«سی تیر»، خیابانی به وسعت تاریخ ایران
در دل پایتخت شلوغ و پر رفت و آمد، نبض خیابانی می زند که پرسر و صداست اما سنگینی تاریخی پرحکایت را به دوش می کشد. این جا می توانید انسان و تمدن شهری را لمس کنید. آشتی فرهنگ ها و ادیان را ببینید و روح تان را به اعماق تاریخ معاصر ببرید.
مجله مهرگان نو - سارا میرشجاعی: در دل پایتخت شلوغ و پر رفت و آمد، نبض خیابانی می زند که پرسر و صداست اما سنگینی تاریخی پرحکایت را به دوش می کشد. این جا می توانید انسان و تمدن شهری را لمس کنید. آشتی فرهنگ ها و ادیان را ببینید و روح تان را به اعماق تاریخ معاصر ببرید.
زندگی، کار، سیاست، تاریخ، دین و... همه و همه در این خیابان جریان داشته و هنوز هم جاری است. این جا همه فرهنگ ها و ادیان مختلف در کنار هم زندگی می کنند، بدون آن که صحبتی از تحمیل عقیده وجود داشته باشد؛ این جا صحبت از همزیستی مسالمت آمیز و صلح است. قرار شد به یکی از مهم ترین خیابان های پایتخت سری بزنیم؛ خیابانی که برای کاستن از شلوغی اش سنگ فرش شد.
چند سال پیش در نزدیکی اش میزبان مجموعه سینمایی چارسو شده و مراکز علمی مثل دانشگاه علوم و فنون قرآن و دانشکده هنر را در خود جای داده است. اماکن دیدنی و جاذبه های این خیابان بیش از چیزی است که در این گزارش نوشته ایم، اما سعی کردیم در برجسته ترین این جاذبه ها همراه تان باشیم. مجموعه ای از «نخستین»ها در خیابان «سی تیر» انتظارتان را می کشند تا آن را برای گذران اوقات خوش خود انتخاب کنید
اگر بخواهید از تاریخ باستانی کشورمان اطلاعات کسب کنید یا قصد داشته باشید موزه گردی کنید، پیش از همه باید موزه ملی ایران باستان را که موزه مادر است، ببینید. در سمت غرب این موزه میدان مشق قرار دارد؛ جایی که محل برداشتن نخستین قدم ها برای مشروطیت بود. نخستین موزه ایران با سردری که به شیوه طاق کسری ساخته شده، حتما وسوسه تان می کند به داخل قدم بگذارید.
«آندره گدلر»، معمار معروف فرانسوی در سال ۱۳۱۶ ساختمان این موزه را به شیوه ای طراحی کرد که در کنار آن (کمی بالاتر از ساختمان موزه) ساختمانی برای مطالعه و پژوهش هم وجود داشته باشد، یعنی همان ساختمانی که نخستین کتابخانه ایران است و قرار بود کتابخانه ملی شود.
اما بعدها جای خود را با کتابخانه ملی کنونی واقع در اراضی عباس آباد عوض کرد. رنگ سرخ آجرهای این موزه که برگرفته از معماری دوره ساسانی است به ابتدای تاریخ می بردتان و زمانی متوجه گذرتان در تاریخ می شوید که قدیمی ترین دست ساخته پارینه سنگی از جنس کوارتز را که به یک میلیون سال پیش مربوط است، در موزه مشاهده می کنید.
تماشای «دندان وزمه» که قدیمی ترین سنگواره کشف شده از انسان است و به 25 هزار سال پیش باز می گردد، حس اکتشاف را در شما قوی تر می کند. این جا آن قدر تاریخ وجود دارد که گنجینه ای از 300 هزار اشیای تاریخی دوران پیش از اسلام را در خود جای داده و موزه دوران پس از اسلام هم بار دیگر به همت دولت بازگشایی شده است. همین گستردگی، تنوع و آثار تاریخی مهم موجود در این موزه است که آن را در فهرست 10 موزه بزرگ و ارزشمند جهان قرار داده است.
چند ساعتی از وقت مان را به گشت و گذار در این موزه اختصاص دادیم و تاریخ باستان را لمس کردیم. بعد از بازدید از موزوه، اگرچه خسته می شوید اما پیاده راه عریض این نقطه شهر حال و هوای پیاده روی تا انتخای خیابان سی تیر را در شما بر می انگیزد. حتما تشویق می شوید تا انتهای این خیابان تاریخی- فرهنگی را گشت بزنید.
