۲۱ فروردین - ۱۰ آوریل؛ در تاریخ چه گذشت؟

برترین ها: امروز ۲۱ فروردین برابر با ۱۰ آوریل تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

۳۳۶ - آتش بس نوروز، جنگ را پايان داد


كنستانتين امپراتور روم دهم اپريل سال336 ميلادي به بهانه شركت در مراسم سي امين سال حكومت خود، آتش بس دو هفته اي با ارتش ايران را كه 22 روز طول كشيده بود به صورت نامحدود تمديد كرد و بعدا از ادامه جنگ چشم پوشيد. جنگ دو امپراتوري سال بعد از سر گرفته شد، 26 سال متناوبا طول كشيد و بدون اخذ نتيجه پايان يافت.

آتش بس 19 مارس به مناسبت فرارسيدن نوروز ايرانيان آغاز شده بود. فرماندهي ارتش ايران يك روز مانده به نوروز به احترام ايام عيد ملي، دو هفته آتش بس داده بود و كنستانتين كه واحدهايش به دليل تلفات سنگين نياز به تجديد سازمان داشتند با اين آتش بس موافقت كرده بود كه پس از آن، تا كنستانتين زنده بود محاربه تجديد نشد. كنستانتين 22 ماه مي 337 در قسطنطنيه در گذشت و جنگهاي شاپور دوم (ذوالاكتاف) با كنستانتين دوم جانشين او از همين سال آغاز شد.

دو ابر قدرت وقت تا سال 336 كوشش داشتند كه پيمان صلح منعقده در سال 297 (ميان نرسي شاه ايران و ديوكلسين (ديوكلتيان) امپراتور روم) رعايت شود و در آن مدت جز دو سه برخورد محدود ازجمله زد و خورد هاي سال 326 جنگ چشمگيري صورت نگرفته بود.

1654 - ملكه روشنفكر سوئد و تصميم او به كناره گيري از پادشاهي


دهم آوريل 1654 كريستينا ملكه روشنفكر و دانشمند سوئد به ملت اين كشور اعلام كرد كه تصميم به كناره گيري گرفته و به سياستمداران سوئد دو ماه مهلت داد كه پادشاه ديگري براي كشور بيابند و تاكيد كرد كه 16 ژوئن از كاخ سلطنتي اثاثه كشي خواهد كرد .

وي كه برجاي پدرش آدولفوس نشسته بود هنوز 25 ساله نشده بود كه تصميم به كناره گيري گرفت. آدولفوس داراي فرزند ذكور نبود . سوئد از دير زمان توسط نخست وزير اداره مي شد و پادشاه نقش عمده نداشت.

كريستينا كه پس از او «چارلز گوستاو» پسر عمويش را برجايش نشانيدند داراي تحصيلات عالي و بانويي روشنفكر بود كه بيشتر وقت خود را صرف بحثهاي علمي و فلسفي مي كرد و « دكارت » فيلسوف بلند آوازه فرانسوي و نويسنده تعريف

« جامعه » در جلسات بحث كه وي حضور داشت شركت مي كرد. كريستينا بزرگترين حامي و مشوق « دكارت » بود.

كريستينا در طول سلطنت خود نخست همه املاك موروثي خاندان سلطنت را به دولت واگذار كرد و سپس از دولت خواست كه آنها به مردم بفروشد. وي بيش از پيش اختيارات پادشاه را محدود كرد و كارها را به نخست وزير سپرد.

كريستينا در استعفا نامه اش نوشت كه ذات او با اين همه تشريفات غير لازم سازگار نيست و او نشستن در كتابخانه و خواندن كتاب و گفتگوي با دانشمندان را ترجيح مي دهد.

1965 - تير اندازي به سوي شاه در كاخ مرمر

21 فروردين 1344 (دهم اپریل 1965) در كاخ مرمر، سرباز وظيفه رضا شمس آبادي به سوي شاه كه پس از پياده شدن از اتومبيل، رهسپار دفتر كار خود بود آتش گشود. گلوله ها به شاه اصابت نكرد ولي ضمن آن، دو درجه دار گارد و رضا كشته شدند.


در پي اين تيراندازي، عده اي ازجمله چند فارغ التحصيل چپگراي دانشگاههاي خارج كه به وطن بازگشته بودند دستگير و بعدا محاكمه و محكوم به تحمل مجازات شدند. پرویز نیکخواه یکی از این محکومان بود که بعدا ابراز پشیمانی کرد و مشاور مدیر عامل وقت سازمان رادیو تلویزیون ایران شد.

