امیدهای والیبال قد می‌کشند؟

شهروند: قهرمانی تیم نوجوانان والیبال ایران در رقابت‌های جهانی که بعد از ١٠‌سال رقم خورد، خوشحالی مسئولان را به همراه داشت. سرپرست فدراسیون والیبال در مراسم استقبال از اعضای این تیم از ظهور یک نسل جدید در والیبال سخن گفت و اعلام کرد؛ با این وضع نگرانی بابت جایگزینی بازیکنان برای المپیک ٢٠٢٠ وجود نخواهد داشت. با این حال، بعد از قهرمانی در جهان مثل سال‌های اخیر بحث‌های پیرامونی صغر سنی بازیکنان این تیم به وجود آمده است.

تاریخچه صغرسنی

نخستین دوره مسابقات والیبال قهرمانی نوجوانان پسر جهان در ‌سال ١٩٨٩ برگزار شد و ایران موفق به کسب عنوان چهارم این رقابت‌ها شد. در همان اولین دوره نیز ایران توانست ستاره‌هایی را به جهان والیبال در رده سنی نوجوانان معرفی کند که البته به نظر می‌رسید برخی از آنها سن بالاتری از رده نوجوانان دارند. حتی بعد از همکلام‌شدن با قدیمی‌های رشته والیبال می‌شنویم که برخی بازیکنان تیم نوجوانان در‌ سال ١٩٨٩ قبلا سابقه بازی در تیم بزرگسالان را داشتند! این مسأله البته در آن‌ سال به دلیل فعال‌نبودن رسانه‌ها به شکل فعلی خیلی سروصدا ایجاد نکرد اما در یک‌دهه اخیر بارها توسط افراد مختلف مطرح شده است.

جنجال بعد از قهرمانی ٢٠١٤

بعد از قهرمانی تیم‌های نوجوانان و جوانان ایران در آسیا در‌ سال ٢٠١٤ برخی از مربیان و کارشناسان ادعا کردند؛ در این تیم‌ها نفراتی حضور داشتند که با شناسنامه برادر خود بازی می‌کنند. این مسأله که تقریبا ٣‌سال قبل مطرح شد، واکنش فدراسیون والیبال را در پی داشت که از منتقدان درخواست کرد هر مدرکی دارند، به فدراسیون ارایه کنند. به هرحال بعد از مدتی بار دیگر این پرونده بدون این‌که به نتیجه مشخصی برسد، بسته شد.

نسل طلایی برای یک‌دهه قبل

بازیکنانی که در چند ‌سال اخیر در تیم‌ملی والیبال بزرگسالان توانستند افتخارات تاریخی را برای والیبال ایران رقم بزنند، اکثرا همان نفراتی هستند که در ‌سال ٢٠٠٧ با تیم نوجوانان قهرمانی در جهان را تجربه کردند. حالا که سن بازیکنانی چون موسوی، ‌معروف و... بالا رفته، این نگرانی به وجود آمده که پشتوانه والیبال از استعدادهای ناب خالی شده و بعد از کناررفتن نسل طلایی والیبال دچار افت خواهد شد. برخی این موضوع را به همان ماجرای صغرسنی ربط می‌دهند که باعث عقب‌افتادگی بخش پایه والیبال در یک‌دهه اخیر شده است.

صغرسنی در تیم قهرمان جهان؟

تیم والیبال زیر ١٩‌سال ایران در شرایطی دومین قهرمانی تاریخ خود را در رقابت‌های جهانی ٢٠١٧ در بحرین جشن گرفت که چند ماه در رقابت‌های قهرمانی آسیا رتبه‌ای بهتر از چهارمی به دست نیاورده بود. البته نباید از حق بگذریم که فقط ٢ بازیکن این تیم نسبت به رقابت‌های قهرمانی آسیا تغییر کرده بودند و بدون ‌شک کار و تلاش بیشتر کادرفنی و بازیکنان باعث ثبت قهرمانی در جهان شده است. با این حال، در روزهای گذشته برخی از رسانه‌ها به احتمال وجود بازیکنان صغرسنی در این تیم پرداختند.

مظفری: مطمئنا صغر سنی در والیبال وجود دارد

ایرج مظفری، سرمربی سابق تیم والیبال نوجوانان ایران که قبلا نیز بحث‌هایی را درباره صغرسنی بازیکنان والیبال در بخش پایه مطرح کرده بود، دراین‌باره به «شهروند» می‌گوید: «زمانی که من سرمربی تیم نوجوانان بودم، خیلی از بازیکنان چنین اقداماتی را انجام می‌دادند. شاید جلوی خیلی از آنها را گرفتیم و چنین بازیکنانی را کنار گذاشتیم. خود داورزنی هم در جریان موضوع قرار داشت. من نمی‌خواهم بی‌دلیل حرفی را بزنم. به‌ هرحال، شما نگاه کنید تیمی که در آسیا چهارم شده، چند ماه بعد قهرمان جهان می‌شود. این کار بزرگی است که وکیلی و دستیارانش انجام دادند و نباید زحمات آنها را زیر سوال برد. با این حال، من می‌دانم هنوز بازیکنانی هستند به جای این‌که در سن رشد به دنبال یادگیری والیبال باشند، به مسائل دیگری فکر می‌کنند. این افراد وقتی دیرهنگام می‌خواهند به تیم‌های پایه والیبال برسند، مجبور می‌شوند سن خود را کم کنند. من مطمئنا این را تأیید می‌کنم که چنین مسأله‌ای در والیبال ایران هست.»

وی در ادامه خاطرنشان می‌کند: «من به تیمی که قهرمان جهان شده، کاری ندارم. خود من هم سرمربی تیم نوجوانان بودم و نباید این ذهنیت به وجود بیاید که شاید من از روی حسادت چنین صحبت‌هایی را مطرح می‌کنم. هدف من این است ما بتوانیم بازیکنانی را پرورش دهیم که برای آینده والیبال خود داشته باشیم. وقتی شما در رده‌های پایه والیبال می‌توانید اصولی کار کنید، بحث بازیکن‌سالاری را از تیم‌ملی بزرگسالان حذف می‌کنید چون نفرات جایگزین زیادی وجود دارند.»

واکنش سرمربی تیم نوجوانان

محمد وکیلی که چند سالی است هدایت تیم نوجوانان را برعهده دارد، در واکنش به شائبه‌های مطرح درباره سن بازیکنان این تیم به «شهروند» می‌گوید: «تمام مدارک تحصیلی بازیکنان این تیم از اول ابتدایی وجود دارد. حتی یک مورد هم نیست که شناسنامه‌اش عوض شده باشد یا توضیح داشته باشد. هروقت قهرمان می‌شویم، چنین بحث‌هایی را به وجود می‌آورند. ما نوجوان‌ترین بازیکن این مسابقات را داشتیم و نیازی به این کارها نداریم. دنیا به ما افتخار می‌کند و درست نیست چنین افرادی که تعداد به انگشتان ٢ دست هم نمی‌رسد، حرف از صغرسنی بزنند. اگر کسی مدرکی دارد که می‌تواند ثابت کند بازیکنان تیم ما صغرسنی هستند، شخصا تمام مدال‌هایی که به بازیکنان داده شده را جمع می‌کنم و خودم گردنش می‌اندازم اما اگر این حرف‌ها ثابت نشد، کسانی که چنین حرف‌هایی می‌زنند، یک معذرت‌خواهی به مردم بدهکار هستند.»

لازمه نظارت جدی فدراسیون

به ‌نظر می‌رسد با توجه به اوضاع به‌وجود آمده در والیبال، فدراسیون باید نظارت جدی‌تری در حوزه پایه داشته باشد. این‌که برخی بازیکنان با سن بالاتر بتوانند در رده‌های نوجوانان و جوانان باعث موفقیت و قهرمانی تیم ایران شوند، شاید در یک مقطع برای علاقه‌مندان به این رشته خوشحال‌کننده باشد اما همگان به خوبی می‌دانند تمام تیم‌های پایه برای رشد تیم بزرگسالان تلاش می‌کنند. بهتر است برای این‌که والیبال ایران سرمایه‌هایی برای جایگزینی بازیکنان بزرگ فعلی داشته باشد، نظارت جدی‌تری در ماجرای صغرسنی کند و به فکر آینده این رشته باشد.