اگر هم به علم و هم به تاریخ علاقه مند باشید وقت تان را در این جا بگذرانید. ساختمان مجاور موزه ایران باستان که در ابتدا با هدف کتابخانه ساخته شده بود، اکنون به موزه علوم و فنون تبدیل شده است. در حقیقت کتابخانه ملی به اراضی عباس آباد منتقل شد و این جا هم به موزه های شهر اضافه شد.
ایده راه اندازی این موزه در سال ۱۳۵۶ و افتتاح آن در سال ۱۳۸۹ انجام شد و ۶ گالری «فناوری های بومی»، «مرکز علم»، «از مورس تا موبایل»، «ابزار جراحی»، «انرژی های نو» و «تک اثر» دستاوردهای علمی ایران پیش و پس از اسلام را نمایش می دهند. برگزاری دوره های آموزشی، چاپ خبرنامه و نشریات موزه، فعالیت های پژوهشی، نشست های تخصصی و این روزها برگزاری جشنواره تابستانه (۲۷ تیر تا ۱۱ شهریور) از دیگر فعالیت های این موزه است. با سر زدن به این موزه از تمام این امکانات بهره مند می شوید.
پس از ورود به خیابان سی تیر نخستین اسمی که به چشم تان می خورد، «کتابخانه و باغ موزه ملی ملک» است. بعد از ورود به خیابان سی تیر، باید به سمت راست بروید و تا پشت موزه پست راه بروید تا این موزه ر ا پیدا کنید. این موزه و کتابخانه در سال 1316 و در خانه ملک تاسیس شد. اما از آن جا که قصد گسترش آن را داشتند، حسین آقا ملک، زمین این موزه و کتابخانه را به آستان قدس رضوی وقف کرد و بر ساخت این مجموعه نظارت داشت. اما عمر خیّر این موزه به تاسیس این مجموعه و ساختمان جدید یعنی سال 1375 کفاف نداد و متاسفانه نتیجه کار خود را به چشم ندید.
این موزه یک مجموعه غیردولتی است که چون به آستان قدس رضوی وقف شده، زیر نظر همین مجموعه اداره می شود. کتابخانه این مجموعه نسخ خطی ارزشمند و نفیسی را در خود جای داده که آن را جزو کتابخانه های برتر کشور قرار داده است.
این کتابخانه 3400 کتاب چاپ سنگی و 548 عنوان نشریه ادواری در 4000 مجلد را در بر می گیرد. به علاوه نخستین کتاب های چاپی ایران که به سال های پیش از 1320 تعلق دارند، در این کتابخانه نگهداری می شوند. موزه ملک هم مجموعه های نفیس و ارزشمندی از سکه، آثار هنر لاکی، مجموعه فرش، تمبر و... را به معرض نمایش گذاشته است که آثار شاخصی از هنرمندانی مثل کمال الملک، هادی خان تجویدی و... را هم شامل می شود. برگزاری دوره های آموزشی، فعالیت های فرهنگی و خیرخواهانه و... از دیگر امکانات این مجموعه است.
نخستن قدم درمان بیماری ها
همان ابتدای خیابان «سی تیر» یعنی بعد از موزه ملی ملک، اگر سرتان را به سمت چپ برگردانید یک ساختمان بزرگ توجه تان را جلب می کند. امیدواریم گذرتان به علت بیماری به این جا نیفتد. اما اینجا نخستین و یکی از بزرگ ترین بیمارستان های تهران است؛ بیمارستان سینا. کمی بالاتر از متروی ایستگاه امام خمینی (ره).
یکی از منفعت های سفرهای ناصرالدین شاه قاجار به اروپا، دستور ساخت همین مریض خانه به سبک اروپاییان بود که دستور او توسط ناظم الاطبا اجرا شد. این مریض خانه ابتدا «بیمارستان ملی» و خیابان امام خمینی (ره) کنونی (خیابان سپه سابق) هم به دلیل ساخت همین بیمارستان «خیابان مریض خانه» نام گرفتند.
شاید باورتان نشود که این مریض خانه در سال ۱۲۵۱ شمسی یعنی ۲۰ سال بعد از تاسیس دارالفنون ساخته شده باشد؛ البته حق دارید؛ چرا که این مریض خانه و ساختمان های اطراف آن رفته رفته تغییر کرده، بزرگ و مجهز شد تا نام «بیمارستان سینا» را به خود گرفت.
