کشف مهم دربارۀ اندام جنسیِ مارها

فرادید: مار‌های ماده دارای کلیتوریس هستند؛ اندامی جنسی که در برانگیختگی و لذت جنسی موثر است. شاید این در ابتدا یک موضوع عادی به نظر برسد، اما این یافته وقتی اهمیت پیدا می‌کند که بدانیم تا کنون این موضوع از نگاه زیست‌شناسان مخفی مانده بود.

تحقیقات پیشین متوجه این اندام در مار‌های ماده شده بودند، اما آن را به اشتباه به عنوان نوعی غدۀ تولید بو و یا نسخه‌ای تکامل‌نیافته از اندام جنسی مذکر به حساب می‌آوردند. اما حالا معلوم شده که نگاه تحقیقات قبلی به اندام‌های جنسیِ جنس ماده تا چه اندازه محدود و سوگیرانه بوده است.

این تحقیق که نتایج آن در ژورنال (Proceedings of the Royal Society B) منتشر شده و روزنامۀ گاردین گزارشی از آن تهیه کرده است، نشان می‌دهد که کلیتوریس مار‌های ماده در زیر لایه‌ای از پوست در قسمت زیرین دم آن‌ها پنهان شده است. به گفتۀ مگان فالول که این تحقیق را رهبری کرده است، «یافتن این اندام اصلا کار آسانی نیست. من اولین بار آن را در یک مار جعفری مرده مشاهده کردم. خوش‌شانسی من این بود که اندام این مار مرده از قضا بسیار مشخص و قابل مشاهده بودند».

باور محققان این است که این اندام جنسی نقشی تعیین‌کننده در جفت‌گیری مار‌ها دارد و احتمالا می‌تواند انفعال و آمادگی بیشتری برای جفت‌گیری در مار‌های ماده پدید بیاورد.

اما شاید نکتۀ خیلی مهمی که این یافتۀ جدید نشان داده، نه دربارۀ مارها بلکه دربارۀ خود دانشمندان باشد! نکته این است که سوگیری‌های جنسیتی دانشمندان می‌تواند حتی روی تفسیر آن‌ها از مشاهداتشان اثرگذار باشد. به گفتۀ فالول، انگار دانشمندان تا به حال تحت تاثیر تابوی فرهنگی‌ای بوده‌اند که بخصوص در مورد اندام جنسی مونث وجود دارد.

او می‌گوید تحقیقات دانشمندان دربارۀ اندام‌های جنسی حیوانات مونث در مقایسه با تحقیقات دربارۀ اندام‌های جنس مذکر بسیار محدود بوده و این باعث شده که درک ما از شیوه‌های تولید مثل بسیاری از جانوران ناقص و ناکافی باقی بماند. به اعتقاد فالول، مسئله این نیست که ما تا به حال چنین واقعیتی را نمی‌دانسته‌ایم بلکه انگار «نمی‌خواستیم» که آن را بدانیم.