رگ‌خواب استقلالی‌ها در دستان فرهاد

روزنامه فرهیختگان: همواره صحبت‌‌ها و زمزمه‌‌هایی مبنی‌بر تعیین قهرمان فوتبال ایران خارج از مستطیل سبز می‌شنویم. این‌بار می‌‌توان از زاویه‌ای دیگر به ماجرا نگاه کرد و گفت سرنوشت قهرمانی لیگ برتر ایران در فصل جاری بیرون از زمین فوتبال رقم خورد!

وینس لومباردی یکی از بزرگ‌ترین سرمربیان تاریخ ورزش راگبی یک جمله معروف دارد که می‌‌گوید: «برندگان هرگز کنار نمی‌‌کشند و کسانی که کنار می‌کشند، هرگز برنده نخواهند شد.» او با همین نگرش و با تکیه بر قدرت اراده، باور برد را ملکه ذهن شاگردانش می‌‌کرد آنجا که می‌‌گفت: «تفاوت افراد موفق با دیگران به‌خاطر ضعف در قدرت یا دانش نیست، بلکه به دلیل ضعف اراده آنهاست.»

حالا نیز استقلال در لیگ برتر ایران درحالی قهرمان شده که بخش اعظمی از این قهرمانی را می‌توان به رفتار و اظهارات فرهاد مجیدی سرمربی آبی‌ها در بیرون از زمین مرتبط دانست؛ جایی‌که فرهاد مجیدی با صحبت‌هایش در نشست‌های خبری ذهنیت برنده را در تیمش ایجاد کرد تا استقلال بعد از سال‌ها دوباره به قله فوتبال ایران برگردد.

 استراتژی فرهاد؛ حرف نزده را همیشه می‌توان زد

فرهاد مجیدی طی همه سال‌های حضورش در استقلال و محبوبیت بی‌مثالش نزد هواداران استقلال به‌خوبی می‌دانست چه موقع و با چه کسانی صحبت کرده و چه صحبت‌‌هایی را کجا مطرح کند. هرچند در این بین برخی اشتباهات استراتژیک را هم مرتکب شد؛ مثل آن روزی که بدون اینکه اسمی از کسی بیاورد بی‌دلیل به علی خسروی ناظر و کارشناس داوری حمله کرد تا نگرانی‌ها درباره قضاوت داوران در 6 هفته پایانی بین استقلالی‌ها شدت بگیرد اما با این اوصاف او هیچ‌‌وقت در لحظه هر پاسخی را نداد و از سوی دیگر هیچ‌گاه پاسخ افرادی که به‌زعم خودش از او پایین‌‌تر بودند را هم نداد و همیشه یک خط‌فکری را درمورد ضرورت صحبت کردن یا نکردن دنبال کرد: «حرف نزده را همیشه می‌توان زد!»

همین جمله به‌خوبی نشان می‌داد که هوش فرهاد به مستطیل سبز محدود نمی‌‌شود و بیرون از زمین فوتبال هم بعضا رندانه رفتار می‌کند. مجیدی که همیشه به اعجاز در فوتبال معتقد بوده، در فصل جاری بیشتر سعی کرد با نمود این قدرت در صحبت‌هایش ره صدساله را یک‌شبه طی کند و اتفاقا موفق هم شد، این درحالی است که خودش هم بارها تاکید کرده بود که فکر نمی‌کرد شخصیتی که از استقلال انتظار دارد به این سرعت به تیمش برگردد. بنابراین مجیدی همان شخصی است که استقلال را نه در زمین فوتبال که در کنفرانس‌های مطبوعاتی‌ و در ذهن بازیکنانش زودتر قهرمان کرد!