نیایشگاه تاریخی مسلمانان
همین جا بمانید؛ برای بازدید از یک مسجد قدیمی لازم نیست حتما یک سفر دور و دراز داشته باشید یا به شهرهای تاریخی بروید. همین جا، وسط شهر، مسجدی با قدمت حدود 125 سال وجود دارد که مربوط به دوره قاجار است. مسجد و مدرسه علمیه مجدالدوله، در نزدیکی بیمارستان سینا و در خیابان سی تیر قرار گرفته که توسط خان مجدالدوله ساخته شد.
علاوه بر حجره های این مسجد، کتابخانه 7000 حلدی آن هم مهم به شمار می آید. یکی دیگر از موضوعاتی که این مسجد را برجسته کرد، برگزاری مراسم درگذشت بسیاری از بزرگان مثل رشید یاسمی، اقبال آشتیانی و جلال آل احمد است. وجود این مسجد، در کنار اماکن مذهبی زرتشتیان، یهودیان، مسیحیان و... در یک خیابان و در فاصله چندمتری با یکدیگر مصداق زنده آشتی ادیان است.
چند متر دیگر که در این خیابان قدم بزنید، نرده هایی بلند و تابلویی به شما می گوید که این جا وزارت امور خارجه است. همان جا که مهم ترین تصمیمات دیپلماسی کشور در آن گرفته و در تاریخ امروز ایران نوشته می شود. البته این وزارتخانه علاوه بر خیابان سی تیر، از میدان تاریخی مشق هم راه دارد و ساختمان های دیگر در آن سمت قرار گرفته است. وزارت امور خارجه در حقیقت همان کاخ شهربانی سابق بوده که تغییر کاربری داده است. کاخ شهربانی که به سبک معماری «نئوکلاسیک» ایرانی ساخته شده، ابتدا در اختیار شهربانی یا همان نیروی انتظامی کنونی بود، اما بعدها به وزارتخانه تبدیل شد.
سنگ تراشی ها، سرستون ها، نقش ها و مجسمه های برجسته نمای ساختمان و... همگی یادآور کهن ترین معماری های ایران باستان و هخامنشیان است. داخل ساختمان هم با آینه کاری و گچ بری های بسیار زیبا آراسته شده است. این ساختمان که چند سال قبل از مشروطه ساخته شده در نشست های مختلف با کشورهای دیگر، همواره حیرت مهمانان خارجی را برانگیخته است. مسلما امکان بازدید از این ساختمان وجود ندارد اما می توانید از طریق عکس های این مجموعه اطلاعات جالبی به دست آورید.
صنعت به روایت قدیمی ترین هنرستان
رو به روی وزارت خارجه، قدیمی ترین هنرستان ایران و خاورمیانه درخیابان سی تیر انتظارتان را می کشید تا از آن بازدید کنید. این هنرستان همزمان با انقلاب مشروطه و در نتیجه همکاری های ایران و آلمانی ها ساخته شد و نخستین تحصیلکرده مهندسی در ایران یعنی «محمدباقر میر» پشت نیمکت های این هنرستان تحصیل کرده است.
نیما یوشیج، جلال مقامی، عزت الله انتظامی، مهدی بازرگان، بزرگ علوی و... از جمله مشاهیری هستند که با تحصیل در این هنرستان به اعتبار و ارزش آن افزوده اند. دستگاه ها و ماشین آلاتی که اکنون در این هنرستان وجود دارد ،متعلق به همان سال هاست که شاید همین وسایل بتوانند در حکم اشیاء یک موزه به شمار آیند.
هنرستان صنعتی تهران ابتدا با نام «هنرستان ایران- آلمان» خوانده شد و حالا آن را با نام «هنرستان شهید بهشتی» می شناسند.
کلیسای انجیلی حضرت پطروس یکی دیگر از اماکنی است که می توانید به آن سر بزنید. در بازدید از این کلیسا احتمالا شهروندان کره ای ساکن تهران را در روزهای جمعه و برخی از ارامنه و آشوریان را در روزهای یک شنبه در حال عبادت خواهید دید. این کلیسا که معماری آن تلفیقی از معماری اروپایی و ایرانی است، در سال ۱۸۷۶ و در دوره قاجار تاسیس شد. این کلیسا در مرکز یک باغ بزرگ قرار گرفته و چند ساختمان قدیمی دیگر هم در اطراف آن دیده می شود. با آن که تعدادی از ساختمان های محوطه این کلیسا فرسوده شده اما تماشای دیوارهای آجری، سقف شیروانی، محراب و ناقوس این کلیسا هیجان خاصی برای تان خواهدآورد.
