل گرید 0

کوچک‌ترین نوع واریکوسل، واریکوسل گرید 0 است. این نوع از واریکوسل با معاینه فیزیکی قابل تشخیص نیست و پزشک باید با استفاده از سونوگرافی آن را تشخیص دهد.

• واریکوسل گرید ۱

رگ های بیماران در این درجه مشخص نمی باشد و اورولوژیست حاذق با معاینه فیزیکی آن را لمس می نماید.

• واریکوسل گرید ۲

در واریکوسل گرید 2 همچون گرید 1 واریکوسل با چشم قابل دیدن نمی باشد و با لمس کردن بیضه می توان تشخیص داد.

• واریکوسل گرید ۳

در واریکوسل گرید 3 با چشم قابل مشاهده می باشد و فرد می داند که بیماری واریکوسل دارد.

علائم واریکوسل در مردان

خبر خوب این که این بیماری علائم قابل تشخیصی دارد که در صورت شناخت می‌توانید با مشاهده این علائم به موقع نزد متخصص مراجعه کنید تا با معاینه دقیق احتمال وجود یا عدم وجود واریکوسل را تائید کند. این علائم عبارتند از:

• تورم
• حساسیت در ناحیه صفن
• آتروفی توپی‌ها (کاهش حجم توپی‌ها)
• مشکلات در باروری

روش‌های درمان واریکوسل در مردان

برای درمان واریکوسل در مردان، چندین روش درمانی موجود است که ممکن است از داروها و درمان‌های غیرجراحی گرفته تا عمل جراحی و روش‌های جدید درمان متنوع باشد:

داروها و درمان‌های غیرجراحی

درمان واریکوسل با استفاده از داروها و روش‌های غیرجراحی می‌تواند شامل مصرف داروهای ضد التهابی، استفاده از پوشاننده‌های وریدی و استفاده از تراپی‌های حرارتی و سردی باشد. این روش‌ها می‌توانند به کاهش تورم و درد کمک کنند، اما ممکن است نتایج آن‌ها دائمی نباشد.

عمل جراحی و روش‌های جدید درمان

در صورتی‌که درمان‌های غیرجراحی نتیجه مطلوبی نداشته باشند، عمل جراحی ممکن است به عنوان یک گزینه در نظر گرفته شود. عمل جراحی واریکوسل شامل روش‌های مختلفی مانند جراحی باز، لاپاروسکوپی و روش‌های با استفاده از روبشی توصیف‌ شده‌ است. همچنین روش‌های جدیدی مانند اندوواسکولار روش‌ها نیز در درمان واریکوسل مورد استفاده قرار می‌گیرند.

جراحی لاپاروسکوپی

لاپاروسکوپی یک روش جراحی است که با استفاده از دستگاه لاپاروسکوپ، یعنی یک دستگاه پزشکی کوچک و منعطف با قابلیت نمایش تصاویر داخلی بدن، انجام می‌شود. این روش جراحی کم‌تهاجم و کم‌درد است و برای انجام جراحی‌های مختلف از جمله جراحی واریکوسل نیز استفاده می‌شود. با استفاده از این روش، پزشکان می‌توانند به صورت دقیق‌تر و با کمترین آسیب به بافت‌های اطراف، جراحی‌های پیچیده را انجام دهند.

روش درمان اندوواسکولار

اندوواسکولار یک روش درمانی است که برای درمان بیماری‌های عروقی استفاده می‌شود. در این روش، پزشکان از طریق یک روش تصویربرداری تخصصی به نام انژیوگرافی، دسترسی به عروق مورد نیاز را پیدا می‌کنند و سپس با استفاده از روش‌های تصویربرداری پیشرفته و ابزارهای کم‌تهاجم، عمل جراحی را انجام می‌دهند. این روش برای درمان واریکوسل و دیگر بیماری‌های عروقی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روش‌های خانگی

با وجود اینکه روش‌های خانگی نمی‌توانند واریکوسل را درمان کنند، اما ممکن است به‌طور موقت به کاهش درد و ناراحتی موجب شوند. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

• استفاده از کمپرس سرد: قرار دادن کمپرس سرد بر روی بیضه‌ها می‌تواند به کاهش تورم و درد کمک کند.
• استراحت: استراحت کافی و اجتناب از فعالیت‌های سنگین می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
• پوشیدن لباس زیر مناسب: استفاده از لباس زیر راحت و گشاد می‌تواند فشار بر روی بیضه‌ها را کاهش دهد.
• بالا نگه داشتن پاها هنگام خواب: بالا نگه داشتن پاها هنگام خواب می‌تواند به بهبود گردش خون کمک کند.

قبل از استفاده از هر روش خانگی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

عوارض بعد از درمان واریکوسل در مردان

هر چند این بیماری خوش خیم و قابل درمان است با این حال ممکن است بنا به دلایلی مراحل درمان با پیچیدگی‌هایی مواجه شود که واریکوسل را بعد از درمان برای مردان با عوارضی همراه کند. این عوارض به این ترتیب هستند:

• مهم‌ترین عارضه واریکوسل، کاهش تعداد و کیفیت اسپرم و در نتیجه ناباروری است.
• واریکوسل می‌تواند باعث کوچک شدن بیضه و کاهش تولید تستوسترون شود.
• در برخی موارد، واریکوسل می‌تواند باعث درد و ناراحتی در ناحیه بیضه شود.

دوره نقاهت درمان واریکوسل در مردان چقدر است؟

برای درمان دائمی این بیماری نیاز به عمل جراحی است که در بخش‌های قبل توضیح داده شدند. بعد از جراحی و درمان رگ‌های گشاد و پیچ خورده شده بیمار نیاز دارد بین یک تا دو هفته کاملاً استراحت کند. در این مدت برای این که درد برای او قابل تحمل باشد پزشک داروهای ضد درد و مسکن را تجویز می‌کند. مهم است که در این مدت برای بهبودی کامل از تمام دستورات پزشک به دقت پیروی شود. بعد از عمل بیمار باید در نظر داشته باشد که از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کند و موضع عمل شده را تحت فشار قرار ندهد. برای رسیدن باید از پوشیدن لباس‌های تنگ، نشستن طولانی مدت پشت فرمان یا میز و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کرد.

مراقبت‌های بعد از عمل واریکوسل

پس از عمل جراحی واریکوسل پزشک متخصص دستوراتی را برای بهتر سپری کردن دوره نقاهت و کامل شدن روند درمان تجویز می‌کند. انجام مراقبت‌های بعد از عمل واریکوسل می‌تواند روند بهبود را سریع‌تر و موفقیت‌آمیزتر کند.

• استفاده از داروها و مواد ضد التهاب
• استراحت کافی
• جلوگیری از بلند کردن اشیائ سنگین
• انجام تمرینات فیزیوتراپی
• مصرف مواد غذایی سالم مانند میوه ها، سبزیجات، ماهی و آب کافی
• ورزش مناسب
• رعایت دستورات پزشک

نتیجه‌گیری

واریکوسل نوعی بیماری مخصوص مردان است و درمان‌های مختلف برای آن وجود دارد که باید با توجه به شرایط و شدت بیماری، مناسب‌ترین روش انتخاب شود.مهم‌ترین روش تشخیص این بیمار انجام سونوگرافی است و باید به آن توجه ویژه‌ای شود. مراقبت‌های بعد از عمل و درمان باید با دقت و به شکل صحیح انجام شود تا احتمال بازگشت بیماری و عوارض بعد از درمان کاهش یابد.