برترین دانشگاه های آسیا

اگر رییس جمهور چین گیر نمی داد که باید بداند سطح علمی و آموزشی دانشگاه هایشان در دنیا چطور است، اگر چینی ها دوره نمی افتادند که ببینند کی، چی اش بهتر است تا دانشگاه های خودشان را به سطح بین المللی برسانند؛شاید رتبه بندی برای دانشگاه ها وجود نداشت.

همشهری جوان: انتشار فهرست برترین دانشگاه های قاره آسیا باز هم بحث «دانشگاه من بهتره» را بین دانشجویان راه انداخت؛ اما سازوکار این انتخاب چیست؟

اگر رییس جمهور چین گیر نمی داد که باید بداند سطح علمی و آموزشی دانشگاه هایشان در دنیا چطور است، اگر چینی ها دوره نمی افتادند که ببینند کی، چی اش بهتر است تا دانشگاه های خودشان را به سطح بین المللی برسانند؛ امروز شاید رتبه بندی برای دانشگاه های جهان وجود نداشت و آنقدر سر بالا و پایینش، هر سال حرف و حدیث به وجود نمی آمد.

16 سال پیش پروژه ای در دانشگاه شانگهای جیتانگ چین تعریف شد که سرپرستانش مامور شدند دستور رییس جمهور را اجابت کرده و طبق چند معیار مشخص اول دانشگاه های بین المللی و بعد دانشگاه های خودشان را بررسی کنند.

چند سال بعد و در سال 2003، این رتبه بندی به سنت هر ساله دانشگاه شانگهای جیتانگ تبدیل شد. از همان زمان، ARWU، رتبه بندی دانشگاه های جهان با رتبه بندی شانگهای به یکی از سه رتبه بندی معتبر برای دانشگاه های سراسر دنیا تبدیل شد. هر سال اما علاوه بر این رتبه بندی، نتایج دیگری هم در دنیا منتشر می شود که در این گزارش معتبرترین آنها را بررسی کرده ایم.

1- رتبه بندی QS

می گویند معتبرترین رتبه بندی دانشگاه های دنیا همین گزینه است که از سال 2004 به بعد، هر سال توسط شرکت انگلیسی Quacquarelli Symonds منتشر می شود. شرکت QS تا سال 2009 این فهرست را به کمک نشریه انگلیسی Times Higher Education منتشر می کرد اما در سال 2010 این همکاری متوقف شد. این رتبه بندی علاوه بر اینکه در سطح دانشگاه های جهان منتشر می شود، دو رتبه بندی در بین دانشگاه های آمریکای لاتین و آسیا هم دارد.

رتبه	دانشگاه
1	دانشگاه علم و صنعت هنگ کنگ
2	دانشگاه سراسری سنگاپور
3	دانشگاه هنگ کنگ
4	دانشگاه سراسری سئول
5	دانشگاه پکن
6	موسسه عالی علم و صنعت کره
7	دانشگاه علم و صنعت پوهانگ - دانشگاه چینی هنگ کنگ
8	دانشگاه توکیو
9	دانشگاه کیوتو - دانشگاه صنعتی تانیانگ سنگاپور
10	دانشگاه شهری هنگ کنگ

دانشگاه	2010	2011	2012	2013
ماساچوست	5	3	1	1
هاروارد	2	2	3	2
کمبریج	1	1	2	3
کالج لندن	4	7	4	4
کالج سلطنتی لندن	7	6	6	5
آکسفورد	6	5	5	6
استنفورد	13	11	15	7
ییل	3	4	7	8
شیکاگو	8	8	8	9
کالیفرنیا	9	12	10	10

2- رتبه بندی لایدن

این رتبه بندی توسط دانشگاه لایدن، قدیمی ترین دانشگاه هلند منتشر می شود. نکته جالب رتبه بندی این دانشگاه، رتبه بندی به تفکیک کشورهاست. در رتبه بندی سال 2014 دانشگاه های ایران که توسط این دانشگاه منتشر شده، دانشگاه صنعتی امیرکبیر به عنوان بهترین دانشگاه ایرانی معرفی شده است.

