اجباری شدن دوره پیشدبستانی چه پیامدهایی دارد؟
بر اساس پیشنویس ارائهشده، قرار است شرکت در دوره پیشدبستانی (معمولاً برای کودکان پنجساله) بهعنوان پیشنیاز ورود به پایه اول ابتدایی در نظر گرفته شود. با این حال، این طرح با مخالفتهایی در داخل خود وزارت آموزش و پرورش و همچنین در مجلس مواجه شدهاست.
عصر ایران: در مطالعات تطبیقی مشاهده میشود که سن پیشدبستانی در بیشتر کشورها پایین بود اما بهصورت غیر اجباری و با مشارکت والدین و بهویژه انجام تعهدات خاص دولت همراه است در حالی که در ایران دولت در این دوره بسیار مهم و حیاتی، سرمایهگذاری و نظارت لازم را انجام ندادهاست. در ادامه مقاله روزنامه اطلاعات در باره این موضوع را میخوانیم:
بحث اجباری شدن دوره پیشدبستانی در دست بررسی است و وزارت آموزش و پرورش موظف است زیرساختهای لازم را برای این اقدام فراهم کند. این طرح بخشی از تلاشهای وزارت آموزش و پرورش برای گسترش پوشش آموزشی و همسو کردن نظام تعلیم و تربیت کشور با استانداردهای بینالمللی است.
بر اساس پیشنویس ارائهشده، قرار است شرکت در دوره پیشدبستانی (معمولاً برای کودکان پنجساله) بهعنوان پیشنیاز ورود به پایه اول ابتدایی در نظر گرفته شود. با این حال، این طرح با مخالفتهایی در داخل خود وزارت آموزش و پرورش و همچنین در مجلس مواجه شدهاست.
اجباری شدن دوره پیشدبستانی از ۵ سالگی بحثهایی را در بدنه وزارت آموزش و پرورش آغاز کرده است. برخی کارشناسان و نمایندگان مجلس هم نگرانیهایی درباره زیرساختهای ناکافی، کمبود معلمان آموزشدیده، هزینههای مالی بر دوش خانوادهها، بهویژه در مناطق محروم، و همچنین ماهیت آموزشی مناسب برای کودکان پیش از سن دبستان مطرح کردهاند.
برخی معتقدند که جایگاه پیشدبستانی باید «اختیاری و کیفی» باشد، نه «اجباری و کمّی». در نتیجه، هنوز تصمیم نهایی در این باره اتخاذ نشده و طرح در کمیسیونهای تخصصی مجلس، بهویژه کمیسیون آموزش، در حال بررسی و بازنگری است.
در همین رابطه، «اندیشکده دانا» که بهصورت تخصصی در حوزه مطالعات و سیاستگذاریهای آموزشی فعالیت میکند، با ارائه یادداشتهای تحلیلی تلاش کرده است تا به روند تصمیمگیری درست مسئولین کمک کند. یادداشت زیر، تحلیلی از طرح پیشنهادی است که خانم دکتر فاطمه راغب، صاحبنظر در سیاستگذاری آموزشی، آن را نگاشته است:
«این گزارش به بررسی تصمیم اخیر کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس درباره تغییر ساختار و اجباری شدن دوره پیشدبستانی در نظام آموزش و پرورش میپردازد. تحلیل کارشناسی نشان میدهد که هرگونه تغییر ساختار در نظام آموزش و پرورش، مستلزم خطمشیگذاری با مدل تدریجی، سنجش پیامدها، مشارکت ذینفعان و انطباق با بسترهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی به منظور مشروعیت وامکانپذیری اجرای خطمشیها در کشور است .پیشنهاد میشود دوره پیشدبستانی در قالب دوسطح اختیاری و اجباری (اختیاری در سنین ۴ و ۵ و اجباری در سن۶ سال) بهویژه با پوشش گسترده در مناطق محروم، مشروط بر حمایت و محوریت دولت در تدوین خطمشیهای مورد نیاز و اجرای مشارکتی با بخش غیردولتی ونهادهای مردمی توسعه یابد اما تغییر ساختار نظام آموزش بدون اجرای آزمایشی و پشتوانه پژوهشی متوقف شود تا از بروز ناپایداری درنظام آموزش و پرورش و عدم مشروعیت خطمشیها جلوگیری شود.