پس از پيروزي انقلاب سال ۱۳۵۷، از شمس آبادي به صورت يك قهرمان تجليل و براي نخستين بار عكس او در روزنامه هاي تهران به چاپ رسيد.


1919 - روزي كه زاپاتا انقلابي بزرك به قتل رسيد

اميليانو زاپاتا انقلابي معروف مكزيك دهم اپريل 1919 در آستانه 40 سالگي در دامي كه براي قتل او طراحي كرده بودند افتاد و كشته شد. زاپاتا برضد ديكتاتوري «دياز» رئيس جمهور مكزيك، فساد اداري و قضايي، فئواليسم و بي حق كردن هموطنانش بپاخاست و براي رسيدن به هدف سالها مبارزه مسلحانه كرد. زاپاتا مي گفت: اگر به فساد و ظلم مهلت داده شود، به صورت عادت در خواهد آمد و همانند موريانه، وطن را از درون نابود خواهد كرد. ظلم و ستم چيزي جز سلب حق ديگران و بي اعتنايي به انسانيت نيست. آموزش ايستادگي و دفاع از حق، بزرگترين تكليف يك انسان است. به مردم بايد آموخت كه از حق طبيعي خود دفاع كنند. كشاورز، كارگر و سرخپوست (بومي) چه گناهي كرده اند كه نبايد زمين، سواد، وسيله توليد و استفاده از استعداد خود نداشته باشند و زندگي كنند تا عمله عده اي انگشت شمار باشند كه چيزي بيشتر از آنها ندارند (بهتر نيستند). پولدارشدن از جيب ديگران با توسل به تقلب بزرگترين گناه است و ....


اميليانو عضو انتخابي انجمن يك روستا بود. وي هنگامي كه ديد دولت به پيشنهادهاي انجمن اعتنا نمي كند دست به مبارزه مسلحانه زد و اعلام داشت كه مبارزه مسلحانه با دولتي كه به واقعيات و حقوق اتباع توجه ندارد امري مشروع و منطقي است. با اين فلسفه، در اندك زمان بسياري از كشاورزان و بوميان مكزيك از پيروان او شدند و دولت را وادار به غير قانوني كردن فروش اراضي كشاورزي به بيگانگان، استرداد اراضي مصادره شده، تعديل بهره مالكانه، داير كردن آموزشگاه رايگان براي بي سوادان، درمان عمومي و بازنشستگي براي روستا نشينان كردند و ....

راديكال شدن روز افزون زاپاتا و ترس از فراگير شدن افكار او و وقوع انقلاب هايي در قاره آمريكا نظير آنچه را كه در سالهاي پس از 1900 (عصيان هاي 1905 و 1906) در روسيه روي داده بود باعث شد كه نقشه توطئه قتل او طرح شود. طبق اين نقشه، يكي از افسران ارشد ارتش مكزيك ابراز تمايل كرده بود كه به زاپاتا به پيوندد. سپس زاپاتا را دعوت كردند كه با اين فرد مذاكره كند و از شرايط او آگاه شود كه هنگام نزديك شدن زاپاتا به محل مذاكره، او را به گلوله بستند و چنين مرد بزرگي را كه جان بركف نهاده بود تا از رنج زحمتكشان و ستمديدگان بكاهد كشتند.

1916 - قتل مرموز دو افسر ژاندارم و افزایش بدگمانی ‌ نسبت به انگلیسی‌ها ‌

21‌فروردین 1295 (10‌آوریل‌1916) دو افسر ژاندارم- یک سرگرد و یک ستوان- در شیراز به طرز مرموزی کشته شدند. چون ژاندارمری تنها نیروی مسلح ایران در برابر «اس.پی.آر.» انگلستان بود، در قتل این دو افسر، انگلیسی‌ها مورد سوء ظن قرار گرفتند و شیرازی‌ها تا زمان لغو موافقتنامه اوت‌1907 سن‌پترزبورگ مبنی بر تقسیم ایران، کینه انگلیسی‌ها را از دل بیرون نکردند و بارها با آنان مسلحانه برخورد داشتند و تلفات وارد ساختند. انگلیسی‌ها هیچگاه در فارس آرامش نداشتند. لنین بود که موافقتنامه سن پترزبورگ را لغو کرد.

