بازهم مشهد؛ این بار مسئله الناز رکابی

روزنامه شرق: سید‌احمد علم‌الهدی، امام‌جمعه مشهد، همچنان به اظهارنظرهای خبرساز درباره ورزش زنان و ورزشکاران زن ادامه می‌دهد. او که پیش از این هم درباره مسائل مختلفی از‌جمله دوچرخه‌سواری زنان یا حضور زنان در ورزشگاه اظهارات تندوتیزی، به‌ویژه در دولت‌های قبلی داشت، به‌تازگی در ماجرای الناز رکابی هم انتقاداتی داشته که بیان آنها با توجه به حساسیت موجود در جوامع بین‌الملل نیاز به دقت نظر بیشتری داشت. نماینده ولی‌فقیه در استان خراسان، روز جمعه به جای آنکه تلاش کند جامعه را از فضای دوقطبی یا چندقطبی‌ای که این روزها در آن گیر افتاده است برهاند، معترضان خیابانی را «ستون‌پنجم دشمن» توصیف کرد تا مشخص شود نگاهش به اتفاقات اخیر چیست. او فقط در یک بخش از صحبت‌های به‌نسبت طولانی‌ خود، درباره رخدادهای یک ماه اخیر ایران گفت: «تمام کسانی که در عرصه آشوب‎‌ها وارد میدان شدند و به خیابان آمدند، ستون‌پنجم دشمن بودند. دست‌ به‌ دست جاسوسان آمریکایی داده‌اند و دانسته یا ندانسته برای تحقق اهداف دشمن در این کشور تلاش کرده‌اند». 

این مورد یا مواردی شبیه به آن، فعلا محل بحث نیست، بلکه آن بخش از صحبت‌هایش درباره الناز رکابی حساسیت خاصی به وجود آورده است. الناز رکابی، ملی‌پوش سنگ‌نوردی ایران در مسابقات قهرمانی آسیا در سئول، به رقابت با سایر حریفان پرداخت و دست آخر توانست به عنوان چهارمی برسد. با‌این‌حال، نه چنین رتبه‌ای، بلکه هدبند الناز رکابی و اینکه تمامی موهایش را نپوشانده بود، مرکز توجه قرار گرفت و بسیاری از رسانه‌ها به آن پرداختند. این مورد با شایعه‌های زیادی همراه بود که بسیاری از آنها می‌توانست منجر به دشواری بیشتر کار برای سیاست خارجی ایران شود. با‌این‌حال، الناز رکابی نه‌تنها در چنین شرایطی به کشور دیگری درخواست پناهندگی نداد، بلکه به ایران برگشت و به دیدار وزیر ورزش، عالی‌ترین شخص ورزشی ایران رفت. این موضوعات ولی برای سید‌احمد علم‌الهدی گران تمام شد؛ به‌طوری‌که او را وادار کرد در خطبه‌های نماز جمعه که عمدتا باید به موارد مهم پرداخته شود، درباره الناز رکابی صحبت کند. او علاوه بر آنکه الناز رکابی را فردی توصیف کرد که فریب خورده و آبروی نظام را برده از وزیر ورزش هم انتقاد کرد که چرا با چنین ورزشکاری که به زعم علم‌الهدی همچنان حجابش ایراد داشته، دیدار کرد. عضو مجلس خبرگان رهبری در بخشی از حرف‌هایش گفت: «‌اخیرا شاهد بودیم یک دختر فریب‎‌خورده که در اجرای مراسم سنگ‌نوردی روسری برداشت و در پیش چشم همه مردم دنیا آبروی نظام را برد، به کشور بازگشته و با آقای وزیر ورزش و جوانان دیدار کرده است. در‌این‌باره اساسا فرض کنیم که ملاحظات سیاسی درست باشد و بهتر باشد این خانم طرد نشود و به نظام برگردد، اما نکته اینجاست که چرا وزیر ورزش با این خانم ملاقات کرد، درحالی‌که او باز هم بدون حجاب بود و تنها به پوشیدن یک کلاه اکتفا کرد؟ بانوان ورزشکار بسیاری در مسابقات هم‌زمان و در رشته‌های مختلف مدال آوردند، چرا وزیر ورزش با این قهرمانان دیدار نکرد؟ شما وزیر کدام دولت هستید؟ دولتی که متدینین به آن رأی دادند و رئیس آن نایب‌رئیس دوم مجمع فقهای مجلس خبرگان رهبری است. این عکس‌انداختن‌ها نشانه بی‌محلی به بانوان محجبه قهرمانی است که سوغات حضور آنان در مسابقات بین‌المللی، فرهنگ عفاف و حجاب بوده است».

فارغ از اینکه اظهارنظرهای سید‌احمد علم‌الهدی نظر شخصی‌ او باشد یا بیان‌کننده نظر دولتی که به تعبیر ایشان دولت متدینین است، انتقادهای تند او به وزیر همین دولت محل سؤال است. آیا علم‌الهدی با بیان چنین جملاتی قصد دارد زمینه تغییرات در کابینه را فراهم کند؟ بسیاری با توجه به اعمال نفوذ و اعمال دیدگاه‌های او در دولت، به‌خوبی از تأثیرحرف‌های علم‌الهدی بر دولت آگاه هستند، ولی دمیدن در این فضای دوقطبی، تقسیم ورزشکاران زن ایرانی به محجبه و غیرمحجبه و اشاره به تبعیض در این زمینه، آن‌هم در این برهه کنونی، تصمیمی بجاست؟ اتفاقا اگر یکی از کارهای وزیر ورزش در این مدت به‌درستی انجام شده باشد، همین دیدار با الناز رکابی و نشستن پای صحبت‌های او است. حمید سجادی به‌عنوان وزیر ورزش، یکی از ورزشکاران قدیمی است که می‌تواند مشکلات ورزشکاران را درک کند. او در چنین برهه‌ای به جای آنکه نگران پوشش الناز رکابی باشد (پوششی که با اشاره درست وزیر ورزش بدون مشکل بوده است)، ترجیح داده میزبان رکابی و گوش شنوایی برای او و صحبت‌هایش باشد. آیا چنین اقدامی باید مورد انتقاد امام‌جمعه یک شهر قرار بگیرد؟

البته حمید سجادی روز گذشته سعی کرد به انتقادهای علم‌الهدی نسبت به این ماجرا واکنش درخوری داشته باشد. او ابتدا در واکنش به این پرسش که چرا بعد از بازگشت الناز رکابی بلافاصله با او دیدار داشتید اما با قهرمانان دوومیدانی و وزنه‌برداری چند روز بعد دیدار کردید، گفت: «علت خاصی نداشت‌. برنامه‌ریزی می‌کنیم که همه ورزشکاران را ببینیم. قهرمانان زن و مرد برای ما هیچ فرقی نمی‌کنند و همه فرزندان ایران هستند». وزیر ورزش در ادامه به داستان مهمی اشاره کرد و از این گفت که توماس باخ، رئیس کمیته بین‌المللی المپیک، درباره اتفاقات اخیر با الناز رکابی صحبت کرده و نگران وضعیت او شده بود. «خانم رکابی خودش درخواست ملاقات کرد. به من پیغام دادند که ایشان می‌خواهد با وزیر ورزش دیدار کند و بعد به زنجان برود. ما هم برنامه‌ریزی کردیم تا شنونده صحبت‌های ایشان باشیم که همین اتفاق هم افتاد و درخواست‌هایشان را مطرح کردند. قبل از اینکه خانم رکابی به وزارت ورزش بیایند با آقای باخ صحبت کردند. این برای اولین بار است که باخ با یک ورزشکار ایرانی صحبت کرده است. سؤالاتی را درباره وضعیتشان از او پرسیده بودند. باخ فکر کرده بود اتفاقات ناگواری برای خانم رکابی رخ داده است، اما آنهایی که این اطلاعات را به باخ داده بودند فراموش کرده بودند الناز رکابی فرزند ایران است و همه حمایت‌ها از وی صورت خواهد گرفت». حمید سجادی درباره محور صحبت‌هایش با الناز رکابی نیز گفت: «‌ایشان از من چندین خواسته داشتند. خانم رکابی حدود ۲۰ سال است در سنگ‌نوردی کار می‌کنند. به من گفت دوست داشتم شما را ببینم و درباره بیمه و داشتن شغل صحبت کنم. ایشان گفتند دوست دارد در کشور خودمان یک باشگاه داشته باشد و خواستند که ما کمک کنیم یک باشگاه داشته باشند و به آموزش جوانان بپردازند». در نهایت هم فرصت پاسخ‌دادن به انتقاداتی شد که به خاطر حجاب الناز رکابی در دیدار با خودش صورت گرفته بود. او گفت: «ایشان زمانی که آمدند لباس ورزشی و اسپورت پوشیده بودند و یک کلاه ورزشی بر سر داشتند و یک کلاه دیگر هم روی آن بود که یک تار مویشان هم بیرون نبود. حالا در تصاویر طوری دیده می‌شود که انگار حجاب را رعایت نکرده‌اند، در‌حالی‌که یک تار موی ایشان هم پیدا نبود. برخی عزیزان انتقاداتی را مطرح کرده بودند که درست نبود. اینکه چرا لباس رسمی نپوشیده‌اند شاید به این خاطر بود که عازم سفر بودند و با لباس ورزشی آمدند که هیچ مشکلی هم نداشت».