پیام ترامپ به چین و کره شمالی با حمله به ایران

خبرآنلاین: اسوشیتدپرس در گزارشی بررسی کرده‌است که حمله آمریکا به ایران چه تاثیری می‌تواند بر روابط آمریکا با چین و کره شمالی برجا بگذارد. گروهی از تحلیل‌گران معتقدند که تجاوز آمریکا به ایران یک پیام هشدار قوی به کشورهای متحد و رقیب در شرق آسیا و اقیانوسیه بود و با این اقدام نظامی احتمالا چین، روسیه و کره شمالی احتمالا حساب کار دستشان آمد.

دیوید رایزینگ خبرنگار ارشد خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی با اشاره به جنگ 12 روزه ایران و اسرائیل و تجاوز آمریکا با بمب‌های B2 با عنوان «بمب‌های آمریکایی در ایران در چین و کره شمالی نیز طنین‌انداز می‌شوند» نوشت: دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در مبارزات انتخاباتی خود بر دور نگه داشتن ایالات متحده از جنگ‌های خارجی تأکید داشت، اما طولی نکشید که متقاعد شد تا مستقیماً به کمک اسرائیل بیاید و با بمب‌های سنگرشکن که توسط بمب‌افکن‌های رادارگریز B-2 و موشک‌های کروز تاماهاک که از یک زیردریایی شلیک می‌شوند، به اهداف هسته‌ای ایران حمله کند.

کارشناسان می‌گویند فراتر از تأثیر فوری این حمله بر کمک به پایان دادن به جنگ ۱۲ روزه، تصمیم ترامپ برای استفاده از زور علیه یک کشور دیگر قطعاً در آسیا-اقیانوسیه، که اولویت اصلی سیاست خارجی واشنگتن محسوب می‌شود، نیز طنین‌انداز خواهد شد.

دویئون کیم، تحلیلگر ارشد اندیشکده مرکز آمریکایی امنیت نوین مستقر در سئول، کره جنوبی، گفت: «حملات ترامپ به ایران نشان می‌دهد که او از استفاده از نیروی نظامی نمی‌ترسد، این پیام روشنی به کره شمالی و حتی چین و روسیه در مورد سبک ترامپ ارسال می‌کند.» کیم گفت: «پیش از این حملات، پیونگیانگ و پکن ممکن بود ترامپ را به ویژه با توجه به رفتار او در اولین دوره ریاست جمهوری‌اش، علی‌رغم برخی اظهارات تند ریسک‌گریز فرض کرده‌باشند.»

چین، کره شمالی و روسیه همگی حمله آمریکا را محکوم می‌کنند

ده روز پس از جنگ بین اسرائیل و ایران، ترامپ تصمیم خطرناکی برای مداخله گرفت و در ۲۲ ژوئن با قدرت آتش آمریکا به سه سایت هسته‌ای ایران حمله کرد تا برنامه هسته‌ای این کشور را در زمانی که مذاکرات بین واشنگتن و تهران هنوز در جریان بود، نابود کند.

این حملات باعث حمله تلافی‌جویانه ایران در روز بعد به یک پایگاه آمریکایی در قطر شد که تلفاتی نداشت و سپس ایران و اسرائیل در ۲۴ ژوئن با آتش‌بس موافقت کردند.

کره شمالی، چین و روسیه همگی به سرعت حمله آمریکا را محکوم کردند، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، آن را «تجاوز بی‌دلیل» خواند، وزارت امور خارجه چین گفت که این حمله قوانین بین‌المللی را نقض کرده و «تنش‌ها را در خاورمیانه تشدید کرده است» و وزارت امور خارجه کره شمالی مدعی شد که این حمله «تمامیت ارضی و منافع امنیتی یک کشور مستقل را پایمال کرده است».

اگرچه این حملات یک موفقیت تاکتیکی آشکار بودند، اما هنوز مشخص نیست که آیا این حملات فایده استراتژیک گسترده‌تری برای اهداف واشنگتن در خاورمیانه خواهند داشت یا ایران را متقاعد می‌کنند که باید برای توسعه یک بازدارندگی هسته‌ای سخت‌تر از همیشه تلاش کند و احتمالاً ایالات متحده را به یک درگیری طولانی‌مدت بکشاند.