رتبه	دانشگاه
1	دانشگاه صنعتی امیرکبیر
2	دانشگاه تبریز
3	دانشگاه صنعتی اصفهان
4	دانشگاه علم و صنعت
5	دانشگاه صنعتی شریف
6	دانشگاه تهران
7	دانشگاه شهید بهشتی
8	دانشگاه تربیت مدرس
9	دانشگاه فردوسی مشهد
10	دانشگاه شیراز

3- رتبه بندی شانگهای

ARWU، رتبه بندی شانگهای یا رتبه بندی دانشگاه های جهان از نظر تاریخی اولین رتبه بندی دانشگاه های جهان است که از سال 1998 ساز و کارش شروع شد و سال 2003 به مرحله عمل رسید. رتبه بندی شانگهای از 6 شاخص برای ارزیابی دانشگاه های جهان استفاده می کند؛ تعداد دانشجویان یا کارکنان برنده جایزه نوبل، تعداد محققان، تعداد مقاله های چاپ شده در مجلات Nature و Science و ... از جمله معیارهای این رتبه بندی هستند.

هر سال هزار دانشگاه توسط این موسسه بررسی می شود اما فقط فهرست 500 دانشگاه اول منتشر می شود. در رتبه بندی سال 2013 این موسسه، دانشگاه تهران در رده 500-401 قرار گرفت. در رتبه بندی رشته های مهندسی، دانشگاه صنعتی شریف در رده 150-101، در علوم کامپیوتر هم دانشگاه صنعتی شریف در رده 100-76 و دانشگاه تهران در رده 200-151 قرار گرفتند.

دانشگاه	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013
هاروارد	1	1	1	1	1	1	1	1
استنفورد	3	2	2	3	3	2	2	2
برکلی	4	3	3	3	2	4	4	3
ماساچوست	5	5	5	5	4	3	3	4
کمبریج	2	4	4	4	5	5	5	5
کالیفرنیا	6	6	6	6	6	6	6	6
پرینستون	8	8	8	8	7	7	7	7
کلمبیا	7	7	7	7	8	8	8	8
شیکاگو	8	9	9	8	9	9	9	9
آکسفورد	10	10	10	10	10	10	10	10

4- رتبه بندی تایمز هایر

The Times Higher Education World University Rankings رتبه بندی است که هر سال توسط نشریه انگلیسی Times Higher Education منتشر می شود. این موسسه، رتبه بندی اش را در سطح قاره آسیا هم انجام می دهد. در فهرست منتشر شده سال 2013 آن، دانشگاه صنعتی شریف در رتبه 42، دانشگاه علوم پزشکی تهران در رتبه 62 و دانشگاه صنعتی اصفهان در رتبه 95 برترین دانشگاه های قاره آسیا قرار گرفتند.

دانشگاه	2010	2011	2012	2013
کالیفرنیا	2	1	1	1
هاروارد	1	2	4	2
آکسفورد	6	4	2	3
استنفورد	4	2	3	4
ماساچوست	3	7	5	5
پرینستون	5	5	6	6
کمبریج	6	6	7	7
برکلی	8	10	9	8
شیکاگو	12	9	10	9
کالج سلطنتی لندن	9	8	8	10

5- رتبه بندی ISESCO

بعد از تاسیس پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در شیراز، از سال 89 رتبه بندی دانشگاه های داخل کشور، دانشگاه های جهان اسلام و دانشگاه های آسیایی هم در دستور کار این پایگاه قرار گرفت. سرپرستی گروه رتبه بندی دانشگاه ها و موسسات پژوهشی وابسته به ISC را سیده مژگان بینش برعهده دارد.

شاخص های این رتبه بندی هم، مصوب ششمین نشست فوق العاده وزرای آموزش عالی و تحقیقات علمی کشورهای اسلامی در سال 2011 میلادی در شهر جده، عربستان سعودی است. اما به تازگی این پایگاه براساس 9 شاخص شهرت و اعتبار دانشگاه، شهرت و اعتبار کارفرمایان، نسبت استاد دانشجو، استناد به هر مقاله (مستخرج از اسکوپوس)، اعضای هیئت علمی بین المللی، دانشجویان بین المللی، برنامه مبادله دانشجو در دانشگاه های کشور و برنامه مبادله دانشجو در دانشگاه های خارج از کشور، رتبه بندی دانشگاه های آسیا را در سال 2014 میلادی - بدون احتساب کشورهای خاورمیانه - منتشر کرد.

رتبه	دانشگاه
1	دانشگاه ملی سنگاپور
2	انستیتو علوم و فناوری پیشرفته کره جنوبی
3	دانشگاه هنگ کنگ
4	دانشگاه ملی کره جنوبی
5	دانشگاه علوم و فناوری هنگ کنگ
6	دانشگاه چینی هنگ کنگ
7	دانشگاه فنی نانیانگ سنگاپور
8	دانشگاه پکن
9	دانشگاه علوم و فناوری پوهانگ
10	دانشگاه توکیو