جنگنده‌ مرموزی که قرار است کابوس اف-۴۷ آمریکا باشد

برترین‌ها- آرمان رمضانی: اگر از علاقمندان به اخبار نظامی به خصوص اخبار جنگنده‌ها باشید ممکن نیست منتظر اضافه شدن دو جنگنده فوق پیشرفته و نسل شش یعنی جی-36 و اف-47 به ارتش‌های چین و آمریکا نباشید. در این مقاله با تمرکز بیشتر بر جنگنده چینی، خصوصیات هر دو جنگنده را بررسی کرده‌ایم و در نهایت نگاهی به رقابت هوایی چین و آمریکا و تلاش برای تسلط بر آسمان منطقه هند و اقیانوسیه انداخته‌ایم.

جی-۳۶؛ مرموز و ترسناک

در ژوئن 2025 چین بالاخره تصاویری از جنگنده رادارگریز و پر سر و صدایش یعنی جِی-36(J-36) منتشر کرد، جنگنده‌ای که توسط گروه صنعتی چِنگدو ساخته و از طرف مقامات نظامی چین به عنوان رهبر سری جنگنده‌های نسل شش این کشور  معرفی شده بود. جنگنده‌ای دو موتوره و بدون دم که کارشناسان نظامی وزنش را بین 50 تا 60 تن تخمین می‌زنند. یک مهره مهم در تسلط هوایی چین  بر آسمان منطقه و جهان که به نظر می‌رسد از نظر طول از استاندارد جنگنده‌های چینی دورتر شده و به اندازه بمب‌افکن‌های استراتژیک ارتش آمریکا نزدیک‌تر شده است.

آن‌طور که از تصاویر مشخص است جی-36 از نظر طراحی یک خصوصیت عجیب دیگر هم دارد و آن قرار گرفتن صندلی دو خلبان(یا خلبان و کمک خلبان) در کنار هم است، ظاهرا این ایده برای عملکرد بهتر جنگنده در هدایت ریزپرنده‌های بدون سرنشین، جنگ الکترونیک و  البته درگیری با جنگنده‌های دشمن در فاصله بسیار زیاد(به جای داگفایت‌ها یا درگیری‌های بسیار نزدیک) عملی شده است.  دکترینی که ثابت می‌کند جی-36 قرار نیست فقط یک جنگنده باشد و از نگاه مقامات و فرماندهان چینی این ماشین پرنده فوق پیشرفته درحقیقت یک مرکز فرماندهی و کنترل در آسمان خواهد بود و اولین حلقه یا جزیره از مدل چندحلقه‌ای ارتش چین برای فرماندهی نبردها. 

جی-۳۶؛ نهایت رادارگریزی، نهایت سرعت

وقتی یک کارشناس مسائل نظامی به تصاویر کم‌تعداد جی-36 نگاه می‌کند فورا درمی‌باید اعلب تغییرات ظاهری از شکل بال‌ها تا تغییرات در فرم بدنه در  مسیر کم کردن ردپای راداری این جنگنده و رادارگریزی بیشتر آن اعمال شده است. این تصاویر همچنین آشکار می‌کند این جنگنده توانایی حمل 8 موشک دوربرد هوا به هوای بسیار دقیق را دارد و البته فضای اضافی و کافی برای موشک‌های با برد کم برای درگیری‌های نزدیک هم پیشبینی شده است.

منابع مختلفی نشان می‌دهد جی-36 مجهز به دو توربوفن نسل جدید WS-15 است که هرکدام از آن‌ها می‌توانند در صورت نیاز به شتاب و رسیدن به سرعت مافوق صوت بدون استفاده از افتربرنر(مصرف ناگهانی و زیاد سوخت برای رسیدن به سرعت مافوق صوت) در حدود 1.5 ماخ به سرعت جنگنده اضافه کنند.  تصاویر همچنین نشان می‌دهد که روکش جذب‌کننده امواج رادار، آنتن‌های تعبیه شده روی بدنه و باقی خصوصیات ظاهری این جنگنده همه برای تبدیل جی-36 به یکی از رادارگریزترین جنگنده‌های دنیا طراحی و تعبیه شده است.

جی-۳۶؛ پرنده مادر برای فرماندهی دیگر پرنده‌ها

مجموعه سنسورهای پیشرفته جی-36  با بهره بردن از فرستنده و گیرنده‌های گالیوم نیتریدی  به این جنگنده امکان جستجوی اینفرارد(مادون قرمز) برای یافتن دیگر جنگنده‌های رادارگریز را می‌دهد و  در نهایت سیستم نظارت جامع الکترونیکی این جنگنده این امکان را برای خلبان فراهم می‌کند تا تمام واحدهای راداری دشمن را در محیطی با مساحت قابل توجه شناسایی کند.

کارشناسان نظامی همچنین در تصاویر برآمدگی‌های کوچکی روی بدنه جی-36 مشاهده کردند که احتمالا مربوط به آنتن‌های دیتالینک است، تکنولوژی که برای ایجاد یک شبکه پرسرعت و پرظرفیت امن  طراحی شده تا جی-36 به یک مرکز فرماندهی پرنده تبدیل شود. مرکزی برای هدایت و کنترل انبوه پهپادهای تهاجمی یا شناسایی و یا تبدیل جی-36 به پرنده مادر در برنامه در حال توسعه ارتش چین مشهور به Loyal Wingman. برنامه جسورانه‌ای که طی آن جنگنده‌ای مانند جی-36 قرار است همیشه توسط یک یا چند جنگنده دیگر همراهی شود و ماموریت‌های هوایی با رهبری پرنده مادر انجام شود.