در آن زمان و قبل از تاسیس مدرسه البرز، نخستین مدرسه به نام مهر جردن هم در کنار همین کلیسا ساخته شد. درواقع مجموعه کلیسا و مدرسه را در کنار هم و با هدف آموزش و عبادت ساختند. در ابتدا مدرسه در اختیار پیروان این ادیان بود. اما بعدها در اختیار آموزش و پرورش قرار گرفت و دیواری بین کلیسا و مدرسه، این دو را از هم جدا کرد. حالا این مدرسه «شهدای مرصاد» نام دارد و همه می توانند از آن استفاده کنند.
به مهم ترین خیابان فرعی یعنی خیابان سرهنگ سخایی می رسیم که در گذشته با نام خیابان 3 اسفند شناخته می شد. این خیابان، ساختمان های قدیمی و بزرگ تاسیسات ارتش را در خود جای داده است. به علاوه ادارات و سازمان های دیگر و همچنین نخستین هنرستان دخترانه به نام «هنرستان وارتان» هم در همین خیابان قرار گرفته است.
«وارتان هوانسیان» با ساختن این بنا براساس معماری خاص که از نخستین های معماری مدرن ایران است نام این هنرستان را ماندگار کرد. این بنا که در سال 1317 به دستور رضاشاه پهلوی و برای تحصیل دختران در رشته های هنری تاسیس شد؛ در لیست آثار ملی ثبت شده است.
گره خوردن سیاست، تاریخ و سینما
گره خوردن سیاست، تاریخ و سینما
اگر می خواهید به هزاره دوم قبل از میلاد یا حتی به دوران پیش از تاریخ سفر کنید، کافی است قدیمی ترین شیشه های کشف شده از معبد چغازنبیل یا قدیمی ترین سفال دست ساز دوران اشکانیان در موزه آبگینه و سفالینه واقع در خیابان سی تیر را ببینید. این موزه چند تالار به نام های صدف (به دلیل شابهت تالار به صدف باز)، زرین (به دلیل وجود ظروف زرین دوره سلجوقی در این تالار).
تالار لاجورد (به دلیل وجود لعاب های فیروزه ای دوران ایلخانی در این تالار) و بخش های دیگر را در خود جای داده که به طور اختصاصی اشیای شیشه ای و سفالی را می توانید در آن ببینید. شاید برایتان جالب باشد که بدانید محل این موزه تا سال ۱۳۳۰، خانه و محل کار قوام السلطنه (یکی از بانفوذ ترین سیاستمداران دوران قاجار و پهلوی) بوده است.
همین قرار گرفتن محل سکونت یکی از مهم ترین سیاستمداران آن دوران در خیابان سی تیر نشان می دهد که این منطقه، یکی زا مناطق اعیانی و به اصطلاح بالاشهر تهران بوده است. بعد از آن دوران، این ساختمان به عنوان سفارتخانه مصر، سفارت افغانستان و بانک بازرگانی مورد استفاده قرار گرفت تا آن که از این باغ و ساختمان تاریخی به عنوان موزه استفاده شد.
امروز بخشی از این ساختمان هم در اختیار بنیاد سینمایی فارابی قرار گرفته است. اگر از موزه اشیای تاریخی آن هم بگذریم، ساختمان دوطبقه هشت ضلعی و باغ 7000 متری این مجموعه یک اثر تاریخی و معماری مهم به شمار می رود. اگرچه طراحی این بنا از کارهای معمار معروف اتریشی یعنی «هانسن هولاین» است، اما ایینه کاری ها، گچ بری های سقف و ستون ها، در و پنجره ها، اثر دست هنرمندان ایرانی در کنار کف پوش چوبی، سبک روسی پله ها و... تلفیقی از هنر و معماری ایرانی و اروپا را به هم رسانده است.
جالب است بدانید وقایع تاریخی سی ام تیر هم در مقابل همین ساختمان که قوام در آن زندگی می کرد، اتفاق افتاده است.
پاتوق بزرگان
این جا هنوز هم مثل گذشته پاتوق بسیاری از نویسندگان، شاعران و بزرگان علم و ادب شهر است؛ انگار که در سرنوشت این کافه نوشته شده که همیشه باید بزرگان شهر را در خود جای دهد. کافه رستوان «گل رضاییه» آن روزها همپای کافه نادری در خیابان جمهوری، یکی از مهم ترین پاتوق های روشنفکران بود.
