سرطان را قورت ندهيد!
آيا کپک روي ميوه‌ها يا غذاها ما را بيمار مي‌كنند و آيا مي‌توان تنها با جدا كردن قسمت آسيب ديده با خيال راحت باقي مانده آن را مصرف كنيم؟
مجله سیب سبز - نيلوفر جامه بزرگي: حتما شما هم تغييرات رنگ و بو و مزه را در مربا، آبغوره، ميوه‌ها يا حتي غذاهاي بسته‌بندي كه در كارخانه‌ها تهيه مي‌شوند، ديده‌ايد. بعضي‌ها با برداشتن تنها قسمتي از مواد غذايي كه تغيير رنگ داده‌اند، با خيال راحت از آن استفاده مي‌كنند و بعضي‌ها وسواس به خرج مي‌دهند و همه ظرف غذا يا ميوه را به سطل زباله مي‌اندازند. آيا اين مهمان‌هاي ناخوانده بدريخت و بدبو روي ميوه‌ها يا غذاها ما را بيمار مي‌كنند و آيا مي‌توان تنها با جدا كردن قسمت آسيب ديده با خيال راحت باقي مانده آن را مصرف كنيم؟ براي يافتن پاسخ اين سوالات سراغ دكتر محمدحسين عزيزي، دكتراي صنايع غذايي و عضو هيات علمي دانشگاه تربيت مدرس رفتيم تا همه چيز را درباره كپك‌ها از زبان او براي‌تان بگوييم.
كپك‌ها كجا زندگي مي‌كنند؟
كپك‌ها ميكروارگانيسمي هستند كه نسبت به انواع باكتري‌ها و مخمرها آب كمتري براي رشد نياز دارند و به همين دليل، بيشتر در مواد غذايي رشد مي‌كنند. كپك‌ها انواع مختلفي دارند و متناسب با نوع هر ماده غذايي انواع‌شان تغيير مي‌كند. هركدام از آنها در دماهاي متفاوتي رشد مي‌كنند، مواد غذايي حتي در دماي يخچال هم از وجود كپك‌ها در امان نيستند و هرجايي ممكن است سروكله‌شان پيدا شود؛ بنابراين به محض آنكه شرايط براي‌شان فراهم شود رشد مي‌كنند. به‌طور معمول كپك‌ها در محيط‌هاي مرطوب و تاريك بهتر رشد مي‌كنند، اما امكان كپك زدن اغلب مواد غذايي حتي آنهايي كه خشك هستند نيز وجود دارد.
كپك‌ها با سلامت‌تان چه مي‌كند؟
برخي از کپک ها به‌شدت بيماري‌زا و سمي هستند، البته تشخيص همه آنها به اين سادگي‌ها نيست و به راحتي نمي‌توان براساس ظاهرشان قضاوت كرد. اغلب كپك‌هاي موجود در مواد غذايي سرطان‌زا هستند و مصرف سهل انگارانه آنها مي‌تواند در درازمدت خطرناك باشد. اگر با خوردن كپك بيمار نشديد، تصور نكنيد بدن‌تان قوي بوده و توانسته با مواد سمي مبارزه كند؛ درواقع علائم حاصل از بيماري‌ها و اختلال‌هاي ناشي از مصرف كپك‌ها به اين زودي‌ها خودش را نشان نمي‌دهد و بعد از گذشت مدت زماني، بيماري‌ها به صورت مزمن پديدار مي‌شوند و احتمال ابتلا به سرطان را به ميزان قابل توجهي بالا مي‌برند.
خطرناك‌ترين‌ها كدامند؟
خطرناك‌ترين نوع كپك‌ها در آجيل خصوصا آجيل‌هاي روغني كه حاوي بادام زميني‌اند رشد مي‌كنند. حتما آجيل تازه بخريد و به خريد آجيل كهنه و بي‌كيفيت رضايت ندهيد. موقع خريد به طعم، تازگي، رنگ و بوي آجيل‌ها دقت كنيد تا سياه يا سبز پررنگ نباشد و بو و طعم كهنگي ندهد. علاوه بر اين، آجيل را از محل‌هاي معتبر و بسته‌بندي شده خريداري كنيد تا خيال‌تان راحت باشد كه در شرايط و دماي مناسب نگهداري شده‌اند. در خريد آجيل‌هاي بوداده نيز دقت بيشتري داشته باشيد، مواد سمي با حرارت از بين نمي‌روند و در بافت خوراكي‌ها باقي مي‌مانند، اما با بو دادن و اضافه كردن انواع ادويه‌جات تنها طعم بد و رنگ و بوي كهنگي آنها تا حد زيادي از بين مي‌رود.