جی-۳۶؛ امید نیروی هوایی چین برای تسلط دوباره بر آسمان

طراحی این جنگنده فوق پیشرفته و نسل شش چین نشان می‌دهد جی-36 هم توانایی نظارت بر منطقه‌ای وسیع را خواهد داشت و هم توانایی درگیری با جنگنده‌های دشمن از فاصله بسیار زیاد و به این ترتیب انتظار می‌رود این جنگنده به سادگی بتواند از درون مرز هوایی چین تحرکات در دریای فیلیپین و بخش مرکزی اقیانوس آرام را زیر نظر بگیرد و در صورت نیاز پرنده‌های آمریکایی در این منطقه را مورد حمله قرار دهد.

کارشناسان نظامی همچنین معتقدند شکل غیرعادی کابین خلبان در این جنگنده(کنار هم بودن صندلی دو خلبان) مدیریت شرایط اضطراری را بسیار راحت‌تر خواهد کرد و در حالی که یک خلبان مشغول مسیریابی و هدایت جنگنده است خلبان دیگر می‌تواند در زمینه‌هایی چون جنگ الکترونیک، مدیریت شبکه‌های ارتباطی و هدایت ریزپرنده‌ها مشغول شود. خصوصیتی که به PLAAF امکان اجرای حملات چندلایه، مدیریت درگیری‌های موشکی دوربرد، یکپارچه‌سازی پرنده‌های تحت فرمان در سرعت مافوق صوت و  البته انجام ماموریت با ریزپرنده‌ها زیر چتر حمایتی جی-36( از نظر پنهان شدن از رادار و امنیت درمقابل حملات الگترونیک) خواهد داد.

اف-۴۷؛ پیشرفته‌تر، ترسناک‌تر و با هزینه بسیار بیشتر

در همین زمان البته نیروی هوایی ارتش آمریکا هم بیکار ننشسته و در حال تسریع فرآیند ساخت جنگنده فوق پیشرفته‌اش یعنی اِف-47 (F-47)است. برنامه فوق محرمانه‌ای که قرار است جنگنده‌ای فوق پیشرفته برای تسلط بی چون و چرای آمریکا بر آسمان به ارتش این کشور اضافه کند، جنگنده‌ای که قرار است به سادگی بین دو حالت پرواز در حالت کروز با مصرف پایین سوخت و  حالت درگیری با نیروی ایجاد شده بسیار زیاد قابل تنظیم باشد.

اف-47 قرار است با سنسورهای بسیار پیشرفته روی بدنه اطلاعات فراوانی از محیط را ضبط کند و همچنین با بهره بردن از هوش مصنوعی به صورت مداوم، فشار کاری خلبان را بسیار کاهش دهد. یکی از خصوصیات فاش‌شده و بسیار جالب اف-47، برنامه مشارکتی درگیری هوایی است که طی آن این جنگنده می‌تواند از انبوهی از پهپادهای پیشرفته برای مسائلی چون افزایش برد سنسورها، فریب جنگنده‌های دشمن با ایجاد هدف‌های تقلبی و بالا بردن دقت حملات  استفاده کند.

جی-۳۶ و اف-۴۷؛ رقابتی جذاب که شاید آینده تسلط بر آسمان‌ها را تعیین کند

اگر به ورود قریب‌الوقوع دو جنگنده نسل شش جی-36 و اف-47 به نیروی هوایی ارتش‌های چین و آمریکا در دید ژئوپلیتیک نگاه کنیم، تلاش دو ارتش قدرتمند دنیا برای تسلط بر آسمان ایندو پسیفیک(هند و اقیانوسیه) را خواهیم دید، تلاش هم‌زمانی که احتمالا باعث بالاتر رفتن میزان تنش در این منطقه خواهد شد.

برای بِیجینگ جنگنده جی-36 تنها یک پیشرفت قابل توجه در تکنولوژی نیست بلکه یک پیام آشکار برای به چالش کشیدن تسلط هوایی آمریکا در منطقه است، چالشی که می‌تواند قدرت هوایی ارتش چین در نگاه دنیا را به سطحی جدید برساند. از نگاه واشنگتن اما موفقیت اف-47 بخشی حیاتی برای رسیدن به تسلط هوایی پیشبینی شده در نقشه راه 2030 و تضمینی است که نیروی هوایی ارتش آمریکا همچنان می‌تواند به هر سیستم دفاعی روی کره زمین به راحتی نفوذ کند. شما اما اگر عضو هیچ کدام از این دو کشور نباشید به نبرد جدید هوایی چین و آمریکا به چشم توسعه نبردهای هوایی روی کره زمین و رسیدن به نسل ششم جنگنده‌ها نگاه خواهید کرد. جایی که برخلاف گذشته  همکاری شانه به شانه انسان و ماشین، کنترل طیف الکترومغناطیسی و بهره بردن از سیستم‌های اتوماتیک بدون خطای انسانی  حرف اول و آخر را خواهد زد.