متحدان ایالات متحده می‌توانند این حمله را به عنوان نشانه‌ای مثبت برای بازدارندگی ببینند

ایوان گراهام، تحلیلگر ارشد دفاعی در موسسه سیاست استراتژیک استرالیا، گفت: اگر این حمله یک حمله تک‌مرحله‌ای باقی بماند، متحدان ایالات متحده در منطقه آسیا-اقیانوسیه احتمالاً تصمیم به مشارکت را به عنوان نشانه‌ای مثبت از سوی دولت ترامپ خواهند دید.

وی گفت: «حمله ایالات متحده به ایران اگر به عنوان تقویت خطوط قرمز، احیای بازدارندگی و مدت زمان محدود تلقی شود، به طوری که دولت را از اولویت‌های اعلام شده خود در اقیانوس‌های هند و آرام خارج نکند، توسط متحدان اقیانوس آرام به عنوان یک امتیاز مثبت تلقی خواهد شد. چین نیز متوجه خواهد شد که ترامپ، حداقل به صورت فرصت‌طلبانه، آماده استفاده از زور است.»

ژائو مینگهائو، استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه فودان چین در شانگهای، گفت در چین، بسیاری از کسانی که ترامپ را دارای «ذهنیت عدم جنگ» می‌دانستند، پس از این حملات که تا حدی با هدف وادار کردن ایران به مذاکره در مورد برنامه هسته‌ای انجام شد، این ذهنیت را دوباره ارزیابی خواهند کرد.

او گفت: «نحوه استفاده آمریکا از قدرت در حملات هوایی خود علیه ایران چیزی است که چین باید به آن توجه کند. نحوه استفاده ترامپ از زور برای وادار کردن به مذاکره، برای نحوه تعامل چین و آمریکا در آینده اهمیت دارد.»

اما به گفته او، واشنگتن نباید فکر کند که می‌تواند همین استراتژی را در مقابل پکن نیز به کار گیرد.

او گفت: «اگر درگیری بین چین و آمریکا رخ دهد، ممکن است برای ایالات متحده دشوار باشد که در اسرع وقت عقب‌نشینی کند، چه برسد به اینکه بدون آسیب عقب‌نشینی کند.»

چین و کره شمالی با چالش‌های متفاوت

در واقع، چین و کره شمالی چالش‌های بسیار متفاوتی نسبت به ایران دارند.

اول و مهمتر از همه، هر دو کشور سلاح هسته‌ای دارند که در صورت هرگونه حمله، خطر تلافی‌جویی احتمالی را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.

همچنین هیچ معادلی برای اسرائیل در شرق آسیا وجود ندارد، که حملات بی‌وقفه آن به دفاع موشکی ایران در روزهای آغازین جنگ، راه را برای پرواز بمب‌افکن‌های B-2 بدون شلیک حتی یک گلوله هموار کرد.

با این حال، احتمال درگیر شدن ایالات متحده در درگیری با چین یا کره شمالی بسیار واقعی است و پکن و پیونگیانگ سعی خواهند کرد ارزیابی کنند که ترامپِ به طرز غیرقابل‌پیش‌بینی‌ای چه خواهد کرد.

جوزف دمپسی، کارشناس دفاعی موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک، گفت که کره شمالی احتمالاً از آنچه اسرائیل، با نیرویی نسبتاً کوچک اما با کیفیت بالا، توانسته است بر ایران به دست آورد، «کاملاً نگران» خواهد بود.

در عین حال، احتمالاً در داخل کره شمالی از این بهانه به عنوان توجیهی برای برنامه تسلیحات هسته‌ای خود استفاده خواهد شد.

دمپسی گفت: «اگر ایران سلاح‌های هسته‌ای قابل استقرار داشت، آیا این اتفاق می‌افتاد؟ احتمالاً نه.»