 عمل به وعده بزرگ؛ بازگرداندن شخصیت به استقلال

اولین صحبت جدی فرهاد با خبرنگاران به‌عنوان سرمربی استقلال به هفته آخر لیگ هجدهم برمی‌‌گردد. جایی که مجیدی بعد از شکست دادن سپیدرود صحبت‌‌هایی را مطرح کرد که اگرچه در همان زمان مجال تحقق‌بخشیدن به آن را پیدا نکرد اما سه سال بعد نشان داد گزافه‌گویی نکرده است: «حرفی که می‌‌زنم نمی‌خواهم با اعتبار خودم بازی کنم. آجر به آجر این باشگاه را می‌شناسم چون فرزند این باشگاه هستم. موضوع تلخ این است که شخصیتی که استقلال در دهه‌های گذشته داشته از بین رفته است. خیلی قاطع و محکم به هواداران می‌گویم که این شخصیت را به هواداران و باشگاه برمی‌‌گردانم.»

این اتفاق بعد از 3 سال فرازونشیب سرانجام در پایان فصل جاری محقق شد و با شکسته شدن انواع و اقسام رکوردها، این شخصیت سرانجام به استقلال فصل بیست‌و‌یکم برگشت.

در ادامه حضور فرهاد به‌جای استراماچونی آنقدر کوتاه و پرحاشیه بود که یک نایب‌‌قهرمانی در جام حذفی بعد از شکست رقیب سنتی و کسب عنوان نایب‌قهرمانی لیگ برتر هم دستاورد خاصی به حساب نمی‌‌آمد. اما مجیدی فصل گذشته در مقطع جانشینی فکری با وجود اینکه از سوی مدیریت مانند دوره قبل تحت‌فشار بود، در یکی از تاریخی‌ترین نشست‌های خبری خود به‌واسطه پایگاه هواداری قدرتمندش در یک اظهارنظر شگفت‌‌انگیز خطاب به افرادی که به زعم وی مشغول کارشکنی در تیمش بودند، گفت: «من به اینها نمی‌بازم!»

البته اگرچه مخاطب مجیدی به‌طور مشخص معاون وقت وزارت ورزش بود، اما در فضای هواداری صحبت‌‌های او خطاب به پرسپولیسی‌ها تعبیر شده و اتفاقا از آن به بعد تا امروز استقلال در هیچ دربی دیگری به پرسپولیس هم نباخت.

 سنگ‌تمام برای بازیکنان؛ مقصر ناکامی‌ها منم!

آنچه تا اینجا گفته شد نگاهی بود به صحبت‌های فصول قبل مجیدی و طبیعتا مصداقی برای کنفرانس‌‌های این فصل سرمربی استقلال به حساب نمی‌‌آید اما اگر گمان می‌‌کنید نشست‌‌های این فصل فرهاد حاوی پیام‌‌های خاصی نبوده لازم است آنها را بار دیگر مرور کنید.

در ابتدای فصل و درحالی که سریال تساوی‌های استقلال طولانی شده بود و برخی رسانه‌ها از اولتیماتوم مدیرعامل جدید آبی‌ها صحبت می‌کردند، در یک نشست خبری گفت: «من قبلا هم گفته‌‌ام که در عرصه مربیگری دو کار را انجام نمی‌دهم. اول اینکه نتیجه نگرفتن را گردن داور بیندازم و دوم اینکه نتیجه نگرفتن تیم را به گردن بازیکن بیندازم. من به‌عنوان نفر اول فنی تیم استقلال، تمام اتفاقات و نتایج را برعهده می‌گیرم.»

حالا خودتان را جای بازیکنان استقلال بگذارید. سرمربی تیم‌تان نه بعد از بازی ناکامی را به گردن اشتباهات فردی می‌‌اندازد، نه بازیکنی را از تمرین اخراج می‌‌کند و نه کسی را در رسانه‌ها مازاد اعلام ‌می‌‌کند! با این اوصاف چقدر در ادامه بازی‌‌ها برای سربلندی او تلاش می‌‌کنید؟ البته بعضا از جدال بین سرمربی و کاپیتان استقلال برخی گزارش‌ها منتشر شد اما در ادامه خود مجیدی دست به کار شده و سعی کرد تا به هر طریقی با رفتار و اظهاراتش این مسائل را از دل وریا دربیاورد، هرچند در برخوردهای انضباطی این سرمربی در نوع برخوردش با فرزاد مجیدی و برکناری او از سمت مربیگری استقلال در برخی مقاطع نشان داد که اگر پای مسائل انضباطی درمیان باشد به نزدیک‌ترین نزدیکانش هم رحم نمی‌کند.