كپك‌ها را دور بريزيم؟
هرگز فراموش نكنيد قسمت بيماري‌زاي كپك‌ها تنها شامل سطح رويي كه قابل مشاهده است، نمي‌شود؛ بنابراين با برداشتن قسمتي از خوراكي يا ميوه كه تغيير رنگ داده يا كپك زده نبايد اين خيال سراغ‌تان بيايد كه مابقي خوراكي سالم است. هرگز مابقي خوراكي كپك‌زده را مصرف نكنيد. كپك‌ها داراي پايه و ريشه هستند، تنها اگر ماده غذايي داري عمق و ميزان زيادي است، مي‌توانيد با برداشتن سطح و مقداري از عمق آن با خيال راحت از باقي‌مانده آن استفاده كنيد. آبغوره و آبليموی كپك‌زده را مي‌توانيد با برداشتن سطح آسيب‌ديده از باقي آن استفاده كنيد. اگر شيشه مرباي كپك‌زده هم بزرگ بود، با برداشتن سطح رويي و مقداري از سطحي كه به ظاهر سالم است، از باقي‌مانده آن استفاده كنيد؛
بسته‌بندي شده‌ها هم كپك مي‌زنند؟
تنها نمي‌توان به صرف بسته‌بندي بودن خوراكي‌ها از سلامت آنها مطمئن بود. گاهي كيك‌ها و مواد غذايي بسته‌بندي شده كه تاريخ انقضای معتبر دارند هم كپك مي‌زنند. علت بروز كپك روي اين محصولات، محيط آلوده كارخانه و رطوبت بيش از اندازه‌اي محيط بسته‌بندي است.اگر نسبت به تغذيه فرزندان‌تان و استفاده از خوراكي‌هايي كه محصولات نگهدارنده دارند حساس هستيد، مي‌توانيد پودر كيك‌هاي آماده را خريداري و كيك را در خانه طبخ كنيد تا با اطمينان بيشتري، اين خوراكي‌هاي تازه را در كيف فرزندان‌تان قرار دهيد.
قيد غذاهاي آماده را بزنيد
كپك گوشت خام تنها در مواردي كه وسيع و زياد باشد قابل ديدن است، اگر با فرد غيرمتعهد سر و كار داشته باشيد باخبر نمي‌شويد؛ چراكه طعم و ظاهر گوشت را مي‌توان با ادويه، رب و ساير چاشني‌ها چنان تغيير داد تا محصولي درجه يك و ويژه به چشم بيايد. پس اگر مدام از غذاهاي آماده يا نيمه‌آماده استفاده مي‌كنيد، براي پيشگيري از سرطان سراغ رستوران‌ها و كارخانه‌هاي معتبر برويد و فراموش نكنيد سالم‌ترين غذا، غذايي است كه در منزل و با مواد غذايي تاره طبخ شده.
افزودني‌هاي ضدكپك عارضه دارند؟
كارخانه‌ها براي جلوگيري از كپك زدن محصولات به آنها ماده ضدكپك مي‌زنند كه اين ماده هم آسيب‌ها و ضررهايي دارند. برخي از كارخانه‌ها مدعي هستند كه از هيچ ماده نگه‌دارنده‌اي استفاده نمي‌كنند كه البته نمي‌توان از وضعيت دقيق كارخانه‌ها مطلع شد. اما به هر حال استفاده مقدار مجاز مواد ضدكپك اگر طبق استاندارد جهاني صورت گيرد، بي‌ضرر است. شما مي‌توانيد از مواد غذايي كه مقدار يك دهم درصد ماده ضدكپك دارند، استفاده كنيد.
مواد ضدكپك، معمولا در نان‌هاي حجيم كه لايه‌هاي زيادي دارند به مقدار بيشتري يافت مي‌شوند. نان‌ها از آن دسته مواد غذايي هستند كه با ديدن كپك روي آنها بهتر است قسمت زيرين آن را هم استفاده نكنيد، چون ريشه كپك‌ها قطعا به لايه‌هاي زيرين نفوذ كرده است. خيال نكنيد با خريد مواد غذايي خانگي مي‌توانيد از محصولات سالم‌تري استفاده كنيد. بسياري از رب‌‌هاي خانگي كه به مدت يك سال در يخچال شما باقي مي‌مانند چند برابر حد مجاز مواد نگهدارنده و ضدكپك دارند.
روش نگهداري از مواد غذايي بدون كپك
براي آنكه از سلامت مواد خوراكي كه در آشپزخانه نگهداري مي‌كنيد مطمئن شويد بهتر است توصيه كارشناس ما را جدي بگيريد و به اين نكات عمل كنيد:
درمورد خوراكي‌هايي كه خشك هستند، حتما از خشك بودن آنها مطمئن شويد و قبل از قرار دادن آنها در كابينت يا يخچال خانه، دقت كنيد تا قطره‌اي آب هم در آنها نمانده باشد.
- محيط يخچال‌تان را پاكيزه و تميز نگه داريد و هر چهار روز يكبار آن را پاكسازي كنيد.
- اگر ميوه كپك‌زده در سبد ميوه‌ها داريد. فورا آن را از يخچال خارج كنيد و پس از شست‌وشو با دستمال میوه ها را خشك كنيد يا اجازه دهيد آب آنها كاملا خارج شود سپس آنها را درون ظرف دربسته قرار دهيد تا ماندگاري‌شان بيشتر شود.
- حبوبات و ادويه‌ها را نيز در جاي خنك قرار دهيد.
- به تاريخ انقضای محصولات هم دقت كنيد. براي نگهداري از نان، هنگام خريد آن را خشك كنيد و به بهانه شلوغ بودن نانوايي، نان‌ها را انباشته نكنيد. بهتر است هنگام خريد به جاي استفاده از مواد پلاستيكي از دستمال استفاده كنيد تا نان‌ها تا رسيدن به خانه بيشتر هوا بخورند. برای اینکه نان بيات نشود، آن را در كيسه دربسته و فريزر نگهداري كنيد.
- اگر اهل مربا درست كردن هستيد، مربا را خوب بپذيد و خيلي هم كم شكر درست كنيد. در ظرفي كه براي مربا انتخاب مي‌كنيد هم حسابي كيپ باشد تا از نفوذ هوا به داخل آن جلوگيري كند.
- براي جلوگيري از كپك رب سعي كنيد ظروفي را كه هوا راهي جهت نفوذ به آنها ندارد انتخاب كنيد یا يك لايه روغن روي آن بماليد تا از نفوذ هوا به داخل آن جلوگيري كنيد.
كپك‌ها كجا زندگي مي‌كنند؟
كپك‌ها ميكروارگانيسمي هستند كه نسبت به انواع باكتري‌ها و مخمرها آب كمتري براي رشد نياز دارند و به همين دليل، بيشتر در مواد غذايي رشد مي‌كنند. كپك‌ها انواع مختلفي دارند و متناسب با نوع هر ماده غذايي انواع‌شان تغيير مي‌كند. هركدام از آنها در دماهاي متفاوتي رشد مي‌كنند، مواد غذايي حتي در دماي يخچال هم از وجود كپك‌ها در امان نيستند و هرجايي ممكن است سروكله‌شان پيدا شود؛ بنابراين به محض آنكه شرايط براي‌شان فراهم شود رشد مي‌كنند. به‌طور معمول كپك‌ها در محيط‌هاي مرطوب و تاريك بهتر رشد مي‌كنند، اما امكان كپك زدن اغلب مواد غذايي حتي آنهايي كه خشك هستند نيز وجود دارد.