تصمیم کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس بر ای تغییر ساختار دورههای تحصیلی از مدل فعلی ۶ – ۳ – ۳ به ۱ – ۵ –۳ – ۳ و در عین حال اجبا ری شدن پیشدبستانی، واکنشهایی در میان کارشناسان برانگیخته است و از سوی دیگر وزارت آموزش و پرورش به عنوان مجری مستقیم این خطمشی، تأکید داردکه تغییرات کلان در نظام آموزش و پرورش باید با توجه به مدلهای علمی خطمشی، اجرای آزمایشی و مشارکت ذینفعان صورت گیرد. از این منظر موارد زیر به عنوان ابعاد تحلیل این تصمیم در سطح ملی مورد بررسی قرار گرفته است:
۱- خطمشیگذاری تدریجی یا ناگهانی
در ادبیات خطمشیگذاری عمومی مدلهای متعددی وجود دارد برخی از آنها عبارتند از: مدل نخبگان، مدل عقلایی، مدل سیستمی، مدل فرآیندی، مدل تدریجی و... مطالعات نشان میدهد که تغییرات ناگهانی در نظامهایی که با انسان و یادگیر ی سروکار دارند، معمولاً موفق نیستند.
از این منظرمدل تدریجی در خطمشیگذاری به دولت اجازه میدهد تا تغییرات را به صورت مرحلهای اجرا کرده، بازخورد بگیرد و خطاها را اصلاح کند.
تغییر ساختار دورههای تحصیلی آموزش و پرورش از مدل تغییرات ناگهانی تبعیت میکند. این در حالی است که نظام آموزشی ایران هنوز از تبعات تغییر ساختار ۶ – ۳ – ۳ رهایی نیافتهاست، تصمیم بر ای تغییر دورهها به مدل ۱-۵-۳-۳ بدون اجرای آزمایشی میتواند باعث بیثباتی نهادی و سردرگمی ذینفعان (دانشآموزان، والدین و معلمان) شود.
پیشنهاد: اجرای هرگونه تغییر ساختاری صرفا پس از آزمایش میدانی در چند استان منتخب و ارزیابی علمی پیامدها و انجام اصلاحات مورد نیاز سپس تعمیم در سطح ملی.
۲- تفکیک مسائل پیشدبستانی و ساختار آموزش وپرورش
مسأله توسعه و اجباری شدن دوره پیشدبستانی از نظر ماهیت و هدف، مستقل از تغییر ساختار دورههای تحصیلیاست. گسترش پوشش پیشدبستانی، بهویژه در مناطق محروم، هدفی اجتماعی وتربیتی است و نیازی به تغییر کل ساختار درنظام آموزش و پرورش ندارد. درهمآمیختن راهحلهای این دو مسأله، خطر تداخل اهداف و ناکارآمدی اجرایی را در پی دارد.
پیشنهاد: شناسایی مسائل و راهحلهای آنها مورد بازنگری مجدد قرار گرفته تا صورتبندی مشکلات بارکارشناسی بیشتری پیدا کنند .
۳- بسترهای اجرای خطمشی
خطمشیها در خلأ شکل نمیگیرند و بسترهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در شکلگیری، اجرا و تداوم آنها مؤثر هستند. در شر ایط کنونی با فشارهای اقتصادی، ناپایداری و بحرانهای احتمالی منطقه، تغییرات ساختاری ناگهانی میتواند بار مضاعفی بر ذینفعان گسترده این تصمیم و مجریان نظام آموزش وپرورش تحمیل کند. از این منظر خطمشیها در نظام آموزش و پرورش باید با ظرفیتهای جامعه (مخاطبان و مجریان) همسو و متناسب باشد.
پیشنهاد: پیش از هر تغییر، تحلیل بستر انجام شود تا امکانپذیری، مشروعیت و تابآوری جامعه در برابر اصلاحات سنجیده شود.
۴-سنجش پیامدها و ضرورت سیاستپژوهی
قوانین و خطمشیهای آموزشی پیامدهای مثبت و منفی، خواسته و ناخواسته دارند. بنابراین، پیش از تصویب هر تصمیم، لازم است مطالعه پیامد بهصورت علمی انجام شود تا اثرات کوتاهمدت و بلندمدت بر یادگیری، عدالت آموزشی و بودجه دولت مشخص شود.
پیشنهاد: هرگونه تصمیم در سطح ملی، بهویژه در آموزش و پرورش که ذینفعان گستردهای دارد، از منظر پیامدهای خواسته و ناخواسته بر گروههای هدف و غیرهدف مورد مطالعه قرار بگیرد.
۵-مشارکت ذینفعان و مشروعیت تصمیم
نظام آموزش و پرورش نظامی انسانیمحور است و بدون مشارکت مجریان و مخاطبان (معلمان، والدین، مدیران مدارس و کارشناسان) هیچ تصمیمی پایدار نخواهد بود. خطمشیگذاری با رویکرد بالا به پایین، مشروعیت و همراهی لازم عاملیت انسانی را تضعیف میکند، در حالی که مشارکت ذینفعان در فرآیند خطمشیگذاری، هم مشروعیت و هم کیفیت اجرا را تقویت میکند.
پیشنهاد: برگزاری نشستهای مشورتی استانی با معلمان، والدین و کارشناسان آموزش و پرورش، بهویژه شورای عالی آموزش و پرورش به عنوان نهاد خطمشیگذار آموزش وپرورش پیش از نهایی ساختن هر تصمیم در مجلس شورای اسلامی.
۶- سن مناسب و ماهیت دوره پیشدبستانی
از منظر روانشناسی رشد، سن مناسب آموزش پیشدبستانی ۴ تا ۶ سالگی است. همچنین در مطالعات تطبیقی مشاهده میشود که سن پیشدبستانی در بیشتر کشورها پایین است اما بهصورت غیر اجباری و با مشارکت والدین و بهویژه انجام تعهدات خاص دولت همراه است در حالی که در ایران دولت در این دوره بسیار مهم و حیاتی، سرمایهگذاری و نظارت لازم را انجام ندادهاست.
خوشبختانه با تأسیس سازمان ملی تعلیم وتربیت کودک، امید میرودکه تعهدات دولت بیشتر انجام شود.
پیشنهاد: دورههای رشد و الزامات آن در بستر آموزش و پرورش ایران با تنوع اقلیمی و فرهنگی مورد مطالعه قرار گیرد و با اختیار سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک و بر اساس اساسنامه آن، پیشدبستانی در دو سطح اجرا شود:
•سطح اول اختیاری ( ۴ تا ۵ سال): بازیمحور و اجتماعیسازی.
•سطح دوم اجباری( ۶ سال): با زیمحور، اجتماعیسازی و آمادگی تحصیلی.
۷-ماهیت دولتی و غیردولتی دوره پیشدبستانی
به دلیل حاکمیتی بودن امر آموزش و پرورش، خطمشیگذاریها باید در اختیار دولت باقی بماند، اما ارائه خدمات میتواند بهصورت ترکیبی با مشارکت بخش غیردولتی، نهادهای محلی و سازمانهای مردمنهاد انجام شود. وضعیت موجود نشان میدهد پوشش پیشدبستانی توسط بخش غیردولتی بیشتر از بخش دولتی است لذا ضرورت دارد که دولت تعهدات خود را، بهویژه در مناطق محروم به گونهای هدفمند و با جدیت بیشتر مورد توجه قرار دهد تا نقش و سهم دولت در پوشش پیشدبستانی محقق شود.
پیشنهاد: دولت باید تضمینکننده کیفیت، عدالت و دسترسی رایگان پیشدبستانی در مناطق محروم باشد.
۸- تعیین مرز وظایف و مسئولیتها: دولت یا مجلس؟
بر اساس اصول قانون اساسی و تفکیک قوا، تغییرا ت ساختاری دستگاهها و دورههای آموزشی در حوزه وظایف قوهمجریه (وزارت آموزش و پرورش) است. مجلس میتواند خطمشیهای کلان را تصویب کند، اما اجرای خطمشیها توسط مجریان را بیشتر به رسمیت بشناسد. طراحی و اجرای ساختار پیشدبستانی ماهیت اجرایی دارد و باید توسط وزارت آموزش و پرورش و با پشتوانه سیاستپژوهی وکارشناسی دقیق انجام شود.
پیشنهاد: به منظور تعیین مرز اجرا با خطمشیگذاری و قانونگذاری، تغییرات دورههای آموزشی و تغییرات ساختاری متناسب با نیاز ذینفعان بر عهده وزارت آموزش و پرورش باشد.»