 جنگ با اسکوچیچ؛ اینها بهترین‌های لیگ هستند

در ادامه نیز اتفاق‌های دیگری هم در همین نشست‌ها رخ داد. حساب کنید سرمربی تیم صدرنشین لیگ هستید که همه از روند امتیازگیری شگفت‌انگیز تیم‌تان تعریف می‌کنند اما بی‌تفاوت نسبت به این مسائل به جنگ سرمربی تیم ملی می‌‌روید، چون بازیکنان‌تان را بازی نداده است: «مدافعان من بهترین مدافعان ایران هستند و درکل ایران بهتر از اینها پیدا نمی‌‌شود. حالا نظر فنی دارید، من احترام می‌‌گذارم ولی وقتی شما در باشگاه این کار را بکنید، توجیه دارد چون بازیکن به تعداد محدود دارید. ولی وقتی شما ۱۵ تیم لیگ برتری دارید و بازیکن را دعوت می‌کنید، بعد مدافعان به مشکل می‌خورند و شما یک بازیکن از پست دیگر را در دفاع وسط می‌گذارید و بهترین دفاع وسط لیگ را بازی نمی‌دهید، باعث می‌شوید که انگیزه در تیم من کشته شود. بازیکن می‌‌خواهد در جام‌جهانی بازی کند. این بهترین دفاع لیگ است و انگشت او به تمام مدافعان لیگ می‌ارزد. شما اگر کل لیگ را بگردید مثل حسین مرادمند و دانشگر پیدا نمی‌‌کنید.»

همین رفتار در ادامه باعث شد مدافعان استقلال بهترین عملکرد تاریخ لیگ برتر را به ثبت برسانند.

 خط‌ونشان برای خودی‌ها؛ هرکسی خواست برود

حالا یک‌بار دیگر خودتان را به‌جای بازیکنان استقلال بگذارید تا بهتر درک کنید چرا همه آبی‌پوشان می‌‌گویند در زمین جان‌شان را برای فرهاد مجیدی می‌‌دهند! بازیکنانی که با وجود رابطه فوق‌العاده با سرمربی‌‌شان به خوبی می‌‌دانند فرهاد کوچک‌‌ترین اغماضی نسبت به منافع باشگاه و شخصیتی که برای آن متصور شده قائل نمی‌‌شود و همه آنها را از این نکته آگاه کرده که برای بازی کردن در استقلال باید خدا را شکر کنند.

او در نشست خبری یکی از دیدارهای تیمش در ابتدای نیم‌فصل دوم و قبل از بسته‌شدن پنجره نقل‌وانتقالاتی اظهار داشت: «تا روزی که من سرمربی استقلال هستم، شأن باشگاه را حفظ می‌کنم. بازیکن باید از خدایش باشد اینجا بازی کند. چگونه برای باشگاه شرط می‌‌گذارد؟ بدون اینکه فکر کنم، می‌‌گویم که بازیکن می‌تواند برود. شأن باشگاه را در نظر می‌گیرم، بازیکن باید افتخار کند که اینجا بازی می‌‌کند. اول فصل هم گفتم هر بازیکنی که از شرایط ناراحت است، می‌‌تواند جدا شود. انقدر اینجا باشگاه بزرگی هست که با رفتن دو، سه بازیکن اتفاقی رخ ندهد.»