هونگ مین، تحلیلگر ارشد موسسه اتحاد ملی کره جنوبی، گفت که تصمیم ایالات متحده برای حمله در حالی که هنوز در حال مذاکره با ایران است، نیز بی‌توجه نخواهد ماند.

وی گفت: «کره شمالی ممکن است به این نتیجه برسد که گفتگو، اگر با بی‌دقتی انجام شود، می‌تواند با دادن بهانه‌ای به ایالات متحده برای تجاوز احتمالی، نتیجه معکوس داشته باشد.»

او گفت: «کره شمالی، به جای تحریک دولت ترامپ، به احتمال زیاد موضعی منفعلانه‌تر در قبال مذاکرات با واشنگتن اتخاذ خواهد کرد و در عوض بر تقویت توان نظامی داخلی خود و دنبال کردن روابط نزدیک‌تر با روسیه تمرکز خواهد کرد و چشم‌انداز مذاکرات آینده را محدود خواهد کرد.»

چین و تایوان درس خواهند گرفت

چین از دریچه تایوان، جزیره دموکراتیک خودگردان در سواحل خود که چین آن را قلمرو خود می‌داند و شی جین پینگ، رئیس جمهور این کشور، تصرف آن را با زور رد نکرده است، به این حملات نگاه خواهد کرد.

ایالات متحده به تایوان سلاح می‌دهد و یکی از مهمترین متحدان آن است، اگرچه سیاست رسمی واشنگتن در مورد اینکه آیا در صورت درگیری با چین به کمک تایوان خواهد آمد یا خیر، به عنوان «ابهام استراتژیک» شناخته می‌شود، به این معنی که هیچ تعهد علنی در مورد واکنش به حمله احتمالی نداده‌است.

درو تامپسون، عضو ارشد اندیشکده RSIS Rajaratnam School of International مستقر در سنگاپور، گفت: «از نظر نظامی، حمله به ایران این سوال را مطرح می‌کند که آیا ایالات متحده ممکن است در واکنش خود کمتر از آنچه از چین انتظار می‌رفت، خویشتن‌داری نشان دهد و در صورت حمله به تایوان، اهدافی را در سرزمین اصلی چین هدف قرار دهد یا خیر.».

او گفت، این موضوع همچنین قطعاً «دشواری پیش‌بینی اقدامات ترامپ» را برای پکن برجسته خواهد کرد.

تامپسون گفت: «حمله هوایی ایالات متحده به تأسیسات هسته‌ای ایران بسیاری را غافلگیر کرد. من فکر می‌کنم این حمله نشان‌دهنده تحمل و پذیرش ریسک در دولت ترامپ بود که شاید تعجب‌آور باشد.»

لایل گلدشتاین، مدیر برنامه آسیا در اندیشکده سیاست خارجی اولویت‌های دفاعی مستقر در واشنگتن، گفت: «همچنین این موضوع نگرانی‌هایی را ایجاد می‌کند که لای چینگ-ته، رئیس جمهور تایوان، که در سخنرانی‌های اخیر خود هشدارها در مورد تهدید چین را افزایش داده است، ممکن است در لفاظی‌های خود جسورتر شود.»

پیش از این، سخنان لای باعث شده است که چین او را به دنبال کردن استقلال تایوان متهم کند، که خط قرمز پکن است. گلدشتاین گفت که نگران است تایوان ممکن است سعی کند از «استفاده از زور علیه ایران توسط آمریکا برای افزایش موقعیت بازدارندگی خود در برابر سرزمین اصلی» سوءاستفاده کند.

گلدشتاین، که مدیر طرح ابتکار چین در موسسه واتسون دانشگاه براون نیز هست، گفت: «به نظر می‌رسد سلسله سخنرانی‌های اخیر رئیس جمهور لای تقریباً برای ایجاد یک بحران جدید در تنگه هرمز طراحی شده است، شاید به این امید که حمایت بیشتری در واشنگتن و سایر نقاط اطراف اقیانوس آرام ایجاد کند.»

او گفت: « فکر می‌کنم این یک قمار بسیار خطرناک است.»