احتمال رویارویی شدید اسرائیل با حزب الله لبنان

جماران: رویارویی شدید اسرائیل با حزب الله لبنان احتمالاً در راه است، اما بعید است علیرغم اظهارات گذشته، اسرائیل تهدیدات مبنی بر تبدیل بیروت به غزه یا بازگرداندن کشور به عصر حجر را دنبال کند.

الجزیره: احتمال حمله گسترده تر اسرائیل به لبنان وجود دارد/ نتانیاهو به دنبال راهی برای باقی ماندن در قدرت است. تغییر در آرایش نظامی رژیم اسرائیل در نوار محصور و جنگ زده غزه بسیاری از تحلیل گران و کارشناسان این حوزه را به تفسیر و تحلیل این حرکت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اسرائیل واداشته است. الجزیره در نوشتاری در این باره این تغییر را از زاویه تاثیر آن بر جبهه درگیری میان تل آویو و حزب الله لبنان تحلیل کرده و می نویسد:

تحلیل گران لبنانی پس از تصمیم اسرائیل برای خروج اکثریت نیروهایش از غزه پیش‌بینی می‌کنند که تحرکات این رژیم علیه حزب الله لبنان که در شمال اسرائیل ( سرزمین های اشغالی ) با این رژیم درگیر است افزایش پیدا کند. ارتش اسرائیل در بیانیه روز یکشنبه اعلام کرد در حال آماده شدن برای گذار از اقدامات تدافعی به تهاجمی علیه حزب‌الله است. این بیانیه در حقیقت به نوعی تایید همین نظر کارشناسان لبنانی است.

در این بیانیه آمده است: فرماندهان یگان‌های عادی و ذخیره آماده هستند تا در عرض چند ساعت تمامی سربازان مورد نیاز را احضار و تجهیز کرده و برای انجام مأموریت‌های دفاعی و آفندی به خط مقدم انتقال دهند.

حزب الله و ارتش اسرائیل از 8 اکتبر، یک روز پس از عملیات غافلگیرانه حماس به اسرائیل و انتقام وحشیانه اسرائیل در نوار محاصره شده غزه، حملات خود را در سراسر مرز لبنان و اسرائیل آغاز کرده اند.  از آن زمان تاکنون، بیش از 330 نفر در لبنان در حملات اسرائیل کشته شده اند که دست کم 66 غیرنظامی از جمله آنها هستند. حملات حزب الله 18 نفر در سمت اسرائیل، به شمول 13 سرباز و شش غیرنظامی تلفات داشته است.

غیرنظامیان مناطقی را که در امتداد دو طرف مرز قرار دارند، ترک کرده اند. دولت اسرائیل مردم را از شمال تخلیه کرد در حالی که ده ها هزار لبنانی از جنوب این کشور گریخته اند. در حالی که جنگ غزه وارد هفتمین ماه خود می شود، این نگرانی وجود دارد که غزه نیز آماده ورود به مرحله جدیدی باشد. اما این مرحله چه چیزی را به دنبال خواهد داشت؟

اهداف اسرائیل در شمال

بسیاری از اسرائیلی‌ها احساس می‌کنند تا زمانی که حزب‌الله، متحد ایران که از آن حمایت مالی می‌کند، در امتداد مرز حضور داشته باشد، نمی‌توانند با خیال راحت به خانه‌های خود در شمال بازگردند. یک نظرسنجی در یک روزنامه اسرائیلی در ماه فوریه نشان داد که بیش از 70 درصد اسرائیلی ها از مقابله نظامی در مقیاس بزرگ با حزب الله حمایت می کنند.

هلال خاشان، استاد علوم سیاسی، می گوید «مشخص بود که نتانیاهو بلافاصله پس از حمله حماس [در 7 اکتبر] به جبهه شمالی روی خواهد آورد و تا پایان این جنگ خاورمیانه را متحول خواهد کرد».

آی 24 نیوز اسرائیل گزارش داد که نتانیاهو در نشستی در ژانویه گفت: «ما مصمم هستیم که تغییرات اساسی در امتداد مرز خود با لبنان ایجاد کنیم، امنیت شهروندان خود را تضمین کنیم و صلح را به شمال خود بازگردانیم.»

تانوس موواد، تحلیلگر امنیتی و سرتیپ بازنشسته ارتش لبنان گفت: «اسرائیل در حال برنامه ریزی برای یک جنگ طولانی با ایران و نیروهای نیابتی آن است که می تواند هر لحظه مانند یک بمب منفجر شود و به کل منطقه آسیب برساند.» این احساس در سرتاسر لبنان هم که هنوز خاطره  جنگ بزرگ اسرائیل علیه لبنان در سال 2006 در آن زنده است، به چشم می خورد.

قدرت حزب الله در لبنان

حزب الله حضور قدرتمندی در جنوب دارد، جایی که از حمایت مردمی برخوردار است و بسیاری از نیروهای خود را جذب می کند. حذف حزب الله از جنوب دشوار خواهد بود.

حزب الله قویترین بازیگر سیاسی و نظامی در لبنان امروز و تنها گروه سیاسی است که پس از پایان جنگ داخلی لبنان در سال 1990 مسلح باقی مانده البته ظاهراً برای مقاومت در برابر اشغالگری اسرائیل که در سال 2000 به پایان رسید.

در حالی که حملات اسرائیل به غزه مهار و مدیریت نشده بوده اما در لبنان محتاط تر بوده است، حتی اگر بخشی از این محدودیت اکنون برداشته شود. البته برخی از تحلیلگران بر این باورند که درگیری دو طرف در چندماه گذشته و از دست دادن فرماندهان میدانی و نیروهای نظامی  به حزب الله آسیب رسانده است.

در میان رهبرانی که اسرائیل تاکنون(ترور کرده است) علی عبدالحسن نعیم، معاون فرمانده بخش موشکی حزب الله و وسام الطویل و علی احمد حسین، هر دو از چهره های واحد نخبگان حزب الله، نیروهای رضوان، بودند. حماس همچنین اسرائیل را مسئول حمله پهپادی در حومه بیروت در ماه ژانویه دانست که به کشته شدن صالح العاروری، فرمانده گردان های قسام حماس در کرانه باختری اشغالی منجر شد.

حسن عزالدین، یکی از اعضای حزب الله لبنان در پارلمان لبنان، در سخنرانی خود در 8 آوریل گفت: مقاومت [حزب‌الله] تنها از یک درصد از سلاح‌های کیفی خود استفاده کرده است. تمام درگیری‌هایی که امروز اتفاق می‌افتد با سلاح‌های متعارف معمولی است که توسط مقاومت ساخته شده است. تاکنون همه چیز تحت کنترل است. دشمن می‌داند که اگر دورتر برود به جنگی گسترده و جهانی می‌انجامد.

رقص بقای نتانیاهو

با وجود مزیت در میدان نبرد، اسرائیل با مشکلات داخلی مواجه است. قاسم قصیر، تحلیلگر سیاسی نزدیک به حزب الله به الجزیره گفت: اسرائیل در حال حاضر در یک بحران داخلی است و وضعیت نظامی آن دشوار است.

بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که نتانیاهو می خواهد کشورش را در جنگ نگه دارد تا به خاطر اتهامات فسادی که با آن مواجه است از زندان رفتن نجات پیدا کند. نظرسنجی های منتشر شده در این هفته نشان می دهد که تقریباً سه چهارم اسرائیلی ها خواهان استعفای او هستند. محبوبیت او به دلیل نقص های امنیتی منجر به حملات 7 اکتبر و نارضایتی گسترده مردم از تغییرات قانونی که دولت راست افراطی او تلاش کرد سال گذشته اعمال کند، به شدت کاهش یافته است. همزمان معترضان به نحوه مدیریت جنگ توسط او دست به اعتراض های گسترده خیابانی زده اند. درخواست ها برای برگزاری انتخابات جدید افزایش یافته است، از جمله از سوی رقیب اصلی نتانیاهو برای تصدی پست نخست وزیری، بنی گانتز، که در حال حاضر در کابینه جنگ خدمت می کند.

گانتز در یک کنفرانس تلویزیونی در روز 3 آوریل گفت: «ما باید در مورد تاریخ برگزاری انتخابات در سپتامبر به توافق برسیم. تعیین چنین تاریخی به ما این امکان را می‌دهد که به تلاش‌های نظامی ادامه دهیم و در عین حال به شهروندان اسرائیلی این پیام را بدهیم که به زودی اعتماد آنها را دوباره از طریق صندوق رای به دست خواهیم آورد.»

به گفته تحلیلگرانی که با الجزیره صحبت کردند، دو چیز واضح است. اول، تمایل نتانیاهو برای ماندن در قدرت باعث می‌شود که او جنگ را تا جایی که ممکن است طولانی کند، در جنگی که بالقوه ممکن است «جنگ همیشگی» خود اسرائیل باشد، و دوم، حمله به حزب‌الله لبنان از حمایت عمومی گسترده در اسرائیل برخوردار است.

کریم امیل بیطار، استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه سنت جوزف بیروت، به الجزیره گفت: «من فکر می‌کنم پیامدهای آن برای لبنان بسیار مهم است، زیرا یک نظرسنجی در اسرائیل نشان داد که بیش از 70 درصد از اسرائیلی‌ها طرفدار حمله اسرائیل به حزب‌الله هستند. این می‌تواند نتانیاهو را تحریک کند تا به نوعی عجله و حمله به لبنان ادامه دهد و مقیاس درگیری را گسترش دهد [به‌ویژه] با توجه به اینکه بسیاری از اسرائیلی‌ها می‌خواهند از فرصت برای حمله به حزب‌الله و محدود کردن بال‌های ایران در کل منطقه استفاده کنند.»