1351 - زلزله شدیدی در فارس روی داد و به بخش قیر و کازرین به شدت آسیب رساند. 45 دهکده با خاک یکسان شد و بیش از 5 هزار نفر کشته داد


۱۳۵۸ - تأسيس بنياد مسكن انقلاب اسلامي به فرمان امام خميني (ره)

قبل از پيروزي انقلاب، با تبعيض‏هاي فراواني كه در جامعه وجود داشت قشر عظيمي از مستضعفان از داشتن خانه محروم بودند. با پيروزي انقلاب اسلامي، حضرت امام خميني (ره)، در جهت احقاق حقوق محرومان، طي حكمي، اولين نهاد سازندگي براي رفع مشكل مسكن را تأسيس كردند. امام در اين فرمان، حساب ۱۰۰ را در تمامي شعب بانك ملي افتتاح فرمودند و پايه و اساس بنياد مسكن انقلاب اسلامي را بنا نهادند. حضرت امام در پيام خود فرمودند: "هيچ كس در هيچ گوشه مملكت نبايد از داشتن خانه محروم باشد. بر دولت اسلامي است كه براي اين مسأله مهم چاره‏اي بيانديشد و بر همه مردم است كه در اين مورد همكاري كنند". بنياد مسكن انقلاب اسلامي، بنا به اقتضاي زمان، در اول انقلاب شروع به توزيع زمين در بين محرومان كرد. بعد از شهريور سال ۱۳۷۲ و تشكيل شوراي عالي اداري، كار اصلي بنياد كه در آغاز در شهرها تمركز يافته بود به روستاها منتقل شد و كار بازسازي مناطق آسيب ديده از حوادث به اين بنياد محول گرديد.


۱۳۶۷ - بمباران شيميايي مريوان توسط قواي بعثي عراق در جريان جنگ تحميلي

در ادامه جنايت‏هاي وحشيانه رژيم بعث، در چنين روزي در اثر بمباران شيميايي مريوان در غرب ايران و نيز منطقه فاو توسط رژيم عراق، تعداد زيادي از مردم غيرنظامي و نظامي، شهيد و مجروح شدند. رژيم عراق در آخرين سال تجاوز خود به خاك ايران، استفاده از سلاح‏هاي شيميايي را به شدت افزايش داد و صدها تن از نظاميان و غيرنظاميان ايراني را شهيد و هزاران تن را مجروح نمود. با اين حال نه تنها مجامع بين‏المللي و كشورهاي غربي در قبال اين گونه اقدامات غيرانساني رژيم عراق سكوت كردند، بلكه برخي از دولت‏هاي غربي نيز براي تهيه سلاح‏هاي شيميايي، به رژيم خونخوار عراق كمك‏هاي قابل توجهي نمودند. در اواخر سال ۱۳۸۱، كشورهاي غربي كه خود تأمين‏كننده مواد تشكيل‏دهنده سلاح‏هاي شيميايي رژيم بعثي بودند، به بهانه توليد سلاح‏هاي كشتار جمعي توسط عراق، به اين كشور حمله كرده و در فروردين ۱۳۸۲ حكومت آن را ساقط كردند.