او با این صحبت‌های خودش نه‌‌تنها در ذهن بازیکنان این موضوع را القا کرد که باید به پوشیدن پیراهن آبی افتخار کنند، بلکه در ضمیر ناخودآگاه آنها این نکته را هم نهادینه کرد که نبود دو بازیکن سربازش به همراه آنهایی که ساز رفتن کوک کردند مانند رشید مظاهری و... نباید خللی در مسیر کسب قهرمانی ایجاد کند!

 فشار روانی به رقیب اصلی؛ هر وقت می‌خواهید بازی بگذارید

اما یکی از تاثیرگذارترین کنفرانس‌‌های سرمربی استقلال به قبل از بازی برگشت با گل‌‌گهر برمی‌‌گردد؛ جایی که به طرزی غیرمستقیم هم پرسپولیس، رقیب مستقیم در قهرمانی را وارد یک فشار روانی کرد و نشان داد دیگر به در اختیار قرارگرفتن سرنوشت قهرمانی در دستان تیم خودش باور پیدا کرده و کاری با نتایج آنها ندارد و هم بار دیگر این‌ نهیب را به بازیکنانش زد که تیمش باید قهرمان شود. او در اوج اختلاف مجازی هواداران درباره تقدم و تاخر بازی‌‌های دو تیم در خطاب به مسئولان سازمان لیگ قاطعانه گفت: «به‌عنوان سرمربی استقلال به آقای مهدی می‌‌گویم که در ۱۰ هفته آینده هم می‌توانند بازی ما را زودتر از پرسپولیس بگذارند.» این به اصطلاح با دست بالا صحبت کردن مجیدی حسابی به مذاق هواداران استقلال هم خوش آمد و آنها دیگر در این خصوص اظهارنظری نکرده و واکنشی نشان ندادند؛ موضوعی که تاثیرش را در هفته قبل نشان داد و بازیکنان پرسپولیس با استرس اطلاع از پیروزی استقلال برابر فولاد به مصاف سپاهان رفتند و قهرمانی را درنهایت واگذار کردند!

 استفاده از قدرت جادویی کلمات؛ استارت جانفشانی برای فصل بعد

حالا می‌توان به خوبی متوجه شد که انتخاب جملات مناسب و استراتژی مصاحبه کردن تا چه حد در کسب نتایج یک تیم موثر است. اغراق‌‌آمیز نیست اگر بگوییم فرهاد بهتر از تمام سرمربیان لیگ از قدرت جادویی کلمات آگاه است و به خوبی رگ‌خواب بازیکنان و هواداران تیمش را پیدا کرده است.

راستی، اگر تصور می‌‌کنید فرهاد با قهرمانی استقلال اشباع شده، سخت در اشتباهید؛ این درحالی است که اگر به نشست پنجشنبه او برگردید و ببینید حتی در شرایطی که قهرمانی تیمش هم مسجل شده چگونه به جنگ با یک برنامه تلویزیونی می‌رود و با حمایت از کاپیتان تیمش، استارت جانفشانی بازیکنان برای فصل بعد را هم می‌زند.

 بقیه عوامل قهرمانی؛ از تدارکات تا مدیر

البته همه اینها درحالی هستند که نمی‌توان از بسیاری دیگر از عوامل نیز در این قهرمانی چشم‌پوشی کرد. انتخاب دستیاران مناسب با دانش روز فوتبال برای ارائه تمرینات تاکتیکی مناسب به‌منظور آماده‌سازی تیم، بستن تیمی منسجم با نفراتی در شأن پوشیدن پیراهن استقلال، بهره‌برداری از امکانات لجستیکی و تمرینی حرفه‌ای، حمایت هواداران در مقاطع مختلف به همراه مدیرعاملی که سعی کرد تا در فصل جاری به جای مصاحبه و جاروجنجال در رسانه‌ها بیشتر به وظایف مدیریتی خود برسد و درنهایت تزریق آرامش توسط تیم مدیریتی؛ همه اینها عواملی هستند که باعث شد استقلال در فصل جاری بعد از حدود یک دهه دوباره به بام فوتبال ایران برگردد.