اقدام هوایی یا زمینی علیه حزب الله؟

تحلیلگران بر این باورند که دو راه برای اسرائیلی ها برای گسترش عملیات علیه حزب الله وجود دارد: تهاجم زمینی یا گسترش حملات هوایی با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین و جت های جنگنده. اکثر تحلیلگرانی که الجزیره با آنها صحبت کرده می‌گویند که با توجه به سابقه درگیری اسرائیل با لبنان، حمله زمینی به لبنان را محتمل نمی‌دانند.

اسرائیلی‌ها در سال‌های 1978 و 1982 هنگامی که غرب بیروت را محاصره کردند، به لبنان حمله کردند. آنها جنوب کشور را از سال 1985 تا 2000 اشغال کردند. حزب الله و اسرائیل نیز در سال 2006 با هم جنگیدند.

به گفته تحلیلگران، این تجربیات هنوز در ذهن استراتژیست های اسرائیلی تازه است. بیتر گفت: «تهاجم زمینی کاملاً بعید است. اسرائیلی‌ها تجربه طولانی در لبنان دارند، حزب‌الله زمین را به خوبی می‌شناسد و سربازان اسرائیلی در شرایطی قرار خواهند گرفت که باید متحمل خسارات قابل توجهی شوند که می‌تواند افکار عمومی اسرائیل را علیه نتانیاهو تحریک کند. اسرائیلی‌ها ترجیح می‌دهند از حملات هوایی و حملات هوایی F-16 استفاده کنند تا اینکه به طور کامل حمله کنند.»

یک منبع بازنشسته ارتش لبنان به الجزیره گفت: «تهاجم زمینی وجود نخواهد داشت بلکه حملات هدفمند بیشتری وجود خواهد داشت. احتمالا غیرنظامیان کشته خواهند شد، اما این یک تهاجم تمام عیار نخواهد بود.»

آنچه اکثر تحلیلگران بر سر آن اتفاق نظر دارند این است که اسرائیل به گسترش مداوم حملات هواپیماهای بدون سرنشین و حملات هوایی به اهداف حزب الله ادامه خواهد داد. دفعات حملات نظامی اسرائیل به بخش هایی از شمال دره بقاع، جایی که حزب الله نیز از حمایت مردمی برخوردار است، افزایش یافته است.

رویارویی شدید اسرائیل با حزب الله لبنان احتمالاً در راه است، اما بعید است علیرغم اظهارات گذشته، اسرائیل  تهدیدات مبنی بر تبدیل بیروت به غزه یا بازگرداندن کشور به عصر حجر را دنبال کند.

دولت پس از حملات شش ماهه خود به غزه که منجر به کشته شدن بیش از 33000 فلسطینی شد، تحت فشار است. حتی متحدان پرشور اسرائیل مانند ایالات متحده و آلمان پس از کشته شدن هفت امدادگر از آشپزخانه مرکزی جهانی توسط ارتش اسرائیل، موضع خود را تغییر دادند. با این وجود، تحلیلگران بر این باورند که اسرائیل احساس می کند ممکن است اهرم کافی برای گسترش تقابل با حزب الله داشته باشد. دولت جو بایدن در سال انتخابات حتی اگر اهرم های بسیاری هم برای استفاده در مقابل این تصمیم نتانیاهو داشته باشد اما نمی تواند از آنها استفاده کند.

در این میان باید گفت که حمله رفح همچنان امکان پذیر است. در مورد اینکه ارتش اسرائیل ابتدا بر کجا تمرکز خواهد کرد و اینکه آیا اصلاً این حملات را آغاز خواهد کرد یا خیر، تردید وجود دارد. به گفته کارشناسات همه احتمالات هنوز روی میز است. عقب نشینی جزئی اسرائیل از غزه به معنای پایان جنگ در آنجا نیست، حتی اگر فشار فزاینده ای برای توقف آن وجود داشته باشد. نتانیاهو همچنان اصرار دارد که حمله ای علیه شهر رفح در جنوب غزه انجام شود، جایی که حدود 1.5 میلیون نفر در آنجا پناه گرفته اند و از جنگ در نقاط دیگر به این منطقه فرار کرده اند.

علیرغم انتقادهای فزاینده دولت جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده از دولت نتانیاهو، وزارت امور خارجه ایالات متحده مجوز انتقال 25 جت و موتور جنگنده F-35A و همچنین «بسته های تسلیحاتی جدید» به اسرائیل را صادر کرده است. این سلاح ها می تواند در جبهه های مختلف از جمله علیه فلسطینیان در رفح استفاده شود.