نظر کاربران
12 سال چی به بچه ها آموزش میدید جز حفظ کردن اراجیف - نه سبک زندگی نه ورود به اجتماع نه محیط زیست - فقط حفظ کردن و بردن به اردوهای پارک آبی و پینت بال و ....
واقعا دوستمون درست میگن ۱۲سال آموزش بی کیفیت و هزینه بر برای خانواده ها، اصلا آموزشی در کار نیست کلاس های۳۵ الی ۴۰ نفره مگه میشه آموزش ببینن ،تمه مسئولیت ها و تدریس درس ها افتاده گردن خانواده (پدر یا مادر).
آموزش پرورش یه عده معلم و کادر آموزشی بیسواد و روانی رو استخدام کرده. معلم میگیره دانش آموز دختر ۹ساله رو تنبیه میکنه با اینکه درسش خوبه بخاطر اینکه بچه س هنوز و... اونو ۲زنگ پشت در کلاس سرپا در هوای شرجی میندازه، اگه اعتراض کنی با بچه ات لج میکنن اذیتش میکنه و چنتا تهمت و ایراد روی بچه ات میندازن . کدام سازمان آموزش و پرورش
جواب گو هست؟؟؟!! به کی باید بگی ؟!
۱۲سال با اینجور بدبختی ها با معلم های روانی کنار میایم ،لیسانس رو میگیریم بعدش بیکار میشینیم خونه ،کنکور دانشگاه یه طرف، کنکور استخدامی طرف دیگه!زندگی ما هم همش شده کنکور کنکور کنکور، حالم از... بهم میخوره.
معلم روانی رو از کجا استخدام کرده؟!چرا
مدیر یا ناظم با لگد به جون دانش آموز پسر می افته
یک سری بی برنامگی
اون از قوانین مربوط به سن که بچه ۵ ساله بیچاره بره پیش اون هم از نوع آموزش که همش بیخوده
جدا شدن بچهها زیر هفت سال از خانواده به مدت بیش از یکی دو ساعت اشتباه است. بچهها در پنج سالگی در اوج وابستگی به خانواده قرار دارن و جدا شدنشون از خانواده ضربه روحی به اونها می زنه
اینکه کشورهای دیگه بنا به هر دلیلی کار اشتباهی می کنن دلیل نمیشه که ما هم حتما اون کار اشتباه رو تکرار کنیم
به جای اینجور این قوانین که تبعات روحی برای بچههای کوچک داره به فکر تنظیم قوانینی باشید که مادران شاغل بتونن کنار شغلشون در کنار فرزندانشون باشن
کم نمی بینیم تو فضای مجازی از کشورهای دیگه که مادران وزیر و وکیل مجلس فرزندانشون کنارشون هستن.و به این کار افتخار هم می کنن
پیش دبستانی ها همش خرج تراشی و وقت پر کن ومثل یه نگهداری از بچه است ، من پسرم را پیش دبستانی ثبت نام کردم دو روز رفت با ذوق وشوق ولی بعدش گفت نمیرم نمیدونستم چرا خودم فقط یک هفته رفتم اونجا را زیر نظر گرفتم همرا ه پسرم . فکر کن مربی زبون به بچم در آورد گفت چرا نمیای سرکلاس ببین من سوت دارم تو نداری. مربی بچه ایی که از خمیر استفاده میکرد میگفت ما فقط از یه رنگ استفاده میکنیم تا رنگها قاطی نشه. قرص تو کیف یه بچه ها بود اون یکی خورده بود ، انوقت خودم فهمیدم جای مناسبی نبوده مربیها دنبال چایی وقهوه خودشون بودن وقت تغذیه بچه ها و.... وهیچ شناختی از کودک وروانشناسی کودک نداشتند
من به عنوان مربی پیش دبستانی با۱۴سال سابقه کاردیدم که بچه هایی که مهدکودک یاپیش دبستانی رفتندکلاس اول مطالب راراحت تریادمی گیرندوبه گفته مادران کلاس اول هم خودبچه راحت تکالیفش راانجام میددهم مادردیگه راحت هست
هیچ چیز نباید اجباری باشه غلط کردن اجباری میکنن دوست داشت میره نداشت نمیره تمام برین خودتون جمع کنید