كپك‌ها با سلامت‌تان چه مي‌كند؟
برخي از کپک ها به‌شدت بيماري‌زا و سمي هستند، البته تشخيص همه آنها به اين سادگي‌ها نيست و به راحتي نمي‌توان براساس ظاهرشان قضاوت كرد. اغلب كپك‌هاي موجود در مواد غذايي سرطان‌زا هستند و مصرف سهل انگارانه آنها مي‌تواند در درازمدت خطرناك باشد. اگر با خوردن كپك بيمار نشديد، تصور نكنيد بدن‌تان قوي بوده و توانسته با مواد سمي مبارزه كند؛ درواقع علائم حاصل از بيماري‌ها و اختلال‌هاي ناشي از مصرف كپك‌ها به اين زودي‌ها خودش را نشان نمي‌دهد و بعد از گذشت مدت زماني، بيماري‌ها به صورت مزمن پديدار مي‌شوند و احتمال ابتلا به سرطان را به ميزان قابل توجهي بالا مي‌برند.
خطرناك‌ترين‌ها كدامند؟
خطرناك‌ترين نوع كپك‌ها در آجيل خصوصا آجيل‌هاي روغني كه حاوي بادام زميني‌اند رشد مي‌كنند. حتما آجيل تازه بخريد و به خريد آجيل كهنه و بي‌كيفيت رضايت ندهيد. موقع خريد به طعم، تازگي، رنگ و بوي آجيل‌ها دقت كنيد تا سياه يا سبز پررنگ نباشد و بو و طعم كهنگي ندهد. علاوه بر اين، آجيل را از محل‌هاي معتبر و بسته‌بندي شده خريداري كنيد تا خيال‌تان راحت باشد كه در شرايط و دماي مناسب نگهداري شده‌اند. در خريد آجيل‌هاي بوداده نيز دقت بيشتري داشته باشيد، مواد سمي با حرارت از بين نمي‌روند و در بافت خوراكي‌ها باقي مي‌مانند، اما با بو دادن و اضافه كردن انواع ادويه‌جات تنها طعم بد و رنگ و بوي كهنگي آنها تا حد زيادي از بين مي‌رود.
كپك‌ها را دور بريزيم؟
هرگز فراموش نكنيد قسمت بيماري‌زاي كپك‌ها تنها شامل سطح رويي كه قابل مشاهده است، نمي‌شود؛ بنابراين با برداشتن قسمتي از خوراكي يا ميوه كه تغيير رنگ داده يا كپك زده نبايد اين خيال سراغ‌تان بيايد كه مابقي خوراكي سالم است. هرگز مابقي خوراكي كپك‌زده را مصرف نكنيد. كپك‌ها داراي پايه و ريشه هستند، تنها اگر ماده غذايي داري عمق و ميزان زيادي است، مي‌توانيد با برداشتن سطح و مقداري از عمق آن با خيال راحت از باقي‌مانده آن استفاده كنيد. آبغوره و آبليموی كپك‌زده را مي‌توانيد با برداشتن سطح آسيب‌ديده از باقي آن استفاده كنيد. اگر شيشه مرباي كپك‌زده هم بزرگ بود، با برداشتن سطح رويي و مقداري از سطحي كه به ظاهر سالم است، از باقي‌مانده آن استفاده كنيد؛
بسته‌بندي شده‌ها هم كپك مي‌زنند؟
تنها نمي‌توان به صرف بسته‌بندي بودن خوراكي‌ها از سلامت آنها مطمئن بود. گاهي كيك‌ها و مواد غذايي بسته‌بندي شده كه تاريخ انقضای معتبر دارند هم كپك مي‌زنند. علت بروز كپك روي اين محصولات، محيط آلوده كارخانه و رطوبت بيش از اندازه‌اي محيط بسته‌بندي است.اگر نسبت به تغذيه فرزندان‌تان و استفاده از خوراكي‌هايي كه محصولات نگهدارنده دارند حساس هستيد، مي‌توانيد پودر كيك‌هاي آماده را خريداري و كيك را در خانه طبخ كنيد تا با اطمينان بيشتري، اين خوراكي‌هاي تازه را در كيف فرزندان‌تان قرار دهيد.