این کافه ۸۰ ساله مشتریان پر و پا قرصی مثل رضا براهنی، فروغ فرخزاد، صادق هدایت و... داشته که بر اهمیت آن می افزاید. اگر می خواهید لحظاتی از هیاهوی تهران راحت شوید و به سال های قبل برگردید، کافه «گل رضاییه» را به شما پیشنهاد می کنیم.
دکوراسیون قدیمی، عکس های روی دیوار، موزیک آن سال ها، ظروف گل گلی، سیستم پذیرایی و... هنوز همان است که بود. البته این روزها ظاهر کافه را کمی بازسازی کرده اند. اما این کافه هنوز همان است که بود اما یان بار با نسل جدید از آدم های قدیم. با وجود فضای قدیمی تا حد زیادی از مدرنیته این روزها دور مانده. جاذبه نوستالژیک این جا آن قدر قوی است که هنوز هم باید منتظر بمانید تا جا برای نشستن پیدا کنید. چای تان را که در کافه نوشیدید، باید راه بیفتید.
اگرچه حالا به تقاطع خیابان جمهوری رسیده ایم اما «سی تیر» هنوز تمام نشده است. با گذر از این تقاطع در ضلع رو به رو، به خیابان «میرزا کوچک خان» می رسیم که در امتداد خیابان «سی تیر» قرار دارد و تقریبا جزو همین خیابان محسوب می شود.
این دروازه خداوند است. عادلان داخل خواهندشد؛ جمله ای که سر در کنیسه حییم در خیابان سی تیر نوشته شده است. در آبی رنگ این کنیسه که به سبک در خانه های قدیمی است، اکثر روزها بسته و فقط در شبات ها (شنبه)، موعدیم (اعیاد سه گانه یهودیان) و مراسم خاص مذهبی باز است. این کنیسه که ۱۰۳ ساله است، توسط سلیمان حییم، نویسنده فرهنگ لغت معروف حییم ساخته شد.
قبل از سال 1292 همه کنیسه های یهودیان در مرکز سکونت شان یعنی عودلاجان وجود داشت و این جا نخستین کنیسه خارج از محل سکونت یهودیان است. بعد از مشروطیت، نماینده یهودیان به مجلس راه یافت و قرار بر آن شد که کنیسه ای در خارج از محل سکونت یهودیان برای شان احداث شود. بعد از ورود به این کنیسه، با یک سالن نسبتا بزرگ با چند ردیف صندلی رو به رو خواهیدشد که لوسترهای بزرگ شمعدان و پنجره های هلالی شکل آن نظرتان را به خود جلب خواهدرد. این ساختمان به لحاظ تاریخی و فرهنگی مقصد گردشگری یهودیان و غیریهودیان است.
خیابان ادیان هنوز تمام نشده و در این سوی تقاطع جمهوری و سی تیر، یعنی در خیابان «میرزا کوچک خان» یک کلیسای تاریخی دیگر به نام حضرت مریم (ع) قرار گرفته است. «نیکلای مارکف» معمار گرجستانی در سال ۱۳۲۴ توانست ساخت این کلیسا را به پایان برساند.
اگر به ساختمان خاکستری رنگ این کلیسا نگاه کنید، تصور می کنید یک صلیب در زمین کار گذاشته شده است. معماری این کلیسا به سبک کلیساهای ارمنی و قفقازی است و در گذشته محل استقرار اسقف اعظم ارمنی ها بوده است. مزار یکی از رهبران نظامی و ارمنی انقلاب مشروطه یعنی «یپرم خان ارمنی» هم در حیاط همین کلیسا قرار دارد.
نام افرادی مثل لوریس چکناواریان، محمد نوری، احمد شاملو، ایرج افشار، پرویز شهریاری، سروش حبیبی، هوشنگ صانعی، بیژن جلالی و افراد مشهور دیگری که در این جا درس خوانده اند، اشتیاق مان را برای بازدید از این مدرسه قدیمی بیشتر کرد. این جا یکی از قدیمی ترین و نخستین دبیرستان های زرتشتیان تهران است که با سرمایه شخصی به نام بهرامجی بیکاجی (از زرتشتیان هندوستان) ساخته شد.
او فرزندی به نام نفیروز داشته که او را در جریان جنگ جهانی اول از دست می دهد. برای جاودان کردن نام فرزند این مدرسه و آتشکده کنار آن را ساخته و برای یادگار فرزندش، فیرزو بهرام نام گذاری می کند.