۱۳۷۸ - شهادت امير سپهبد علي صيادشيرازي جانشين ستاد كل نيروهاي مسلح

اميرسپهبد علي صياد شيرازي در سال ۱۳۲۳ش در شهرستان درگز در استان خراسان به دنيا آمد و پس از تحصيلات دبيرستان، وارد دانشگاه افسري شد. وي در سال ۱۳۴۶ موفق به اخذ درجه كارشناسي از دانشگاه افسري گرديد و پس از طي دوره تخصصي توپخانه، به عنوان استاد در مركز آموزش توپخانه اصفهان مشغول به تدريس شد. او از مخالفان رژيم شاه بود تا جايي كه توسط عوامل آن رژيم دستگير و زنداني شد و در آستانه پيروزي انقلاب، در بهمن ۵۷ آزاد گرديد. وي از اين زمان، خود را در اختيار انقلاب اسلامي قرار داد و در صحنه‏هاي سرنوشت‏ساز پيكار با دشمنان انقلاب، شركتي فعالانه داشت، شهيد صياد شيرازي در بحبوحه غائله ضدانقلاب در كردستان در سال ۱۳۵۸، به فرماندهي عمليات شمال غرب كشور برگزيده شد و به همراه شهيد چمران و ديگر رزمندگان اسلام، نقش مهمي در پاكسازي منطقه از لوث عناصر ضد انقلاب ايفا كرد. اين امير ارتش اسلام، پس از خلع بني‏صدر، براي پايان دادن به ناهماهنگي ارتش و سپاه، قرارگاه مشترك عملياتي سپاه و ارتش را راه‏اندازي كرد و به عنوان فرمانده ارتش در همانجا مشغول فعاليت گرديد. ايشان در ۹ مهر ۱۳۶۰ به پيشنهاد شوراي عالي دفاع و با حكم حضرت امام خميني(ره)، به فرماندهي نيروي زميني ارتش منصوب شد كه در سلسله عمليات پيروزمند ثامن‏الائمه، طريق القدس، فتح المبين، بيت‏المقدس، رمضان، مسلم بن عقيل، مطلع الفجر، محرم، والفجر ۳ ۲ ۱، خيبر و بدر فرماندهي نيروهاي ارتش را بر عهده داشت. شهيد صياد شيرازي نقش حساسي در آزادسازي خرمشهر ايفا نمود و حضور او در هشت سال دفاع مقدس، پيروزي‏هاي متعددي را براي كشور اسلامي به همراه داشت. وي در تيرماه ۱۳۶۵ به فرمان امام به عضويت شوراي عالي دفاع منصوب شد و در ارديبهشت ۱۳۶۶، به درجه سرتيپي ارتقاء يافت. امير شجاع اسلام، در سال ۱۳۶۸ به سمت معاونت بازرسي ستاد ارتش، در شهريور ۱۳۷۲ به سمت جانشين رييس ستاد كل ارتش و در فروردين ۱۳۷۸، از طرف مقام معظم رهبري به درجه سرلشكري نائل آمد كه اين درجه با افتخار شهادت به سپهبدي ارتقاء يافت. سرانجام امير سپهبد صياد شيرازي، جانشين ستاد كل نيروهاي مسلح در بامداد بيست و يكم فروردين ۱۳۷۸ به دست عوامل گروهك منافقين در تهران به شهادت رسيد و در تشييعي باشكوه، با حضور رهبر معظم انقلاب اسلامي و انبوه مردم در بهشت‏زهرا به خاك سپرده شد.


۱۹۹۳ - قتل رهبر حزب كمونيست جمهوري آفريقاي جنوبي

در اين روز در اپريل سال ۱۹۹۳ «كريس هاني» رهبر وقت حزب كمونيست فدراسيون آفريقاي جنوبي در ۵۰ سالگي در يوهانسبورگ به دست يك آواره (پناهنده) ضدكمونيست لهستاني كشته شد و قاتل بعدا اعتراف كرد كه افراطيون سفيد پوست اورا براي ارتكاب اين قتل اجير كرده بودند. «هاني» كه بيشتر عمر خودرا در مبارزه و از جمله مبارزه مسلحانه و فرار از اين كشور به آن كشور گذرانده بود پس از فروپاشي شوروي، با گرفتن درس از اشتباهات کرملين، به نوسازي سوسياليسم افريقايي همت گمارد و موفق شد كه اعضاي حزب كمونيست را به جاي ريزش، افزايش دهد و همين امر باعث شد كه دشمنان بين المللي پيدا كند و ....


حزب كمونيست افريقاي جنوبي در چارچوب كنگره ملي آفريقا به رهبري نلسون ماندلا عمل مي كرد.

زادروزها

1314 - نورالدین رضوی سروستانی از استادان آواز و موسیقی اصیل ایرانی
۱۳۱۲ - زادروز مصطفي قريب روزنامه نگار معاصر ايران


1583 - زادروز هوگو گروتيوس قاضي و فيلسوف هلندي
۱۹۱۷ - رابرت برنز وودوارد، شیمیدان آمریکایی و برندهٔ جایزهٔ نوبل در ۱۹۶۵


۱۹۳۲ - عمر شریف، بازیگر مصری

مرگ‌ها

۱۳۴۴ ـ کُشته‌شدن سرباز وظیفه رضا شمس آبادی، در ترور ناموفق محمدرضا پهلوی
۱۹۳۱ - درگذشت جَبران خليل جَبران نويسنده، شاعر و نقاش معروف عرب


1983 - ترور عصام سرطاوي نظريه‏ پرداز فلسطيني توسط رژيم صهيونيستي
۱۳۷۸ ـ شهادت امیر سپهبد علی صیاد شیرازی، فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران


۱۳۸۹ ـ درگذشت کیومرث ملک مطیعی، بازیگر
۲۰۱۰ - لخ کاچینسکی، رئیس جمهور لهستان


*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون