کندی اینترنت بعد از ۹ شب، عمدی است؟

روزنامه همشهری: کندی و اختلال در اینترنت کیفیت کشور مسئله امروز و دیروز نیست. مدتهاست که کاربران و کسب‌وکارها با این مسئله دست و پنجه نرم می‌کنند. در هفته‌های اخیر اما ماجرا به اختلال شدید اینترنت در ساعت۲۱ به بعد مربوط بود که به‌تدریج باعث گسترش اعتراض کاربران شد.

به‌تازگی اما سرانجام پس از مدتی نه چندان کوتاه از شکایات کاربران در فضای مجازی در مورد کند شدن سرعت اینترنت در ساعات پس از ۹شب، یک مقام مسئول در این مورد اظهارنظر کرده است. به‌تازگی یکی از کاربران توییتر تصویری از پاسخ شرکت مخابرات ایران را که از طریق سامانه195 دریافت کرده بود، مبنی بر «اعمال پالسی و سیاست محدودکننده از سمت شرکت زیرساخت» منتشر کرد. این مسئله شایعه عمدی بودن اختلال اینترنت را در شبکه‌های اجتماعی مطرح کرد اما اکنون بار دیگر گفته شده که قطعی کابل عامل این مشکل بوده است.

چه اتفاقی رخ داده؟

پیمان قره‌داغی، مدیرکل دفتر حفاظت از حقوق مصرف‌کننده رگولاتوری، طی گفت‌وگویی با تأیید نامناسب بودن کیفیت اینترنت در ساعات اوج مصرف می‌گوید: «از چند هفته قبل، مسیر ارتباطات بین‌الملل زیرساخت از طریق قطر، با قطعی همراه بوده و ۸۵۰گیگابیت از ظرفیت اینترنت زیرساخت از دست رفته است».

او براساس گزارش شرکت زیرساخت که به سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ارائه شده، می‌گوید: «قطعی در دریای مدیترانه و حد فاصل مصر و ایتالیا رخ داده و اپراتور بالادست شرکت قطری اعلام کرده تا ۴فروردین به‌دلیل مانور نیروهای ناتو امکان ورود به حریم دریایی نقطه قطع را ندارد». با این حال، پیش‌بینی قره‌داغی حاکی از این است که این قطعی حداقل تا ۱۵فروردین برطرف نخواهد شد.

مدیرکل دفتر حفاظت از حقوق مصرف‌کننده رگولاتوری همچنین با اشاره به اینکه کیفیت پایین اینترنت در استان‌های جنوبی کشور و اصفهان بیشتر از سایر نقاط کشور مشاهده می‌شود، می‌گوید: «این قطعی معادل ۲۰درصد کل ارتباطات بین‌الملل کشور را شامل می‌شود». که رقم بالایی محسوب می‌شود.

تکذیب عمدی بودن

پس از آنکه یکی از کاربران توییتر پرسشی را در سامانه۱۹۵ در مورد کیفیت پایین اینترنت مطرح می‌کند، پاسخی به این شرح دریافت می‌کند: «با سلام، مشکل کلی محدودیت پهنای باند در تمامی مناطق مخابراتی کشور در ساعات پرترافیک (ساعت ۲۱ الی یک بامداد) به‌دلیل اعمال Policy از سمت شرکت ارتباطات زیرساخت است.»

قره‌داغی در واکنش به پاسخ سامانه195 این موضوع را رد می‌کند و اعمال هرگونه محدودیت عمدی از سوی شرکت ارتباطات زیرساخت را تکذیب می‌کند.

او با اشاره به اینکه کمبود پهنای باند در ساعات اوج مصرف، از سوی کاربران محسوس است، در توضیح پاسخ سامانه195 به امانتداری این سامانه در انعکاس کامل پاسخ اپراتور اشاره می‌کند و می‌گوید که «پاسخ منتشر شده، ادعای مرکز پشتیبانی مخابرات ایران است که اعلام اشکال در آن به‌درستی ذکر شده، اما دلیل آن فاقد استناد و [در نتیجه] نادرست است.»

مدیرکل دفتر حفاظت از حقوق مصرف‌کننده رگولاتوری همچنین به این موضوع اشاره می‌کند که بخش اعظمی از شکایات مشتریان مخابرات ایران، ارتباطی به زیرساخت ندارد و مربوط به کیفیت نامناسب خدمات مخابرات ایران در نقاط دسترسی و همچنین نحوه پاسخگویی است.

مسئله مهم دیگر این است که چرا پهنای باند ورودی اینترنت به کشور بیشتر نمی‌شود تا قطعی در یکی از مسیرها باعث دردسر و مشکل برای میلیون‌ها کاربر داخلی نشود.

اطلاع‌رسانی مشکلات اینترنت؛ تعطیل!

با توجه به تأیید قره‌داغی مبنی بر نامناسب بودن کیفیت اینترنت در ساعات اوج مصرف طی چند هفته اخیر، پرسشی که بی‌پاسخ می‌ماند این است که چرا طی این مدت، درباره این موضوع اطلاع‌رسانی نشده است. آیا نهادی که عنوان «حفاظت از حقوق مصرف‌کننده رگولاتوری» را برخود نهاده، موظف نیست به کسانی که بابت خدمات دریافتی، هزینه می‌کنند، توضیح دهد که علت کاهش کیفیت اینترنت در یک بازه زمانی نه چندان کوتاه چیست؟

موضوع نبود‌اطلاع‌رسانی‌ها هم با واکنش یکی دیگر از کاربران روبه‌رو شده و می‌گوید: «در بعضی از کشورها رگولاتور الزاماتی برای اپراتورهای کابل‌های دریایی (به خاطر حساسیت استراتژیک این خطوط) درخصوص زمانبندی گزارش قطعی یا اختلال دارد و جزو قوانین بسیار سختگیرانه است.»

همچنین این سؤال مطرح می‌شود که وقتی چنین اتفاقی بارها تکرار شده است، شرکت ارتباطات زیرساخت چه تدابیر جایگزینی برای رفع مشکل اندیشیده است؟

مدیرکل دفتر حفاظت از حقوق مصرف‌کننده رگولاتوری در پاسخ به پرسش اخیر می‌گوید که زیرساخت باید مجموعه تمهیداتی را برای رزرو پهنای باند در شرایط قطع پیش‌بینی کند و اقدامات لازم را انجام دهد.

این در حالی است که به‌گفته قره‌داغی، شرکت ارتباطات زیرساخت به سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اعلام کرده که روال اخذ مجوز از سوی مرکز ملی فضای مجازی برای افزایش ظرفیت بین‌الملل به طول انجامیده و آن مرکز هم اخیرا برای ۴۰۰گیگابیت ظرفیت ذخیره مجوز صادر کرده که تا ۴۸ساعت آینده به‌طور کامل وارد مدار خواهد شد.

با توضیح قره‌داغی پرسش دیگری که مطرح می‌شود این است که چرا مجوز برای افزایش پهنای باند به‌ویژه در شرایط کرونا از سوی نهادهای بالادستی داده نمی‌شود و همچنین درصورت اعطای مجوز، چرا فرایند اعطای مجوز به همان کندی سرعت اینترنت است.