جالب است بدانید در مراسم کار گذاشتن سنگ بنای این مدرسه، رابیندرانات تاگور (فیلسوف و شاعر معروف هندی) هم در مراسم حضور داشته است. معماری این مدرسه هم مثل کاخ شهربانی از سبک نئوکلاسیک بهره گرفته است.
ساختمان آجری است و از سه جهت شمال، جنوب و شرق نما دارد که کاملا قرینه سازی شده است. کاشی کاری های آبی به کار رفته د رمیان آجرها، خود را نشان می دهند و گچبری های سقفی این ساختمان هم از جمله ارزشمندی های این بنا به شمار می رود. در کنار این مدرسه آتشکده زرتشتیان (آتشکده آدریان) هم با کمک مالی بهرامجی بیکاجی و برخی زرتشتیان ایران و هند ساخته شد.
مجسمه فرشتگان بالای این ساختمان، به شما می گوید که این جا محل عبادت و نیایش است. حوض داخل جیاط این نیایشگاه ما را به معماری دوران قاجار می برد و گفته می شود که آتش این نیایشگاه را طی 25 روز از یزد به تهران آوردند. در طول سال ها به جز زرتشتیان پیروان ادیان دیگر همچون افرادی که پیش از این گفتیم هم در این مدرسه تحصیل کردند.
مجسمه فرشتگان بالای این ساختمان، به شما می گوید که این جا محل عبادت و نیایش است. حوض داخل جیاط این نیایشگاه ما را به معماری دوران قاجار می برد و گفته می شود که آتش این نیایشگاه را طی 25 روز از یزد به تهران آوردند. در طول سال ها به جز زرتشتیان پیروان ادیان دیگر همچون افرادی که پیش از این گفتیم هم در این مدرسه تحصیل کردند.
بعد از یک «سی تیر» گردی تمام و کمال، حتما دل تان می خواهد غذای خوبی بخروید تا انرژی بگیرید. همینجا بایستید. رو به روی تان را نگاه کنید؛ درست رو به روی مدرسه فیروز بهرام، «رضا لقمه». این جا همان کبابی قدیمی و معروف است که شاید بارها نام آن را شنیده باشید یا بارها تصمیم گرفته اید که آن را امتحان کنید. نخستین ایده لقمه، نان لواش و کباب لقمه، توسط فردی به نام «آقا رضا» شکل گرفته که بعدها افراد دیگری اداره این کبابی را به دست گرفتند.
البته شاید به دلیل شلوغی، جای نشستن در این رستوران ۶۵ ساله پیدا نکنید. (که البته جای زیادی هم برای نشستن ندارد)، اما لقمه های نان لواش، کباب، پیاز و جعفری آن قدر خوشمزه است که به نشستن فکر نمی کنید. بعد از رضالقمه، «سی تیر»گردی ما تا حد زیادی تمام شده اما بعد از غذا خوردن پیاده روی را فراموش نکنید؛ تا انتهای خیابان میرزاکوچک خان بروید و نمای بیرونی سفارت روسیه را هم از دست ندهید.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
وای که با خوندن این مطلب چه خاطره های خوبی برام زنده شدن، یه خیابون و ده ها خاطره دل انگیز
اگه ایران سی تیر میبود به مهاجرت فکر نمیکردم.اما چه کنیم که باید سی تیرها را در جایی دیگر جستجو کنیم. ریشه سی تیرها با این مردم توی ایران خشکیده شده در همون حد یک بذر باقی موند و رشد نکرد.
نه هنری،نه روشنفکری،نه اصالتی،نه آزادی بیانی و...
چقدر رویابافی هر وقت مسیرمون اونطرفه نمیدونیم چطور از این قلوه سنگها ماشینو ببریم من یاد سالم بودن ماشین بانام خیابان سی تیر می افتم
خیابانهای سنگفرش صدای پای درشکه و اسب عمارتهای تاریخی و حیرت برانگیز با باغهای بزرگ بعضی وقتا دلم میخواست تو اون زمان زندگی میکردم :) ازین دست جاهای قدیمی و نوستالژیک زیاد تو تهران هست.اگه خوانندگان مقاله هم مثل من عاشق تاریخن چ معاصر و چ کهن حتما ب سی تیر سر بزنید این منطقه عالیه حس و حالش :) کاش تهران هنوز همون طهران بود :/
چه عجب از ایرانو شهراش گزارش دارین؟؟؟؟برترینها همش سعی داره از جاذبه های خارج بنویسه.!!!؟