قيد غذاهاي آماده را بزنيد
كپك گوشت خام تنها در مواردي كه وسيع و زياد باشد قابل ديدن است، اگر با فرد غيرمتعهد سر و كار داشته باشيد باخبر نمي‌شويد؛ چراكه طعم و ظاهر گوشت را مي‌توان با ادويه، رب و ساير چاشني‌ها چنان تغيير داد تا محصولي درجه يك و ويژه به چشم بيايد. پس اگر مدام از غذاهاي آماده يا نيمه‌آماده استفاده مي‌كنيد، براي پيشگيري از سرطان سراغ رستوران‌ها و كارخانه‌هاي معتبر برويد و فراموش نكنيد سالم‌ترين غذا، غذايي است كه در منزل و با مواد غذايي تاره طبخ شده.
افزودني‌هاي ضدكپك عارضه دارند؟
كارخانه‌ها براي جلوگيري از كپك زدن محصولات به آنها ماده ضدكپك مي‌زنند كه اين ماده هم آسيب‌ها و ضررهايي دارند. برخي از كارخانه‌ها مدعي هستند كه از هيچ ماده نگه‌دارنده‌اي استفاده نمي‌كنند كه البته نمي‌توان از وضعيت دقيق كارخانه‌ها مطلع شد. اما به هر حال استفاده مقدار مجاز مواد ضدكپك اگر طبق استاندارد جهاني صورت گيرد، بي‌ضرر است. شما مي‌توانيد از مواد غذايي كه مقدار يك دهم درصد ماده ضدكپك دارند، استفاده كنيد.
مواد ضدكپك، معمولا در نان‌هاي حجيم كه لايه‌هاي زيادي دارند به مقدار بيشتري يافت مي‌شوند. نان‌ها از آن دسته مواد غذايي هستند كه با ديدن كپك روي آنها بهتر است قسمت زيرين آن را هم استفاده نكنيد، چون ريشه كپك‌ها قطعا به لايه‌هاي زيرين نفوذ كرده است. خيال نكنيد با خريد مواد غذايي خانگي مي‌توانيد از محصولات سالم‌تري استفاده كنيد. بسياري از رب‌‌هاي خانگي كه به مدت يك سال در يخچال شما باقي مي‌مانند چند برابر حد مجاز مواد نگهدارنده و ضدكپك دارند.
روش نگهداري از مواد غذايي بدون كپك
براي آنكه از سلامت مواد خوراكي كه در آشپزخانه نگهداري مي‌كنيد مطمئن شويد بهتر است توصيه كارشناس ما را جدي بگيريد و به اين نكات عمل كنيد:
درمورد خوراكي‌هايي كه خشك هستند، حتما از خشك بودن آنها مطمئن شويد و قبل از قرار دادن آنها در كابينت يا يخچال خانه، دقت كنيد تا قطره‌اي آب هم در آنها نمانده باشد.
- محيط يخچال‌تان را پاكيزه و تميز نگه داريد و هر چهار روز يكبار آن را پاكسازي كنيد.
- اگر ميوه كپك‌زده در سبد ميوه‌ها داريد. فورا آن را از يخچال خارج كنيد و پس از شست‌وشو با دستمال میوه ها را خشك كنيد يا اجازه دهيد آب آنها كاملا خارج شود سپس آنها را درون ظرف دربسته قرار دهيد تا ماندگاري‌شان بيشتر شود.
- حبوبات و ادويه‌ها را نيز در جاي خنك قرار دهيد.
- به تاريخ انقضای محصولات هم دقت كنيد. براي نگهداري از نان، هنگام خريد آن را خشك كنيد و به بهانه شلوغ بودن نانوايي، نان‌ها را انباشته نكنيد. بهتر است هنگام خريد به جاي استفاده از مواد پلاستيكي از دستمال استفاده كنيد تا نان‌ها تا رسيدن به خانه بيشتر هوا بخورند. برای اینکه نان بيات نشود، آن را در كيسه دربسته و فريزر نگهداري كنيد.
- اگر اهل مربا درست كردن هستيد، مربا را خوب بپذيد و خيلي هم كم شكر درست كنيد. در ظرفي كه براي مربا انتخاب مي‌كنيد هم حسابي كيپ باشد تا از نفوذ هوا به داخل آن جلوگيري كند.
- براي جلوگيري از كپك رب سعي كنيد ظروفي را كه هوا راهي جهت نفوذ به آنها ندارد انتخاب كنيد یا يك لايه روغن روي آن بماليد تا از نفوذ هوا به داخل آن جلوگيري كنيد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر